मानव जीवनमा विभिन्न धर्म, संस्कृति, समुदायहरूमा आआफ्नै प्रचलनहरू रहेका छन् ।
धर्मशास्त्रमा के गर्न हुने र नहुने तथा कुन कामले शुभ र अशुभ फल दिन्छ भन्ने विषयमा चर्चा गरिएको पाइन्छ ।
मानव जीवनका हरेक नियमहरू हुन्छन् । यस्तै नियममध्ये कपाल काट्ने, दाह्री काट्ने, नङ काट्ने, नाक छेड्ने, कस्तो पहिरन लगाउने, कस्तो मुद्रा धारण गर्ने जस्ता विषयहरू रहन्छन् ।
आज हामी दाह्री काट्ने विषयका बारेमा चर्चा गर्दैछौँ । सनातन हिन्दु धर्मशास्त्र अनुसार साताको केही बारलाई दाह्री काट्न बन्देज लगाइएको छ । तर कुनै बारलाई शुभ मानिएको छ ।
हाम्रो समाजमा जन्म बारमा दाह्री–कपाल काट्नु हुँदैन भन्ने मान्यता रहेको छ । तर पछिल्लो पुस्ताले यसलाई खासै वास्ता गरेको पाइँदैन ।
पछिल्लो समय मानिसहरू काममा व्यस्त रहने हुँदा बिदाको दिन कुनै पनि काम शनिबारका लागि थाती राख्ने गर्दछन् । विशेष गरी दाह्री, कपाल काट्नका लागि यही दिन छुट्याउने गरेको पाइन्छ ।
तर ज्योतिषशास्त्र अनुसार शनिबार दाह्री काट्नुलाई असाध्यै अशुभ मानिएको छ । यस दिन दाह्री काटेमा मृत्युको भय बढ्ने उल्लेख छ ।
महाभारतको अनुशासन पर्वमा उल्लेख गरिए अनुसार बुधबार दाह्री काट्नु निकै राम्रो मानिएको छ । यस दिन धन आउने र परिवारका सदस्यमा खुसी आउने मान्यता राखिन्छ ।
त्यसै गरी शुक्रबार पनि राम्रो मानिएको छ । यस दिनलाई सौन्दर्यको दिन पनि मानिन्छ । त्यसैले यस दिन शरीरका नङ कपाल र दाह्री काट्नु राम्रो दिन हो ।
शास्त्रका अनुसार अरु बार जसमा आइतबार कपाल, दाह्री र नङ काट्दा धर्म, धन र बुद्धिको नास हुने महाभारतको अनुशासन पर्वमा उल्लेख छ ।
यस्तै, सोमबार र मंगलबार पनि दाह्री काट्नका लागि राम्रो मानिएको छैन ।
बिहीबारलाई लक्ष्मीको दिन मानिन्छ । यस दिन दाह्री काट्दा लक्ष्मी अर्थात् धनकी देवी बेखुसी भएर दरिद्र हुने उल्लेख गरिएको छ ।