काठमाडौँ– नेकपा माओवादी केन्द्रको आठौँ महाधिवेशन सम्पन्न भए पनि पदाधिकारी चयन बाँकी नै छ । जुन माओवादीभित्र र बाहिर निकै चासोका साथ हेरिएको छ ।
माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको ‘उत्तारधिकार’का रुपमा महासचिव पदमा को आउँछ भन्ने चासोले पनि महाधिवेशनप्रतिको आशा र सम्भावना फेरिएको छैन ।
झण्डै दशकसम्म पदाधिकारीविहीन अध्यक्ष रहेर माओवादी केन्द्र हाँकिरहेका प्रचण्डलाई सहज बनाउनेभन्दा थप चिन्तित तुल्याउने महासचिव पदमा साँच्चै को आउँछ ? भन्ने चासो बढ्नु अस्वभाविक होइन । तर यो चासो बढ्नुमा त्यति सजिलो कारण पनि देखिँदैन ।
खासगरी आफूभन्दा शक्तिशाली अर्को देख्नै नचाहने प्रचण्डको कार्यशैलीले माओवादीमा नयाँ आउने महासचिव को हुन्छ भन्नेमा चासो बढेको हो । यसमा ‘सुप्रिमो’को चाहनाभन्दा माओवादीको भीडले गरेको निर्णय प्रचण्डका लागि घातक हुन सक्ने भएकाले पनि आठौँ महाधिवेशन हठात अन्त्य गरिएको हो ।
यद्यपि प्रचण्डले कारण भने वर्षमान पुन दम्पतीलाई देखाएका थिए । जण्डिसबाट प्रताडित पुन पत्नी ओनसरी घर्तीसहित उपचारका लागि चीन गएका थिए ।
अब वर्षमान पनि फर्किएकाले माओवादीको आठौँ महाधिवेशनले पदाधिकारी पाउने सम्भावना छ । तर, त्यो सम्भावना केवल दुई/चार जना नेता पदाधिकारी बन्ने मात्रै होइन, प्रचण्डको पीडा बिसाउने ‘पेनकिलर’ पनि हुनेछ ।
अहिले खासगरी प्रचण्डलाई ३० वर्षदेखि अध्यक्षमा रहेको आरोप छ । अनि पार्टीमा एकलौटी गर्दा बाबुराम भट्टराई, मौहन वैद्य, रामबहादुर थापा ‘बादल’ र विप्लव लगायत प्रभावशाली नेता माओवादीबाटै बाहिरिएको स्पष्ट छ । त्यसमा सबैभन्दा बढी जिम्मेवार प्रचण्ड छन् ।
यद्यपि प्रचण्डले कारण भने वर्षमान पुन दम्पतीलाई देखाएका थिए । जण्डिसबाट प्रताडित पुन पत्नी ओनसरी घर्तीसहित उपचारका लागि चीन गएका थिए ।
आफ्नो गुटका कार्यकर्ता लगाएर उनीहरुमाथि एकपछि अर्को आक्रमण र पार्टीभित्र खुम्च्याउने गरेपछि त्यसको क्षतिस्वरुप माओवादी पार्टी नै सिद्धिने अवस्था आए पनि प्रचण्डले आफ्नो बलशाली शक्ति देखाउन छाडेनन् । जसकारण हिजोको विशाल माओवादी आज १० टुक्रामा विभाजित भएर ‘प्रचण्ड झुण्ड’मा सीमित छ ।
बाहिरी रुपमा पार्टीलाई ठूलो बनाउने चुनौतीभन्दा प्रचण्डलाई अब आउने महासचिवले झन धेरै पीडा दिने हो कि भन्ने चिन्ता पनि छ । यसअघि महासचिव रहेका पोष्टबहादुर बोगटीको निधन भयो । त्यसले पारिवारिक पीडा छँदैछ ।
त्यसपछि महासचिव बनेका रामबहादुर थापा ‘बादल’ सधै प्रचण्ड विरोधी खेमामा लागे । अहिले त बादल प्रचण्ड छाडेर केपी शर्मा ओलीको एमालेमै विलय भइसकेका छन् ।
यसले पनि माओवादीको महासचिव पद प्रचण्डका लागि उपयुक्त छैन/होइन भन्ने देखाउँछ । सकेसम्म महासचिवलाई उपयोग गर्न खोज्ने नभए पार्टीबाटै हुत्याइदिने प्रवृत्तिका प्रचण्डसँग अब आउने महासचिव शक्तिशाली मात्रै होइन, कार्यकर्ताका लागि अपेक्षित पनि हो ।
माओवादी पार्टी विगतभन्दा खुम्चिँदै टुक्रिएर सानो झुण्ड बन्दै गइरहेका बेला माओवाद विचार र आन्दोलनलाईअगाडि बढाउने कार्यभार पनि महासचिवलाई हुनेछ । तर, प्रचण्ड कम्तीमा अझै एक दशक सक्रिय राजनीतिबाट बाहिरिने सुरमा छैनन् ।
त्यसकारण उनी आफूले भरपुर उपयोग गर्न सक्ने र आफूले भनेको मान्ने व्यक्तिलाई मात्रै महासचिव बनाउने ध्येयमा छन् ।
हालै माओवादीमा प्रभाव जमाइरहेका नारायणकाजी श्रेष्ठलाई पन्छाएर प्रचण्डले शशी श्रेष्ठलाई सरकारमा पठाएका थिए ।
उनको ध्यान भंग गर्ने काम जनार्दन शर्माले गर्दै आएका छन् । माओवादीभित्र शक्तिशाली बन्दै गएका जनार्दन संगठन विभाग प्रमुख समेत हुन् । जो प्रचण्डकै शैलीमा काम गर्न रुचाउँछन् । मिठो बोल्न नसक्ने भए पनि प्रचण्डकै शैलीमा विरोधीलाई ‘सफाया’ गर्न पछि नपर्ने नेताका रुपमा जनार्दन माओवादीभित्र परिचित छन् ।
यसकारण अहिले जनार्दन शर्मालाई महासचिव बनाउँदा उल्टै आफैलाई सिध्याइदिने हो कि भन्ने चिन्ता प्रचण्डलाई छ । किनकि, जनार्दनले यसअघि प्रकाण्ड, शक्ति बस्नेत, मणि थापा, लोकेन्द्र बिष्ट मगर, गणेशमान पुन लगायतका थुप्रै नेतालाई हटाएर आफू प्रचण्डको नजिक पुगेका थिए ।
अब प्रचण्डलाई नै पन्छाएर माओवादीको अध्यक्ष बन्नुपर्ने बाटोमा जनार्दन छन् । यस्तो बेला प्रचण्ड दोधारमै परेर आठौँ महाधिवेशन अन्त्य गर्न पुगेका थिए । जनार्दनको विकल्पमा प्रचण्डको रोजाइ वर्षमान पुनतिर छ ।
गुटको लडाइँमा जनार्दन हावी छन् । वर्षमानलाई महासचिव बनाउँदा पार्टीभित्र पकड जमाएका जनार्दन फेरि रिसाउने हुन् कि भन्ने चिन्ताले पनि प्रचण्डको ध्यान शक्ति बस्नेत, देव गुरुङ र पम्फा भुसालसम्म पनि पुगेको छ ।
हालै माओवादीमा प्रभाव जमाइरहेका नारायणकाजी श्रेष्ठलाई पन्छाएर प्रचण्डले शशी श्रेष्ठलाई सरकारमा पठाएका थिए । यसरी नै वर्षमान, देव गुरुङ वा शक्ति बस्नेतलाई महासचिव बनाएर जनार्दनको प्रभाव घटाउँदै आफै ‘सुप्रिमो’ बनिरहने प्रचण्ड प्रयास भरपुर देखिएको छ ।
यही पीडाले छटपटिएका प्रचण्ड ‘पेनकिलर’का रुपमा आफूले भनेको मान्नेलाई महासचिव बनाउन चाहिरहेका छन् । माओवादीमा प्रचण्डको त्यो ‘पेनकिलर’ को बन्छ ? सर्वत्र नेता कार्यकर्ताको यही चासो र उत्सुकता छ ।