न्यायाधीश कार्नडेफले जब कठघरामा उभिएर एक युवकलाई फाँसीको सजाय सुनाए । जब उनले ती युवकतिर हेरे तब उनी अचम्ममा परे । ती युवक त हाँसिरहेका थिए । न्यायाधीशले सोचे कि सायद यसले आफ्नो फाँसीको सजाय सुनेको छैन । यो सुनेर उनले ती युवकलाई फेरि दोहोर्याएर सुनाए, तिमीले सुन्यौ, पुलिस इन्स्पेक्टर सेन्डर्समाथि बम प्रहार गरेको अभियोगमा तिमीलाई फाँसीको सजाय दिइन्छ ।
युवक मुस्कुराए र बोले, बस, जाज साब, फाँसी हैन ? हामी भारतीय मृत्युदेखि डराउँदैनौँ । यो मेरो लागि खुशीको कुरा हो, म फाँसीको पासोमा झुण्डिएर भारत माताको सेवा गर्ने अवसर पाउनेछु । यसको लागि तपाईंलाई धेरैधेरै धन्यवाद !
यस्तो कुरा सुनेर न्यायाधीशलाई बडो आश्चर्य लाग्यो । उनले फेरि भने, तिमीलाई उच्च न्यायालयमा अपील गर्नको लागि एक हप्ताको समय दिइन्छ ।
तब युवकले भने, पर्दैन यसको कुनै आवश्यकता छैन । यदि मलाई जीवनको भीख माग्नु पर्थ्यो भने म बम नै फ्याँक्ने थिइनँ । यदि मप्रति तपाईंको मनमा अलिकति पनि दया छ भने मलाई ५ मिनेटको समय दिनुस् ताकि म अदालतमा बसेका आफ्ना साथीलाई बम कसरी बनाइन्छ भनेर बताउन सकूँ ।
यो सुनेर न्यायाधीश रिसाए र कुर्सी छोडेर हिँडे । सन् १९०८ को अगस्ट महिनाको ११ तारिखमा यी युवक हाँसी हाँसी फाँसीको पासोमा झुण्डिए ।
ती युवक अरु कोही नभएर प्रसद्ध क्रान्तिकारी र महान् देशभक्त खुदीराम बोस थिए ।
साभार : ‘प्रेरक प्रसङ्हरु’ पुस्तकबाट