काठमाडौं– जाडो मौसममा धेरैलाई खोकी लाग्ने समस्याले सताउँछ । खोकी लाग्ने विभिन्न कारण हुन्छन् । कुनै खोकी गम्भीर रोगको लक्षण हो भने सामान्य समस्यामा पनि खोकी लाग्छ । खोकी लागेको केही दिनमा निको नभए चिकित्सकसँग परामर्श लिएर औषधि सेवन गर्नुपर्छ तर सामान्य खोकी लागेको समयमा घरमै सावधानी अपनाउँदा पनि खोकीबाट बच्न सकिन्छ ।
खोकी लाग्दा के खानु हुँदैन ?
कफी तथा चिया: खोकी लाग्दा कफी र दूधको चिया खानु हुँदैन । यसले घाटीलाई सुख्खा बनाउने र केही चिज निल्दा समेत गार्हो हुन्छ । कफीको सट्टा, हर्बल चियाको गिलास रोज्नुहोस्।
चिनी: रक्सी जस्तै, चिनीले सूजन ट्रिगर गर्न सक्छ, सम्भावित रूपमा चिसो लक्षणहरू, खोकी सहित बिग्रन्छ। यसको सान्त्वनादायी प्रकृतिको बावजुद, रिकभरीको समयमा सकेसम्म मिठाईहरू बेवास्ता गर्नु उत्तम हुन्छ।
जंक फुडः यस्ता खानेकुराले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर बनाउनुका साथैकै शरीरको रक्षात्मक कार्यलाई घटाउँछ । तसर्थ पास्ता, चिप्स, प्याक गरिएका स्न्याक लगायतका खाने कुरा नखानु राम्रो हुन्छ ।
तारेको खानेकुरा: खोकी लाग्दा तारिएका खानेकुराबाट टाढै रहनुहोस् । तारिएका खानेकुरा तेलीय हुनाले झन् खोकी लाग्ने गर्छ । तातो तेलमा खानेकुरालाई लामो समय फ्राई गर्दा एक्रोलिन नामक तत्त्व उत्पन्न हुने र त्यसले खोकी लाग्ने र घाँटी दुख्ने कारक तत्त्वलाई सक्रिय पार्छ ।
चिसो पदार्थ: आइस क्रिम र चिसो पेय पदार्थले घाँटीको संक्रमणको खतरा हुन्छ ।
मदिराः मदिराले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता घटाउनुका साथै डिहाइड्रेसन गराउँछ । यसले खोकी झन् खोकी बढाउनुका साथै अन्य समस्या उत्पन्न गर्छ ।
डेयरी उत्पादनहरू: चिसोबाट पीडित हुँदा दूध, आइसक्रिम र चीज जस्ता डेयरी उत्पादनहरूबाट बच्नु राम्रो हुन्छ। यी वस्तुहरूले नाक भर्न वा बग्ने, सास फेर्न गाह्रो बनाउन सक्छ।
कार्बोनेटेड पेय पदार्थहरू: नरम र कार्बोनेटेड पेयहरूमा कृत्रिम सामग्रीहरू र थपिएको चिनीहरू उच्च हुन्छन्, जसले घाँटी जलाउँछ र खोकीलाई ट्रिगर गर्दछ।
खोकी लागेमा के खाने ?
नुनपानी: मनतातो पानीमा नुन हालेर घोली गार्गल गर्नाले सुक्खा खोकी घट्दै जान्छ । नुनपानी पिउँदा पनि खोकीको समस्याबाट राहत पाइन्छ ।
मह खाने: सुक्खा खोकी निरन्तर लागेर हैरान बनाएको बेलामा मह खादा सन्चो हुन्छ । महले घाँटीलाई सुक्खा हुन दिँदैन र सुक्खा खोकी लाग्ने क्रमलाई कम गरिदिन्छ ।
अदुवा हालेको चिया खाने: सुक्खा खोकी लागेको बेला अदुवा मिसाएको चिया खादा फाइदा हुन्छ ।
मनतातो पानी: चिसोका कारण खोकी लाग्ने समस्या देखिएको छ भने चिसो पानी खानु हुँदैन । मनतातो पानी खानाले चिसोबाट लाग्ने खोकीबाट आराम पाइन्छ ।
सिट्रस फलहरू : सिट्रस फलहरू यद्यपी सिट्रस फलहरूले केही मानिसहरूमा घाँटी दुखाइलाई जलाउन सक्छ । यस्तो भएमा चिकित्सकको सल्लाह लिनु पर्छ । सुन्तला, कागती र कागती जस्ता केही सिट्रस फलहरू भिटामिन सीका उत्कृष्ट स्रोत हुन्, जसले रोगसँग लड्न प्रतिरक्षा प्रणालीलाई मद्दत गर्दछ । विभिन्न एजेन्सीको सहयोगमा