कलश किन खालि राख्नु हुँदैन ? 

काठमाडौं– घरमा बुढापाकाले केही बस्तुहरूलाई खाली राख्नु हुँदैन भनेको त धेरैले सुनेका हाैँला । बेलुका खाना खाएर सुत्ने बेला पानीका भाँडा खाली राख्नु हुँदैन भन्ने चलन छ ।

वास्तु शास्त्रका अनुसार घरमा केही वस्तुहरू त्यस्ता हुन्छ, जसलाई खाली गर्नाले घरमा दरिद्रताको प्रभाव बढ्छ । यी वस्तुहरू खाली हुने बित्तिकै घरमा दरिद्रताको प्रभाव बढ्न थाल्छ र घरमा आर्थिक समस्याले घेर्न थाल्छ ।

घरको पूजा कोठामा राखिएको कलश कहिले पनि खाली राख्नु हुँदैन । कलश खाली राख्नु अशुभ मानिन्छ । कलशमा गंगाजल अथवा सिक्का राख्नु पर्छ ।

हिन्दु धर्ममा कुनै पनि पूजापाठ गर्दा कलश स्थापना गर्नु सबै भन्दा प्रमुख मानिन्छ । कलशको बारेमा एउटा मान्यता छ कि, यो सबै तीर्थ यात्राको प्रतीक हो । कलशमा सबै देवीदेवताको मातृ शक्ति हुन्छ।

कलशबाट जन्मिएकी थिइन् सीता 

त्रेता युगमा राजा जनक जब खेतमा हलो जोत्दै थिए । त्यसै क्रममा जमिनको तलबाट कलश हलोमा ठोक्किएको आवाज आयो । जब राजाले कलश निकालेर हेरे त्यसमा एउटी कन्या थिइन्। तिनै कन्याको नाम सीता राखियो ।

यस बाहेक, अर्को पौराणिक कथा प्रचलित छ कि अमृत कलश समुद्र मथनको समयमा प्राप्त भएको थियो। कलश मुख्य रूपमा माता लक्ष्मीका सबै फोटोहरूमा चित्रित गरिएको छ। यसै कारणले पूजामा कलश स्थापना गर्नु पहिल्यै देखि चल्दै आएको परम्परा हो।

जब पूजामा कलश स्थापित हुन्छ, यो विश्वास गरिन्छ कि कलशमा त्रिदेव र शक्तिहरू राखिएको छ। यसका साथै कलशमा सबै तीर्थयात्रा र सबै पवित्र नदीहरूको पनि हेरचाह गरिन्छ। सबै शुभ कार्यहरूमा कलश स्थापना गर्नु पर्ने नियम छ।

पूजामा सुन, चाँदी, माटो र तामाको कलश राख्न सकिन्छ। तर पूजाको समयमा फलामको कलश राख्नु हुँदैन । कलश रातो कपडा, नरिवल, आम पात र कुशको सहयोगले तयार गरिन्छ।

अष्टदल हल्दीबाट बनेको छ, जहाँ पूजा गरिरहेको बेला कलश स्थापना गर्नुपर्ने हुन्छ। यसमा चामल राख्नु पर्दछ । चामलमाथि कलश राख्नु पर्छ ।

मन्दिरमा जल कलश कुन दिशामा राख्नु पर्छ ?

वास्तुशास्त्र अनुसार यदि घरको मन्दिर पूर्व दिशामा छ भने जल कलशको दिशा पनि पूर्व दिशामा हुनुपर्छ । यस बाहेक घरको मन्दिर (मन्दिरको फाइदा जान्नुहोस्) उत्तर दिशामा छ भने जलको कलश उत्तर-पूर्व दिशामा राख्नुपर्छ ।

पानीको कलशलाई सधैँ पहेँलो कपडा वा रातो कपडाले छोप्नुहोस् । मन्दिरमा राखिएको पानीको भाँडोलाई कहिल्यै पनि अन्य भाँडोले छोप्नु हुँदैन, नत्र पानीलाई दूषित भनिन्छ । -अन्तर्राष्ट्रिय मिडियाको सहयोगमा