पोखरा- पोखराको प्रतिव्यक्ति आय एक हजार ६०५ अमेरिकी डलर छ । यहाँका २८ हजार २१५ व्यावसायिक इकाइबाट एक लाख ४ हजार ४६९ जनाले रोजगारी पाएको तथ्याङ्क निकालिएको छ ।
आर्थिक गतिविधिमा महिलाको प्रतिनिधित्व २६ प्रतिशत छ भने ३१ प्रतिशत महिलाले १८ वर्ष नपुग्दै विवाह गर्ने गरेका छन् । पोखरामा बर्सेनि ५ प्रतिशत सहरीकरण बढ्ने गरेको आँकडा निकालिएको छ । हालसम्म एक हजार ५३५ किलोमिटर सडक सञ्जाल रहेकोमा ४१ प्रतिशत कालोपत्रे र ७ प्रतिशत कङ्क्रिट बाटो छ भने बाँकी कच्ची सडक छन् ।
आगामी वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा दिगो र पर्यावरणमैत्री विकास र सामाजिक न्याय एवं सुशासन र प्रविधिलाई जोड दिइएको छ । ५ वर्षभित्र पोखरालाई कम्तीमा दूध, फुल, तरकारी र माछा मासुमा आत्मनिर्भर बनाउने कार्यक्रम ल्याइएको छ ।
पशु उत्पादन बढाएर पशु हाटबजारमार्फत बेच्ने वातावरण निर्माण गर्ने मेयर धनराज आचार्यले बताए । महानगरमा रहेका बेरोजगारलाई रोजगारी प्रदान गर्न महानगर विशेष स्वरोजगार कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने, महानगरका विकासलाई रोजगारीसँग जोड्ने उनले बताए । हरेक वर्षको पहिलो ६ महिनामा तीन हजार रोजगारी थप गर्ने योजना सहित प्लस टु सकेका विद्यार्थीलाई होटेल म्यानेजमेन्ट लगायत विभिन्न तालिम दिने महानगरले जनाएको छ ।
महानगरका ३३ वटै वडामा कम्तीमा एउटा सहकारी, एक उत्पादन कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने नीति छ । पोखराको जेठोबुढो चामललाई ब्राण्डिङ गरेर बजार प्रवर्द्धन गर्ने, पोखरामा लगानी सम्मेलन आयोजना गर्ने जनाएको छ ।
पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्र बनाउनेदेखि प्याराग्लाइडिङको वैकल्पिक सञ्चालनका लागि पहल गर्ने तथा हिमागृह र रत्न मन्दिरलाई व्यावसायिक हिसाबले खुला गर्ने महानगरको नीति छ ।
नगरभित्र व्यवस्थित क्रिकेट खेलमैदान र गल्फकोर्ष निर्माणको सम्भाव्यता अध्ययन गर्ने, आउँदो वर्ष कम्तीमा चार वटा खेलका उत्कृष्ट खेलाडीलाई सम्मान गर्ने कार्यक्रम छ । चार वर्षभित्रमा सुविधा सम्पन्न मेट्रो अस्पताल निर्माण र सञ्चालन गर्ने कार्यक्रम पनि पोखराले समेटेको छ ।
विपन्न र न्यून आए भएकालाई जन्मेको दुई वर्षसम्म पोषण भत्ता उपलब्ध गराउने, विवाह र मृत्यु दर्ताबापत प्रोत्साहन भत्ता दिने कार्यक्रम छ । जन्म दर्ता गर्दा ६ महिनासम्म न्यून आय भएका सुत्केरी महिलालाई प्रोत्साहन भत्ता उपलब्ध गराउने कार्यक्रम समेत समावेश गरिएको छ ।
यस्तै, ४० वर्षमाथिका सबै नागरिकलाई निःशुल्क स्वास्थ्य परीक्षण गराउने, स्वास्थ्य संस्थामा हुने मृत्युको डेथ अडिटको व्यवस्था गर्ने, हरेक वर्ष महानगर पिता र महानगर माता घोषणा गरी सम्मान गर्ने कार्यक्रम बनाइएको छ । पोखराले पूर्वाधारतर्फ विशेष जोड दिएको छ ।
कोत्रेदेखि बिरौटासम्मको सडकलाई मध्य पहाडी लोक मार्ग र सिद्धार्थ राजमार्गको वाइपास तथा पृथ्वी राजमार्गको वैकल्पिक मार्गको रूपमा निर्माण गर्न लागिएको छ । पोखराका प्रमुख चोक, पेट्रोल पम्पहरूमा विद्युतीय चार्जिङ स्टेसन बनाउने, दुई वर्षभित्रमा टेलिफोन र अन्य तार हटाएर भूमिगत रूपमा अप्टिकल फाइवर जडान गर्ने, बिजुलीका तार भूमिगत गर्ने नीति ल्याएको छ । आगामी वर्षभित्र पृथ्वी चोकमा अण्डरपास र फ्लाई ओभरको सम्भाव्यता अध्ययन गर्ने बताइएको छ ।