राष्ट्रपतिमा सक्षम व्यक्तिको खाँचो छ

नयाँ राष्ट्रपति निर्वाचनका लागि यही फागुन १३ गते मनोनयन र २५ गते निर्वाचन हुँदैछ । नयाँ राष्ट्रपतिमा धेरै व्यक्तिको दाबी आइरहेको छ । राजनीतिक दलहरूले प्रस्ताव पनि गरिरहेका छन् । यस विषयमा आधारित रहेर लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीका नेता डा. सुरेन्द्र झासँग सुशील पाण्डेले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश-

राजनीतिक छविभन्दा बाहिरको मान्छे राष्ट्रपतिका लागि उपयुक्त हुन्छ हो ?

यसलाई हरेक कोणबाट व्याख्या गर्न सकिन्छ । त्यो पनि एउटा कोण हुनसक्छ । राजनीति गरेको मात्र हुनुपर्छ भन्ने होइन र बाहिरी मान्छे मात्र हुनुपर्छ भन्ने पनि हुँदैन । राष्ट्रपतिमा सक्षम व्यक्तिको खाँचो छ ।

राष्ट्रपति भनेको त आलङ्कारिक ठाउँ होइन र ?

राष्ट्रपति राष्ट्रको प्रतिनिधिमूलक व्यक्ति बन्नु पर्छ । पछि विवाद आउनु हुँदैन । हो, गणितीय हिसाबले हामी न्यून छौँ । तर, यदि राजनीतिक दलभित्र साझा उम्मेदवारको खोजी भएमा महन्थ ठाकुर पनि राष्ट्रपति बन्न सक्नुहुन्छ भन्न खोजेको हो ।

अहिले प्रधानमन्त्रीमात्रै होइन राष्ट्रपति पनि बाहिरी मुलुकको चासोको विषय बनेको छ नि ?

हाम्रो देशको सम्बन्ध अन्य धेरै देशसँग रहेको छ । भूराजनीतिक विषयले पनि राष्ट्रपतिको निर्वाचनलाई प्रभावित बनाइरहेको छ । हाम्रो भूराजनीतिक स्थिती पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण छ । लोकतन्त्रमा शक्ति पृथकीकरणको सिद्धान्त हुन्छ । राष्ट्रपति पदमा रहेको मान्छे कार्यकारीको ओहदाबाट माथि उठ्न सक्ने खालको चाहिन्छ । सानो दलमा पनि राम्रो मान्छे हुन सक्छन् । राष्ट्रपति भनेको अलङ्कारिक पद हो । खास भन्दा ५ वर्ष त्यो कुर्सीमा बस्न पाउँछु कि पाउँदिनँ भन्ने धारणाको विकास भएको मात्र हो । सबैभन्दा पुरानोले झन् झ्याली गेम खेल्ने गरेको देखिएको छ ।

७३ औँ प्रजातन्त्र दिवसको अवसरमा पूर्वराजाको विज्ञप्ति आयो, विज्ञप्तिमा दलहरूलाई सहकार्यको प्रस्ताव गरिएको रहेछ, राष्ट्रपति निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा पूर्वराजाको विज्ञप्तिले केही संकेत गर्छ ?

म यो पुस्ताको मान्छे हो । राजसंस्थाको प्रस्ताव मलाई मान्य छैन । मेरो विचारमा यो सही छैन । यसमा नयाँ पुस्ताको आगमन हुनुपर्छ भन्ने मेरो भनाइ हो । ज्ञानेन्द्र शाह बारम्बार अवसर पाएको मान्छे हो, उनी नसकेर मात्र भागेका हुन् । ज्ञानेन्द्रपछि पारस पनि त्यही हुलमा थिए । हामीले कुनै व्यक्तिलाई अनावश्यक रूपमा धेरै महत्व दिनु हुँदैन ।

प्रस्तुती- कुसुम गौतम