अमेरिकामा लाखौं आप्रवासी छन् । अमेरिका गएर त्यहाँको नागरिकता लिन चाहनेहरूको समूह पनि कम छैन । अमेरिकाका १० प्रतिशत मतदाता तटस्थ छन् । कतिपयले पहिलोपटक मतदान गरिरहेका छन् ।
अमेरिकी चुनाव तीव्र गतिमा बढिरहेको छ। टिभी अन्तर्वार्ता हेर्दा हरेक कार्यक्रममा आपसी आरोप–प्रत्यारोप हुने गरेको छ । चुनावी अभियानको खर्च बढाउने आदेश पनि रोकिएको छ ।
अस्ट्रेलियामा जन्मेर भर्खरै अमेरिका पुगेकी एक व्यक्ति हुन् – अचामामा। उनका अनुसार सक्षम नेताहरूले अमेरिकामा चुनावी प्रायोजनका लागि एक अर्ब डलरसम्म जुटाउन सक्छन् । अन्य देशमा यस्तो हुँदैन । उनलाई कुन उम्मेदवारले साथ दिने भन्ने टुंगो छैन । टेक्सासमा बस्ने ४६ वर्षीय कोलिन प्याटोन्कोलाई यो सबैभन्दा अचम्मको कुरा हो भन्ने लाग्छ ।
४९ बार्सिया जुली स्माइली डिसेम्बर २००० मा अल्स्टरह्याम्प्टन, न्यू ह्याम्पशायर आइपुगिन् । उनी लोकतन्त्रका समर्थक हुन् । उनी अमेरिकाका लागि पैसा जुटाउने काममा संलग्न थिइन् । तिनीहरूले उठाउन सक्ने रकमको कुनै सीमा छैन । त्यहाँ उनीहरूको निर्णयको थोरै आधार छ। इलेक्ट्रो-भोटको परिचय देखेर उनी छक्क परेकी छन् । सबैको मतको समान मूल्य नभएकोमा उनी छक्क परेकी हुन् ।
क्यालिफोर्नियाका ८७ वर्षीय बिल ह्यामर्स सन् १९५७ मा जर्मनीबाट अमेरिका आएका थिए । सेवानिवृत्त उनले आफ्नो मतदान अधिकार प्रयोग गरेर डोनाल्ड ट्रम्पलाई भोट हाले । तर, उनी क्रोधित छन् । उनी सोच्छन् कि बाइडेन प्रशासन सबै भन्दा कमजोर छ ।
रिपब्लिकन उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्प ।
रुवाण्डाका ५१ वर्षीय पियरे उविमाना यसै वर्ष अमेरिका पुगेका थिए । फ्लोरिडा गएपछि उनले पहिलो पटक मतदान गर्दैछन् । कसलाई मतदान गर्ने निर्णय भएको छैन । अन्य केही विषयमा नीतिगत प्रश्नहरू अस्पष्ट छन् । यो प्रश्न प्रष्ट भएपछि मात्र उनले भोटिङबारे निर्णय गर्नेछन् ।
अहिले उठेका धेरै विषयमध्ये अध्यागमनको मुद्दा उनको चासोको विषय हो । अमेरिका पुगेपछि पनि उनको यो विषयमा चासो बढ्यो । उनको यो नीतिप्रति चासो थियो । उनले दुवै उम्मेदवारबारे स्पष्ट पारेका छैनन् । उनी भन्छन्, ‘आफू र मेरो परिवारलाई बेवास्ता गर्ने राजनीतिमा म उत्सुक थिएँ। तिनीहरू गलत छन् भनेर सोच्नुहोस् ।’
एक बहसमा रिपब्लिकन उम्मेद्वार ट्रम्पले डेमोक्य्राटहरूलाई गैर-नागरिकहरूले भोट हालेको आरोप लगाएका थिए । यसले स्पष्ट पार्छ कि ट्रम्प कानूनी आप्रवासीहरूबाट आजित छन्
सौम्या सिमोहरे मेरिल्याण्डमा बस्छिन् । ४१ वर्षीया बार्सियाले सन् २०१९ मा अमेरिकी नागरिकता लिएकी थिइन् । उनले कमला ह्यारिसलाई भोट गर्ने निर्णय गरेकी छिन् । ट्रम्प विजयी भए धेरै प्रियजनहरूले आफ्नो भविष्य असुरक्षित देखेका छन्। यही कारणले उनीहरू अत्तालिएका हुन् । उनले ह्यारिसलाई भोट नदिनुका मुख्य दुई कारण छन् – महिला र भारतीय पृष्ठभूमि !
सौम्याको विचारमा अमेरिकालाई अहिले महिला नेतृत्वको खाँचो छ । धेरै आक्रामक नभइ व्यवस्थित ढंगले लोकतान्त्रिक मूल्य-मान्यता बलियो बनाउनु अहिलेको आवश्यकता रहेको उनी बताउँछिन् ।
२३ वर्षीय एन्ड्रयू एन फिलिपिन्समा जन्मेका थिए । दक्षिण कोरियाली मूलका उनी १० वर्षको उमेरमा अमेरिका आएका थिए। उनी अध्यागमनको मुद्दाका कारण पनि डेमोक्य्राटलाई साथ दिन चाहन्छन् ।
अन्य चुनावमा आप्रवासी अमेरिकीलाई प्रतिबन्ध लगाउने ट्रम्पको विचारका कारण सबैले डेमोक्य्राटलाई समर्थन गर्नुपर्छ र ह्यारिसलाई मतदान गर्नुपर्ने उनी बताउँछन् । उनी भन्छन् कि डेमोक्य्राटहरूले ग्रेटर अमेरिकाका लागि लड्न आवश्यक छ।
क्यानडामा जन्मेका ४९ वर्षीय प्रोफेसर रेन्डल उडवार्ड ६ वर्षअघि अमेरिका आएका थिए । उनले हुर्किँदै गर्दा स्पष्ट राजनीतिक विचार लिएका थिएनन् । यसकारण उनी प्रजातन्त्र वा गणतन्त्रको कट्टर समर्थक होइनन् । उनी अमेरिकामा दुवै पक्षले केही न केही गल्ती गरेको ठान्छन् । दुवै पार्टी केही कुरामा बलिया पनि छन् । उनको विचारमा अमेरिकाको वर्तमान मामिला राजनीतिक र आर्थिक दुबै हो ।
एक बहसमा रिपब्लिकन उम्मेद्वार ट्रम्पले डेमोक्य्राटहरूलाई गैर-नागरिकहरूले भोट हालेको आरोप लगाएका थिए । यसले स्पष्ट पार्छ कि ट्रम्प कानूनी आप्रवासीहरूबाट आजित छन् । अमेरिकी निर्वाचन कानून अनुसार गैर-नागरिकहरूले मतदान गर्न पाउँदैनन् । गैर-नागरिकले मतदान गर्ने सम्भावना निकै कम छ। यदि यो पुष्टि भएमा जेल सजाय, जरिवाना र देश निकाला हुने सम्भावना रहन्छ ।
ब्रेनान सेन्टर फर जस्टिसले २०१६ को चुनावका क्रममा एउटा अध्ययन गरेको थियो । सो अध्ययन अनुसार १२ राज्यमा दुई करोड ३५ लाख मत खसेको थियो । ३० मतदाता शङ्कास्पद थिए । यो कुल मतदानको ०.०००१ प्रतिशत हो । हेरिटेज फाउण्डेसनले सन् १९९९ देखि २०२३ सम्मको अवधिमा प्राप्त तथ्याङ्कअनुसार ७७ जनाले गैर-नागरिकको रूपमा मतदान गरेको प्रमाणित गरेको छ । मतदानमा नागरिकता अनिवार्य गर्ने प्रस्तावमा व्यवस्थापिकाले मतदान गर्न बाँकी छ ।
डेमोक्य्राट उम्मेदवार कमला ह्यारिस ।
यसपटक ओहायो, पेन्सिल्भेनिया र जर्जियामा ह्यारिस र ट्रम्पबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने आकलन छ । ट्रम्पको पार्टीका नेताहरूले ८० लाख मतदातामध्ये ५९७ जना शङ्कास्पद रहेका दाबी गर्दैछन् ।
केही सर्वेक्षणले धेरै आप्रवासीहरू (विशेषगरी संयुक्त राज्य अमेरिकामा भर्खरै आएकाहरू) ह्यारिसबाट प्रभावित भएको देखाएको छ
पेन्सिलभेनिया निर्वाचन अधिकारीका अनुसार सन् २००० देखि २०१७ सम्ममा खसेको तीन करोड ९० लाख मतमध्ये ५४४ अवैध भोट परेका थिए । जर्जियामा २०२२ सम्म १६३४ अवैध मतदाताहरूले मतदान गर्ने प्रयास गरेको रिपोर्ट सार्वजनिक भएको थियो ।
अक्टोबरमा आयोजित एक कार्यक्रममा ट्रम्पको पक्षमा रहेका अर्बपति एलन मस्कले सन् २०२४ को भोट अमेरिकाको अन्तिम निष्पक्ष भोट हुन सक्ने डर व्यक्त गरेका थिए । सो अभिव्यक्ति आप्रवासीलक्षित हो ।
यस चुनावमा आप्रवासी र ट्रम्पको नाम बारम्बार जोडिएको छ । चुनावी प्रचारका क्रममा ट्रम्पले अवैध आप्रवासनका कारण अमेरिकामा समस्या बढेको बारम्बार बताइहेका छन् । केही सर्वेक्षणले धेरै आप्रवासीहरू (विशेषगरी संयुक्त राज्य अमेरिकामा भर्खरै आएकाहरू) ह्यारिसबाट प्रभावित भएको देखाएको छ ।
अध्यागमनको मुद्दा नोभेम्बर ५ मा हुने निर्वाचनको नतिजा हेर्न प्रतिक्षाको विषय बनेको छ । अफ्रिकी आप्रवासीहरू, ल्याटिनो र एशियाली आप्रवासीहरूले निश्चित रूपमा ह्यारिसको प्रभाव महसुस गरेका छन् । तर, मध्यपूर्वमा भएको द्वन्द्वका कारण यहुदी र प्यालेस्टिनी आप्रवासीहरूलाई सन्तुलनमा राख्न ह्यारिसलाई कठिन पर्ने देखिएको छ ।
यी यावत् र आप्रवासन मामिलाका कारण अमेरिकी चुनावले विश्वभर थप चासो पैदा गरिरहेको छ ।
(स्रोत : ब्लूमबर्ग, बिबिसी)