काठमाडौं– विभिन्न आठ प्रकारका कडा रोगका बिरामीलाई सरकारले उपलब्ध गराउने सहुलियत अब पालिकाको सिफारिसमा दिइने भएको छ ।

यसअघि जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यलयको सिफारिसमा सहुलियत पाउँदै आएका विपन्न नागरिकले अब महानगरपालिका, नगरपालिका र गाउँपालिकाको सिफारिसमा  सहुलियत पाउँने भएका छन् ।

सरकारले विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिक २०७५ मा यो व्यवस्था गरेको हो । यो व्यवस्था लागू गर्न स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री उपेन्द्र यावदले गत कार्तिक १० गते स्वीकृत समेत दिइसकेका थिए ।

सरकारले मुटु, मृर्गौला, क्यान्सर, पार्किन्सन, अल्जाइमर्स, स्पाइनल इन्जुरी, हेड इन्जुरी र सिकलसेल एनिमियाका बिरामीलाई कडा रोगको रुपमा परिभाषित गर्दै यस्ता रोगका बिरामीलाई उपचारमा सहुलियत दिंदै आएको छ ।

विपन्न नागरिक औषधि उपचार सहुलियत नेपाली नागरिकले सूचीकृत अस्पतालबाट रकम बराबरको सहुलियत पाउनेछन्

यसअघि यस्ता रोगका बिरामीलाई जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यलयले दिने सिफारिसको आधारमा सरकारले सहुलियत दिने गरेको थियो । मुलुक संघीय प्रणालीमा गएसँगै जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यलयहरु खारेज हुँदा सरकारले नयाँ निर्देशिका लागू गरी बिरामीलाई पालिकास्तरबाट सिफारिस गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको हो ।

कसरी लिन सकिन्छ सहुलियत ? 

विपन्न बिरामी नागरिकले कडा रोगको उपचार सहुलियत लिनको लागि स्थानीय तहको वडा कार्यालयमा निवेदन दिई वडा कार्यालयबाट सिफारिस लिनु पर्नेछ ।

उक्त सिफारिस, चिकित्सकको प्रिस्कृप्सन, नागरिकता प्रमाणपत्रको प्रतिलिपि, नाबालकको हकमा जन्म दर्ताको प्रमाण पत्रको प्रतिलिपि र निवेदन सम्बन्धित स्थानीय तहमा पेश गर्नु पर्नेछ ।

निवेदन तथा आवश्यक कागजात प्राप्त भएपश्चात सम्बन्धित स्थानीय तहले आवश्यक जाँचबुझ गरी निवेदकलाई औषधि उपचार सहुलियत उपलब्ध गराउने प्रयोजनको लागि सम्बन्धित अस्पतालमा सिफारिस गर्नु पर्नेछ ।

गरीब परिवार परिचय पत्र भएका बिरामीहरुका लागी विपन्नता सिफारिस आवश्यक पर्नेछैन । उक्त परिचय पत्रकै आधारमा सम्बन्धित अस्पतालबाट सहुलियत पाउनेछन् ।

विपन्न नागरिक उपचार सेवा बापत सम्बन्धित बिरामीलाई नगदै भुक्तानी दिन पाइने छैन ।

मिर्गौला प्रत्यारोपण गर्ने बिरामीले प्रत्यारोपण पूर्व गरिने अङ्ग दाता र ग्रहणकर्ताको प्रयोगशाला परीक्षण र प्रत्यारोपण पश्चात औषधि सेवन सहुलियत पनि तोकिएको अस्पतालबाट हुनेछ ।

विपन्न नागरिक औषधि उपचार सहुलियत नेपाली नागरिकले सूचीकृत अस्पतालबाट रकम बराबरको सहुलियत पाउनेछन् ।

थप उपचार सेवाका लागी ‘रिफर’ भएका बिरामीले सम्बन्धित अस्पतालको सिफारिसमा ‘रिफर’ गरिएको अस्पतालमा उपचार सुनिश्चितता भए पश्चात सिधै सम्पर्क राख्न सक्नेछन् ।

कुन रोगमा कति सहुलियत ?

सरकराले आठ प्रकारको कडा रोगमा सहुलियत दिने भनेको भए पनि रोगको प्रकृति अनुसार सहुलियत पनि फरक फरक निर्धारण गरिएको छ ।

सरकारले मिर्गौला रोगमा ४ लाखसम्म सहुलियतको व्यवस्था गरेको छ । अल्पकालीन रूपमा मिर्गौला ले काम नगरेको बिरामीलाई डायलाइसिस वापत १ लाख सम्म उपलब्ध गराउछन् भने दुबै मिर्गौला फेल भइ डायलाइसिस तथा प्रत्यारोपण गर्न नमिल्ने वा नपर्ने बिरामीलाई औषधि उपचार तथा प्रयोगशाला बापत १ लाख सहुलियत दिइन्छ । यस्तौ मिर्गौला प्रत्यारोपण पश्चात औषधि सेवनका लागि १ लाखको सुविधा दिइनेछ ।

सरकारले अंगदाता र ग्रहणकर्ताको प्रयोगशाला शुल्कमा ५० हजार, हेमोडायलाइसिस बढीमा हप्ताको दुइ सेसन र सोभन्दा बढि गर्नुपर्ने अवस्थामा प्रति सेसन २५ सय, संक्रमित भएका बिरामिहरूलाइ डायलाइसिस उपचार सेवा वापत प्रति सेसन ४ हजार, पेरिटोनियल डायलाइसिस प्रति बिरामी महिनाको अधिकतम ९० प्याकेट सम्म निशूल्क व्यवस्था गरेको छ ।

मुटुरोग

मुटुको रोग विभिन्न प्रकारका हुन्छन् । सरकारले मुटुमा पेश मेकर तथा स्टेन्ट राख्नु परेमा, एब्लेशन गर्नुपरेमा, मुटुको भल्व पूर्णरूपमा क्षति भएको या मुटु फेल भएको अवसथामा उपचारका लागि १ लाख रूपैंया सहुलियत दिने गरेको छ ।

क्यान्सर

क्यान्सर धेरै थरीका हुन्छन् । सरकारले क्यान्सरका बिरामीलाई शल्यक्रिया, थप निदानात्मक सेवा, केमोथेरापी, रेडियोथेरापी, औषधी, औषधिजन्य सामाग्री, शय्या तथा सेवा शुल्कहरूमा १ लाख सम्म सहुलियत दिने व्यवस्था छ ।

पार्किन्सन्स

पार्किन्सन्स रोगमा प्रयोग हुने थप निदानात्मक सेवा, औषधि, औषधिजन्य सामग्री, शय्या तथा सेवा शुल्कमा सरकारले १ लाख सहुलियत दिने गरेको छ ।

अल्जाइमर्स

अल्जाइमर रोगमा प्रयेग हुने थप निदानात्मक सेवा, औषधि, औषधिजन्य सामाग्री, शय्या तथा सेवा शुल्कहरू रू १ लाख सम्म सहुलियतको व्यवस्था छ ।

स्पाइनल इन्जुरी

सरकारले दुर्घटनाजन्य र चोटपटकजन्य विरामिहरूलाइ शल्यक्रिया, औषधि तथा औषधिजन्य सामग्रीहरू, थप निदानात्मक सेवा, शय्या शुल्कमा १ लाख सहुलियत हुने व्यवस्था गरेको छ । स्पाइनल इन्जुरी भइ प्यारालाइसिस भएका बिरामीहरुलाई पुनस्र्थापनाका लागि थप १ लाख दिने गरेको छ ।

हेड इन्जुरी

दुर्घटनाजन्य र चोटपटकजन्य बिरामीहरूलाई शल्यक्रिया, औषधि तथा औषधिजन्य सामग्रीहरू, थप निदानात्मक सेवा, शय्या सेवा शल्य तथा पुनस्र्थापना सेवाका लागि पनि एक लाख सहयोग गर्ने व्यवस्था छ ।

सिकलसेल एनिमिया

सरकारले सिकलसेल एनिमिया रोगका बिरामिहरूलाई शल्यक्रिया, औषधि तथा औषधिजन्य सामग्री, थप निदानात्मक सेवा शय्या सेवा शुल्कमा १ लाख सम्म सहुलियत दिने गरेको छ ।

यी अस्पतालमा पाइन्छ सरकारी सहुलियत

सरकारले विपन्न नागरिकका लागि आठ प्रकारका कडा रोगका उपचार हुने विभिन्न अस्पतालबाट सेवा लिन सक्ने व्यवस्था गरेको छ । विपन्न नागरिकले उपचारमा सहुलियत पाउने ८० वटा अस्पतालहरु रहेका छन् ।

यी हुन् विपन्न नागरिकको उपचारका लागि सुचीकृत अस्पताल