काठमाडौँ- समस्या हरेक क्षेत्रमा हुन्छन् । पर्यटन क्षेत्रमा पनि केही समस्या छन् । त्यसलाई हामीले समाधान गर्नु पर्दछ । म पर्यटनमा पनि शिक्षा क्षेत्रमा आबद्ध भएको हुनाले नाथममा टुरिजम एन्ड ट्राभल्स डिपार्टमेन्ट विभागीय प्रमुख भएर काम गरेको अनुभव बाँड्न चाहन्छु ।
यो संस्था नेपालको टुरिजममा निकै नजिक भएर काम गरेको संस्था हो । नेपाल टुरिजमले प्रचार गतिविधिहरू गरिरहेको छ । प्रचार गतिविधि र मानवीय संसाधनसँग धेरै नजिकको सम्बन्ध हुन्छ । देश विदेशमा प्रत्यक्ष सम्बन्ध रहेको हुन्छ, सबैले आफ्नो क्षेत्रमा रहेर काम गरेका छन् ।
अरु शिक्षा र पर्यटन शिक्षामा धेरै भिन्नता छ । अरु शिक्षामा नम्बर, इन्कमको कुराहरू गछौँ । तर पर्यटन शिक्षामा मानवीय शिक्षा र सम्बन्धसँग सम्बन्धित कुराहरू पर्दछन् । त्यसैले यो शिक्षालाई हेर्ने नजर फरक नै हुनु पर्दछ ।
पहिला पर्यटन सुरु नहुँदा नाथमले अब पर्यटकहरूलाई सेवा दिनु पर्दछ भनेर धेरै होटेल तालिमहरू, कुक वेटर तालिम सुरु गरेको थियो । अहिले धेरै मानिसहरू म नाथमको विद्यार्थी हुँ भन्नु हुन्छ । यसमा खुसी लाग्छ ।
अहिले यो तालिमबाट एकेडेमीमा आयो । तब कन्फ्युजन भयो । पहिला तालिम हुँदा होटेलले कुक वेटर गाइडहरूलाई तालिम भएको लिन्थे । तर अहिले तालिम हरायो । ४ वर्ष पढ्नै पर्ने भयो । त्यसमा पनि धेरै नम्बर ल्याउनु पर्ने नै भयो ।
यो पनि अरु म्यानेजमेन्ट डाक्टर इन्जिनियरिङ जस्तो भयो । यो त सेवा मुखी हो नि । त्यसैले यसलाई थप गरेर यो शिक्षालाई बढाउनु पर्दछ । पर्यटक तथा पाहुनाहरूलाई राम्रो व्यवहार गर्ने व्यक्ति चाहियो ।
कुनै पनि ठाउँमा त्यतिकै पर्यटक लैजानु भन्नु हुँदैन । सबै त्यो ठाउँको मानिस कस्ता छन् ? कस्तो–कस्तो होटेलहरू छन्, पर्यटक गएर बस्न सक्छन् कि सक्दैनन् ? सबै बुझेर मात्र हामी त्यो ठाउँको प्रचार गर्न सक्छौँ ।
हामी यो कार्यक्रम गर्ने भन्छौँ । तर सबै मान्छे बोलाएर अन्तरक्रिया गर्छौ । त्यसमा नाथमले पढाउनको साथसाथै त्रिभुवन विश्वविद्यालयसँग अनुदान लिएर हामीले केन्द्रमा चलाएका छौँ । विभिन्न शैक्षिक तह तथा संकाय हामीले राखेका छौँ ।
प्रदेशमा हामीले शाखा खोलौँ भन्दा निकै गाह्रो मानियो । किनभने त्रिभुवन विश्वविद्यालय भनेको नेपाल सरकार अन्तर्गतको अनुदान लिएर चल्ने हो । नाथम भनेको त अझै पर्यटन मन्त्रालयकै निकाय । दुई मन्त्रालय र संस्थाबीच समन्वय हुन सकेको छैन । बुझाई स्पष्ट छैन । त्यसैले यो पनि समस्या हो । त्यसलाई पनि समाधान गर्नु पर्दछ ।
त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट हाम्रो कुरा स्वीकार भएन । हाम्रो कार्यक्रम त्रिविबाट प्रदेशमा लिन सकिएन । पछि हामी त्यही प्रस्ताव लिएर काठमाडौँ विश्वविद्यालयमा गयौँ । उनीहरूले हामी सहयोग गर्छौँ भन्नुभयो ।
हाम्रो उद्देश्य भनेको बाहिरबाट आएर विद्यार्थीलाई होस्टेल आएर बस्दा गाह्रो हुने अवस्थामा घरको नजिक एउटा गुणस्तरीय शैक्षिक तालिम पायो भने स्थानीय स्तरमै विद्यार्थीले पढ्न पाउने भयो । त्यसले स्थानीयस्तरमा रोजगारी पाउन पनि सजिलो हुन्छ ।
हाम्रो उद्देश्य सात प्रदेशमा पर्यटन शिक्षा पढाउन पाइयोस् । अहिले पूर्वमा बिर्तामोड, बर्दिबास र पश्चिममा नेपालगन्जमा शाखा खोलेका छौँ । अब सातै प्रदेशमा जाने भनेर सबै कुराहरू भइरहेको छ ।
सबैबाट सहयोग पनि भएको छ । सरकारले हामीलाई सात प्रदेशमा जाऊ भन्ने तर बजेट चाहिँ दिँदैन । बजेट यति बजेट दिनु भन्दा आनाकानी गर्ने गर्नु हुन्छ ।
५ करोड दिएको थियो । ६ बिघा जग्गा दियो । त्यो ५ करोड पैसा त सात प्रदेशको प्रक्रियामा नै सकिने रहेछ । त्यसमाथि तलबमै आधाभन्दा बढी खर्च हुन्छ ।
बजेटमा गाह्रो हो । नत्र हामीले दिने पर्यटन शिक्षा अध्ययन तथा अनुसन्धानमा आधारित रहेर होटेल म्यानेजमेन्ट र पर्यटन शिक्षा तालिम दिन लागि परेका छौँ ।