काठमाडौँ– काठमाडौँ, बबरमहलकी २३ वर्षीया रस्मितालाई चिनियाँ भाषा बोल्न जानेका काभ्रेका रोशी गाउँपालिकाका किरण तामाङले ‘बिहे र रोजगारी’ को लोभ देखाएर २०७६ पुस २५ मा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल हुँदै चीनको सान्दोङ प्रान्तस्थित हेज शहरमा पुर्याए ।
प्रहरीका अनुसार किरण आफैँ गएर चिनियाँ नागरिक ताम्पु थोङको जिम्मा लगाएर नेपाल फर्किए । युवतीमाथि ती चिनियाँ नागरिकले यौनशोषण गरेर आफ्नो घरमा बन्धक बनाएर राखे । त्यसपछि रस्मितलाई लाग्यो, ‘म त बेचिएछु ।’
सामान्य पढलेख गर्न सक्ने ती युवतीले आफू पीडित बनेको कुरा सामाजिक सञ्जालमार्फत परिवारलाई जानकारी गराइन् । उनी बेचिएको खबर पाएपछि चीनस्थित नेपाली दूतावास र प्रहरीको समन्वयमा २०७७ कात्तिक १२ गते नेपाल प्रहरीको मानव बेचविखन अनुसन्धान ब्यूरोले उनको उद्धार गर्यो ।
लगत्तै तस्करीमा संलग्न किरणको खोजीमा जुटेको ब्यूरोको टोलीले यही पुस १३ गते उनलाई पक्राउ गर्यो ।
ब्यूरोका प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) शारदाप्रसाद चौधरीका अनुसार किरणले ‘चिनियाँ पुरुषले नेपाली युवतीसँग बिहे गर्न चाहेको’ लोभ देखाएर ती युवतीलाई चीन पुर्याएको प्रहरी समक्ष स्वीकारेका छन् ।
एसपी चौधरी भन्छन्, ‘पीडित युवतीको उजुरीका आधारमा हामीले घटनाको दोषी पक्राउ गर्न सफल भएका छौँ । अभियुक्तले घटना स्वीकारेका छन् ।’
यो घटना त नेपाली युवतीलाई बिहेको प्रलोभनमा पारेर चीनतर्फ तस्करी गर्ने गरेको पछिल्लो उदाहारण मात्र हो । एसपी चौधरीका अनुसार चिनियाँ नागरिकसँग बिहे गराउने लोभ देखाएर नेपाली युवतीको चीनतर्फ तस्करी हुने क्रम शृङ्खलाबद्ध रूपमा देखिएको छ ।
पछिल्लो ५ वर्षका केही उदाहारण
२०७१ माघ २० गते चीनको सान्तोङ प्रान्तको युन्छन काउन्टीमा बिहे गरेर पुगेकी काभ्रेकी २१ वर्षीया सन्तोषी (नाम परिवर्तन) लाई २०७२ असारमा नेपाली दूतावासले उद्धार गरेर काठमाडौँ पठायो ।
सन्तोषीलाई सान्तोङका २५ वर्षीय वु फुसिङले बिहे गरी काठमाडौँ जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा बिहे दर्ता समेत गरेर चीन पुर्याएएका थिए । चीन पुगेपछि उनले बन्दी जीवन बिताउनुपरेको थियो ।
२०७१ भदौ १८ गते सिन्धुपाल्चोककी भुजुना (नाम परिवर्तन) चीनको हबेई प्रान्तमा रहेका यिन स्याउपोसँग बिहे गरेर चीन पुगेकी थिइन् । त्यहाँ उनी नारकीय जीवन बाँच्न वाध्य हुनुपर्यो । उनका श्रीमान् र चिनियाँ परिवार उदण्ड स्वभावका थिए । सुनितालाई भेट गर्न गएका दुई नेपाली चेलीलाई पनि सुनिताका चिनीयाँ परिवारले मरणासन्न हुनेगरी कुटे ।
२०७२ साउन १६ गते बिहे गरेर चीनको हैलुङचाङ प्रान्तमा पुगेकी धरानकी २२ वर्षीया सङ्गीतालाई उनका चिनियाँ श्रीमानले शारीरिक र मानसिक शोषण गरे । उनलाई सासु र लोग्नले दैनिक पिट्थे ।
सङ्गीतासँगै बिहे गरेर पुगेका अन्य चार नेपाली महिला गर्भवती भएका थिए । सङ्गीता गर्भवती नभएपछि उनका लोग्ने र सासुले उनीमाथि हिंसा सुरु गरेका थिए । बारम्बारको पिटाइ सहन नसकेर घरबाट भागेकी उनलाई नेपाली दूतावासले उद्धार गरेर नेपाल पठायो ।
२०७६ भदौमा प्रहरीको मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्यूरोले नेपाली युवतीलाई बिहेको प्रलोभनमा चीनतिर तस्करी गर्ने गिरोहका १० सदस्यलाई पक्राउ गरेको थियो । ब्युरोले चार जना पीडित महिलाको उद्धार गरेसँगै ६ नेपाली र चार चिनियाँ नागरिक गरी १० जनालाई पक्राउ गरेको थियो ।
यी केही प्रतिनिधि घटना हुन् । नेपाल प्रहरीका अनुसार गएको पाँच वर्षमा नक्कली बिहेमार्फत मानव बेचबिखनका ४६ वटा घटनामा मुद्दा चलाइएको छ । त्यसमध्ये अधिकांश चीनका घटना छन् । केही घटना कोरियाका छन् ।
तर, यस्ता अधिकांश घटना मुद्दाको तहसम्म नपुग्ने प्रहरी अधिकारीहरू बताउँछन् । प्रहरीको मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्यूरोका अनुसार चालु आर्थिक वर्षमा दुई वटा घटना बाहिर आएका छन् । जानकारहरूका अनुसार बिहे, रोजगारीलगायत आकर्षक प्रलोभन देखाएर नेपाली युवतीलाई चीनतर्फ तस्करी गर्ने क्रम बढेको छ ।
यस कारण हुन्छ चीनमा युवती तस्करी
जानकारहरूका अनुसार एक अर्ब ४० करोड जनसंख्या भएको चीनमा महिलाको तुलनामा पुरुषको संख्या धेरै भएकाले कतिपय स्थानमा बिहेका लागि केटाले केटी पाउन मुश्किल छ ।
मानव तस्करीसम्बन्धी अनुसन्धान गरिरहेका मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्यूरोका एसपी चौधरीका अनुसार चिनियाँ प्रचलनअनुसार बिहे गर्दा बेहुला पक्षबाट बेहुलीलाई धेरै पैसा र धनसम्पत्ति दिनुपर्ने भएकाले पनि आयस्रोत कम भएका व्यक्तिले बिहे गर्न सक्दैनन् ।
यसरी चीनमा बिहे गर्न समस्यामा पर्नेहरू युवतीको खोजीमा नेपाल, भियतनाम, बङ्गलादेश, पाकिस्तान, म्यान्मार, कम्बोडियालगायत मुलुकमा पुग्छन् । त्यहाँ उनीहरूले म्यारिज ब्यूरो तथा स्थानीय दलाललाई सम्पर्क गर्छन् र केही श्रीमती किनेर चीन लैजान्छन् ।
त्यसरी पुगेका श्रीमतीलाई त्यहाँको संस्कारमा मिल्न कठिन हुन्छ । काम गर्ने सिप हुँदैन । अझ बच्चा जन्माउन असमर्थ भए भने त चरम यातना भोग्नुपर्छ ।
१५ लाख सम्ममा मोलमोलाई
नेपाल प्रहरीको विशेष ब्यूरोको कमाण्ड समालिसकेका पूर्वडीआइजी हेमन्त मल्लका अनुसार नेपालमा दलालले १० देखि १५ लाख रुपियाँसम्म लिएर चिनियाँ नागरिकलाई नेपाली युवती र महिला भिडाउने गर्छन् ।
मल्ल भन्छन्, ‘चिनियाँ नागरिकले नेपाली युवती तथा महिलालाई चीनको भिसा लगाउनमात्र बिहे दर्ता गर्ने र त्यहाँ पुगेपछि छिटै लाखौँ रुपियाँ कमाउन पाइनेलगायत प्रलोभन देखाउँदै चीन लैजाने गर्छन् ।’
प्रहरीका अनुसार दुलही बनाएर युवती ओसारपसार गर्न सुरक्षित र सजिलो हुने भएकाले मानव तस्करहरूले यस्तो नयाँ शैली अपनाएका हुन् ।
मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्यूरोका एसपी चौधरी भन्छन्, ‘हामीले उद्धार गरेका युवती तथा महिलाहरूको भनाइ अनुसन्धान गर्दा नेपालबाट दुलही बनाएर चीन लगिएका अधिकांश युवतीलाई त्यहाँ देह व्यापारमा लगाउने गरेको देखिएको छ ।’
यसरी बिहे चीन लगिएका युवतीलाई देह व्यापारका लागि होटल तथा रेस्टुरेन्ट र यौन अखडामा काम गर्न लगाएर पुरुष फरार हुने गरेका छन् ।
एसपी चौधरीका अनुसार नेपाली र चिनियाँ दलालहरूले नेपालका विभिन्न गाउँदेखि चीनसम्म आफ्नो सञ्जाल फैलाई सङ्गठित रूपमा पैसाको लेनदेनमा बिहे गराउने गरेको देखिएको छ । प्रहरीले मानव तस्करीमा संलग्नलाई मानव बेचबिखन तथा ओसारपसार नियन्त्रण ऐन २०६४ अनुसार कारबाही प्रक्रिया अघि बढाउने गरेको छ ।
(समाचारमा पीडितको वास्तविक नाम परिवर्तन गरिएको छ ।)
प्रतिक्रिया