cGgk"0f{ lxdfn a]gL @@ sflQsM DofUbLsf] /3'u+uf ufpFkflnsf–@ eujtLaf6 b]lvPsf] cGgk"0f{ lxdfn . tl:a/ M sdn vqL, /f;;

ट्राभल

पर्यटन भ्रमण वर्षको तयारी प्रचारमै सीमित, लक्षित गन्तव्यमा पर्यटक पुर्‍याउनै कठिन

By रमेश भारती

November 13, 2019

काठमाडौं– सरकारले विदेशी पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्यका साथ पर्यटन वर्ष सन् २०२० भव्यका साथ मनाउने घोषणा गरिसकेको छ ।

‘नेपाल घुमौं जीवनको अविष्मरणीय क्षणको अनुभाव लिऊ’ भने नाराका साथ हाल सरकारले पर्यटक वर्ष मनाउनका लागि विदेशमा रहेका कुटनीतिक नियोगमार्फत व्यापक प्रचार गरिरहेको छ । देशभित्र पनि पर्यटन वर्षको तयारी र प्रचार भव्य भइरहेको संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालय अन्तरगतको पर्यटन बोर्डले जानकारी दिएको छ ।

विदेशमा रहेका नियोग र जिल्लातहबाट भ्रमण वर्षको शुभारम्भ समारोहलाई सफल बनाउन डिजिटल मार्केटिङ, सामाजिक सञ्जालको प्रयोग, वेवसाइटमार्फत भ्रमण वर्षसम्बन्धि सकारात्मक सन्देश दिने सामग्रीको प्रवाह बोर्डले गरिरहेको जनाएको छ ।

परराष्ट्र मन्त्रालयले दूतावास र नियोगमा भ्रमण वर्ष प्रवद्र्धन गर्ने कक्ष स्थापनाका लागि निर्देशन समेत गरेको थियो । मन्त्रालयको निर्देशक अनुसार दूतावास र नियोगले पर्यटन वर्षका लागि प्रचार कक्ष नै राखेका छन् र सोहीअनुसार दूतावास र नियोगले सम्बन्धीत देशमा पर्यटन वर्षको प्रचार गरिरहेका बताएका छन् ।

सरकारले पर्यटन सन् २०२० का लागि मुख्य पर्यटक आकर्षणका लागि एक सय वटा गन्तव्य पनि छुटाइसकेको छ । ती पर्यटन गन्तव्यका हाल प्रोफाइल बनाउन काम भइरहेको पर्यटन बोर्डले जानकारी दिएको छ ।

बोर्डका अनुसार २०१९ को १० महिनामा ९ लाख ७५ हजार ५ सय ५७ विदेशी नागरिक नेपाल घुम्न आएका छन् । गत वर्षको तुलनमा ९ प्रतिशतले विदेशी पयर्टक संख्या बढेको बोर्डको तथ्याकमा छ । गत वर्ष ११ लाख विदेशी पर्यटक नेपाल घुम्न आएका थिए । नेपाल १२ महिना नै पर्यटक घुम्न योग्य देश हो ।

सरकारले र नीजि क्षेत्रले सहकार्य गरेर काम गरे सन् २०२० मा २० लाख पर्यटक आउन समस्या नरहेको नेपाल पर्यटन सञ्चालक समितिका सदस्य एवं टानका पूर्व अध्यक्ष दिपक महतले बताए । लक्ष्यअनुसार पर्यटक भित्र्याउने आकर्षणको काम नभएको उनको भनाइ छ । यी देशका पर्यटकलाई यातायातमार्फत भित्राउन उपाय सरकारले खोज्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।

नेपालमा भारत, चीन र एसियाका देशबाट धेरै पर्यटक घुम्न आउने गरेका छन् । नेपालमा चिनियाँ पर्यटकको आकर्षण वार्षिक रुपमा बढ्दो छ । नेपालमा वार्षिक १५ प्रतिशत चिनियाँ पर्यटक घुम्न आउने गरेको बोर्डको तंथ्याकमा छ । भारतबाट ११ प्रतिशत पर्यटक आउने गरेका छन् ।

काम भन्दा प्रचार धेरै

सन् २०२० सुरु हुन एक महिना मात्र बाँकी छ । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले भने विदेशी पर्यटनलाई नेपालमा कुन क्षेत्रमा आकर्षित गर्ने भनेर योजना बनाएको देखिदैन । नेपाल घुम्न आउन विदेशी पर्यटकको आकर्षण कुन कुन क्षेत्र हो भने मन्त्रालयले सार्वजानिक गरेको छैन ।

मन्त्रालयले देशमा पर्यटन वर्ष मनाउन र विदेश पर्यटक भित्राउन सक्दो प्रयास भइरहेको मात्र बताउँदै आएको छ । विदेशी पर्यटकका लागि आकर्षण के–के हुन् भनेर छुटाउने विषयमा मन्त्रालय नै अन्योलमा छ । भ्रमणका एक सय गन्तव्य सूची प्रकाशन गरेर मात्र पर्यटक आकर्षित गर्ने सरकारी लक्ष्य पूरा नहुने व्यवसायीहरुको आरोप छ ।

संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री योगेशकुमार भट्टराईले पर्यटन आकर्षित गर्ने सरकारी लक्ष्य रहेको बताउँदै आएका छन् ।

सरकारले आगामी १५ औँ पञ्चवर्षीय योजना अन्त्य गर्दै नेपालमा ३५ लाख विदेशी पर्यटकले भित्राउन लक्ष्य राखेको पर्यटन मन्त्री योगेशकुमार भट्टराईले बताए ।

‘सरकारले २०२० मा भ्रमण वर्ष मनाएर सवै काम सक्ने होइन । यो त विदेशी पर्यटकलाई नेपाल घुम्न आउन उत्साही गर्ने माध्यम मात्र हो । भविष्यमा पनि भ्रमण वर्षका लागि अभियानका रुपमा सरकारले लिएको छ ।

वार्षिक ३५ लाख विदेशी पर्यटक नेपाल आउने वातावरण बनाउन सरकारी योजना छ ’ मन्त्री भट्टराईले भने, ‘नेपाल भविष्यमा विदेशी पर्यटक भित्राएर आयस्रोत बढाउने देशभित्र पर्छ । मन्त्रालयले पर्यटकका हकमा जतिसक्दो सहज वातावरण बनाउने र देशका विभिन्न क्षेत्रमा पर्यटक गन्तव्यलाई क्षेत्र विकास गर्नेका लागि काम गरिहेको छ ।’

तर, सरकारले पर्यटन वर्षको काम भन्दा धेरै प्रचारमा सिमित भएको पर्यटन व्यवसायीको आरोप लगाएका छन् ।

सरकार पर्यटन वर्ष मनाउनका लागि प्रचारमा धेरै केन्द्रीत भएको तर अन्य कामहरुलाई भने प्राथमिकतामा नराखेको टानका पूर्व अध्यक्ष महतले बताए ।

‘पर्यटकको आकर्षण कसरी बढाउन र घुम्न आएका पर्यटकले विदेश जादाँ कस्तो सन्देश लिएर जान्छन् भने मुख्य विषय हो । यो विषयमा सरकारले ध्यान दिएर काम नै गरेको छैन । यहाँ हल्ला र प्रचार गरेमात्र पर्यटक आउछन् भने भ्रम फैलाउन काम भइरहेका छ ’ उनले भने, पर्यटन वर्षका लागि कस्ता तयारी र आकर्षण बनाउन भने विषयमा सरोकार भएका निकायसँग छलफल गर्ने सरकारले चासो दिएको छैन । सरकारले एकलौटी पाराले प्रचार गरेर पर्यटन भित्राउन सकिन्छ भनेर काम गर्दैछ ।’

पर्यटन गन्तव्यको प्रोफाइल बनाउनै सकस

गत आर्थिक वर्षमा नेपाल पयर्टन बोर्डले १ सय वटा पर्यटनस्थलको घोषण गरेको थियो । तर, चालू आर्थिक वर्षको ४ महिनासम्म आइपुग्दा ५४ वटा मात्र पर्यटक गन्तव्यको प्रोफाइल बनाउने काम भइरहेको छ ।

मन्त्रालयले नै छुटाएका १ सय पर्यटक गन्तव्य स्थलमा विदेशी पर्यटक कसरी पुर्‍याउने भनेर केही योजना हालसम्म बनाएको देखिँदैन । सरकारले आफूले छुटाएको पर्यटन स्थलको प्रोफइल बनाउने काम मात्र गरिरहेको छ । सय वटा गन्तव्यमा करिब ५४ वटाको मात्र हालसम्म प्रोफाइल निर्माणको काम भइरहेको पर्यटन बोर्डले जानकारी दिएको छ । अन्य क्षेत्रका पनि बनाउन काम भइरहेको छ । तर, १ महिनामा ती क्षेत्रको प्रोफाइल बनाउन मुस्किल रहेको बोर्डका एक कर्मचारीले बताए ।

प्राकृतिक सुन्दरता, भौगोलिक विविधता, सर्वोच्च शिखरसहित चर्चित हिमशृङ्खला, विश्व सम्पदा सूचीकृत सांस्कृतिक सम्पदा, भेषभूषा र सांस्कृतिक रहनसहन आदिले नेपाल विश्व पर्यटनको आकर्षक गन्तव्य देशभित्र पर्छ ।

नेपालका ठूला धार्मिकस्थलहरु विश्व सम्पदा सूचीमा परेका कारण नेपाल विदेशी पर्यटक घुम्न रुचाउने गरेका छन् ।

यी सबै स्थानको प्रोफाइल बनाएर प्रचार गर्नुपर्ने हो तर, बोर्डले सिमित स्थानको मात्र प्रोफाइल बनाएको छ ।

नेपाल घुम्न आउने विदेशी पर्यटकका लागि सवैभन्दा ठूलो समस्या भनेको खाना बस्न र घुम्न रहेको देखिन्छ । सरकारले विदेशी पर्यटकका हकमा कस्तो खाना आकर्षण गर्ने भनेर विकास गर्ने सकेको छैन ।

विदेशी पर्यटक नेपाल घुम्न आउँदा यातायात र हवाइ क्षेत्रमा धेरै समस्या हुने गरेको गुनासो गर्दै आएका छन् ।

नेपालमा आन्तरिक उडान गर्दै आएको एयरलाइन्सले समयमा उडान भर्ने नसक्दा पर्यटकले घुम्न तालिका फेर्नुपर्ने अवस्था प्रति सरकारले चासो नदिने गरेको पाइन्छ । यस्तै यातायातमा पनि सडक मर्मत समयमा नहुदाँ समस्या उस्तै रहेको देखिन्छ ।