काठमाडौं– आप्रवासी श्रमिकको मानव अधिकार संरक्षणका लागि कात्तिक २६ देखि २८ गतेसम्म काठमाडौंमा अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन हुँदैछ ।
राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले वैदेशिक रोजगारीका क्रममा भइरहेको मानव अधिकार हननका घटनाको समाधान गर्ने लक्ष्यका साथ यो सम्मेलनको आयोजना गर्न लागेको जनाएको छ ।
नेपाल तथा दक्षिण एसियाबाट वार्षिक लाखौंको संख्यामा श्रमिक मलेसिया तथा खाडीका देशमा जाने गरेका छन् ।
सार्क राष्ट्रबाट मात्र बार्षिक २ करोडभन्दा धेरै नागारिक रोजगारीको खोजीमा अन्य देश पुग्ने गर्दछन्। यसरी रोजगारीको खोजीमा गएका श्रमिकको मानव अधिकार हनन् भइरहेको छ ।
काठमाडौं हुन लागेको सम्मेलनले एसियाबाट वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकका साझा समस्यालाई सम्बोधन गर्ने अपेक्षा राखिएको छ ।
वैदेशिक रोजगारीका नाम हुने मानव तस्करीका घटना रोक्ने यो सम्मेलनको मुख्य लक्ष्य हुने बताइएको छ ।
के हुन्छ सम्मेलनमा ?
सम्मेलनको तयारी शुरु गरिएको जानकारी दिँदै राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगका सदस्य सुदीप पाठकले आप्रवासी कामदारको अधिकार रक्षा नै सम्मेलनको मुख्य एजेन्डा हुने बताए ।
उनले भने, ‘सम्मेलनमा वैदेशिक रोजगारीका नाममा आप्रवासी कामदारको मानवअधिकार हनन् रोक्ने, मानव बेचबिखनका समस्या समाधान गर्ने तथा आप्रवासी महिला कामदारको सुरक्षा तथा चुनौतीका विषयलाई प्राथमिकताका साथ उठाइने छ ।’
पछिल्लो समय रोजगारीका नाममा भइरहेको मानव तस्करी र मानव अधिकार हनन एसिया धेरै देशलाई चुनौतीको विषय भइरहेको पाठकले बताए ।
‘वैदेशिक रोजगारीका नाममा पछिल्लो धेरै मानव अधिकार हनन भइरहेको छ । यो क्षेत्रमा भइरहेको मानव अधिकार हननका विषयमा आयोगले नजिकबाट सम्बन्धित निकायसँग मिलेर काम गरिरहेको छ । धेरै नेपाली रोजगारीको बाहानामा मानव तस्करीको जोखिममा छन्’ उनले भने, ‘एसियाका धेरै महिला पुरुष रोजगारीका नाममा तस्करी भइरहेको छ । यस्ता समस्यालाई कसरी रोक्न साझा पहल सहितको अभियानका लागि सम्मेलन हुँदै छ । अव श्रमिक आपूर्ति गर्ने र लिन देशबिचका प्रतिनिधि एउटै मञ्चमा भएपछि एक किसिमको मानव तस्करी रोक्न रणनीति बन्छ ।’
रोजगारीका नाममा मानव तस्करी
राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको मानव तस्करीसम्बन्धी प्रतिवेदन २०७६ अनुसार आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को तथ्यांकअनुसार रोजगारीका नाममा मानव तस्करी बढिरहेको औल्याएको छ ।
रोजगारीका नाममा १५ लाख नेपाली तस्करीको जोखिम रहेको आयोगको प्रतिवेदनमा भनिएको छ । अफ्रिकी र खाडी मुलुक वैदेशिक रोजगारीको आवरणमा अफ्रिकी र खाडी मुलुकहरुमा नेपाली महिलाको तस्करी भइरहेको छ ।
केन्यादेखि दक्षिण अफ्रिकासम्म नेपाली युवतीहरु रोजगारीका नाममा अन्य देश हुँदै मानव तस्करी भइरहेकोको आयोगले जनाएको छ ।
खाडीका देश र मलेसिया नेपाली महिलालाई घरेलु काम गर्न पुर्याइने गरिएको छ । इराक, ओमान, अफगानिस्थान, सिरिया र लिबिया जस्ता द्वन्द्वग्रस्त देशमा वैदेशिक रोजगारीका बहानामा मनोरञ्जन क्षेत्रमासमेत नेपाली युवती तस्करी भइरहेका छन् । रोजगारीका नाममा भारतको यौन बजारमा नेपाली महिलाको बेचबिखन भइरहेका छन् ।
पछिल्लो समय विवाहको आवरणमा नेपाली महिलालाई चीनमा तस्करीका जोखिम बढिरहेको छ । यस्ता विषयमा महत्वका साथ उठाइने आयोगको प्रतिवेदनमा भनिएको छ ।
३२ देशका प्रतिनिधि सहभागि हुने
सम्मेलनमा दक्षिण एशिया, एशिया प्रशान्त क्षेत्र, अफ्रिका, दक्षिण अमेरिका र युरोप क्षेत्रका मानवअधिकार आयोगका प्रमुख आयुक्तहरुको सहभागिता हुन आयोगले जानकारी दिएको छ ।
यस्तै, आयोगले अधिकार संस्थाहरुको विश्व सञ्जालका प्रमुख, गन्तव्य देशका सरकारी निकायका प्रतिनिधि, गैरसरकारी संस्थाका प्रतिनिधि र आप्रवासन क्षेत्रका विज्ञहरुको पनि सहभागिता हुने आयोगले जनाएको छ ।
सम्मेलनमा ३२ देशबाट अन्तर्राष्ट्रिय संघसंस्थाका प्रतिनिधिहरुको सहभागिता रहने आयोगले जानकारी दिएको छ ।
३२ वटै देशका प्रतिनिधिले सम्मेलनमा आ–आफना देशबाट रोजगारीमा जाने श्रमिकको समस्याका बारेमा जानकारी गराउनेसहितको कार्यपत्र पेश गदै छन् ।
प्रतिक्रिया