काठमाडौँ– वर्ष २०२१  को अन्तिम महिनामा हामी कुदिरहेका छौँ । यो अन्तिम महिना वर्षको प्रदर्शनको लेखाजोखाको समय पनि भएको छ । जापानको टोकियोमा भएको गृष्मकालीन ओलम्पिक, चार ग्रान्डस्लाम टेनिस तथा युरो कप फुटबलको सेरोफेरोमा यस वर्षको खेलकुद रह्यो । साथमा टी–२० विश्वकप क्रिकेटले पनि संसारको ध्यान खिच्यो ।

विभिन्न व्यक्तिका हेर्ने आँखाहरू फरक हुन सक्छन् । धेरै उत्कृष्ट मध्य सर्वोत्कृष्ट छान्ने मापदण्ड फरक हुन सक्छन् । थुप्रै निकायले उत्कृष्ट खेलाडीको घोषणा गर्ने क्रमको सुरुवात भइसकेको छ  । यस क्रममा  बीबीसीले यस वर्षको उत्कृष्ट खेलाडी टेनिस स्टार एम्मा राडुकानुलाई वर्षको उत्कृष्ट खेलाडी चयन गरेको छ ।

अबुधावीको एक होटेलमा १९ बर्षिया राडुकानुले ‘बीबीसी स्पोर्ट्स पर्सानालीटी अफ द इयर अवार्ड’ पाएको खबर सुनेकी हुन् । उनी कोभिड पोजेटिभ पुष्टि भएपछि होटलको आइसोलेसनमा बसिरहेकी छिन् ।

मेलबर्नमा अस्ट्रेलियन ओपन खेल्दै नयाँ सिजनको सुरुवात गर्न अगाडि नै उनले मध्यपूर्वमा नै क्रिसमस मनाउने तयारीमा छिन् ।

राडुकानुको खेलकुदमा उदय साँच्चै सनसनीपूर्ण थियो । ग्रान्डस्लाम इतिहासमा दोस्रो प्रयासमा नै सफलता पाउने दुर्लभ कीर्तिमानका कारण उनको वाहवाही भएको हो । अस्ट्रेलियन ओपनमा उनले गर्ने प्रदर्शन कस्तो रहने हो भन्ने अनिश्चित नै छ । प्रदर्शन जस्तो भए पनि युएस सफलताले राडुकानुलाई संसारको एक हर्नलायक खेलाडीको रूपमा स्थापित गरिसकेको छ ।

पहिलोपटक उनी वरीयतासहित कुनै ग्रान्डस्लाम प्रतियोगितामा सहभागी हुँदैछिन् । यसभन्दा अघि विम्बल्डनसम्म टेनिसमा उनी विना वरीयता सहभागी भएकी हुन् ।

अबको वर्ष राडुकानुको वरीयता कस्तो रहने भन्ने प्रतीक्षाको विषय बनेको छ । त्यसो त उनका लागि यो वर्ष त्यति धेरै प्वाइन्ट गुमाउनु पनि छैन । किनकि उनको सफलताको दिन भर्खर सुरु भएको छ । उनले धेरै प्वाइन्ट जोडेकी पनि छैनिन् । अहिले उनीसहित शीर्ष १०० मा ६ जना युवापुस्ता शीर्ष वरीयतामा छन् ।

धेरैले उनले अर्को वर्ष धेरै महत्त्वाकांक्षा बोकेको बताएका छन् । उनी आफै भने यस सवालमा चुपचाप छिन् । परन्तु अर्को वर्ष त्यति सहज भने नहुने टेनिस विज्ञहरू बताउँछन् । आश्चर्य के छ भने, यो महत्त्वपूर्ण सफलताका बाबजुद शीर्ष १०० मा अटाएका ६ जना युवापुस्तामध्ये उनी नै सबै भन्दा कम टुरको अनुभव भएकी खेलाडी हुने ।

धेरै स्टामिना भएकी राडुकानुले यस वर्ष धेरै फिजिकल अभ्यास पनि गरेकी छन् । यस कारण यो वर्ष हुने हार्ड कोर्टमा उनको प्रभाव अन्य दुई कोर्टमा भन्दा बढी रहने अनुमान भने धेरैको छ । नयाँ प्रशिक्षक टोबेन् बेल्ट्चसँगको समन्वय पनि धेरैका लागि चासोको विषय बनेको छ ।

राडुकानुकै विचारमा उनका प्रशिक्षक सकारात्मक सोचाइ भएका, टिममा सबैलाई प्रोत्साहित गर्ने र आत्मबल प्रदान गर्ने स्वभावका छन् । साथै उनी मिलनसार पनि भएकाले सहयात्रामा आफू रोमाञ्चित भएको राडुकानु बताउँछिन् ।

युएस ओपनमा राडुकानुले एकदमै उत्साहित प्रतिद्वन्द्वीको सामना गरेकी थिइन् । सुरुवाती दिनमा नै उनको भेट मार्टा कोस्ट्यकसँग भएको थियो । राडुकानुभन्दा चार महिना मात्र जेठी मार्टाले १५ वर्षको उमेरमा अस्ट्रेलियन ओपनको तेस्रो चरणको यात्रा तय गरेकी थिइन् । उनी ट्रान्सलाभान्जा ओपनको क्वाटर फाइनलमा प्रवेश गरेकी थिइन् ।

त्यसो त सन् २००० को दशकको सुरुवातमा सेरेना विलियम्सलाई हेर्नेहरू राडुकानुको भविष्य जुनसुकै मोडमा जान सक्ने अनुमान गर्न थालेका छन् । एकाध प्रतियोगितामा मात्र राडुकानुको सफलता सीमित हुन पनि सक्छ । अथवा लामो समयको सनसनीपूर्ण यात्राको सुरुवात पनि यसै वर्ष हुन सक्नेछ । तर, त्यो त्यति सहज भने पक्कै हुने छैन ।

राडुकानुको प्रदर्शनमा व्यापारिक दुनियाँको पनि चासो बढेको छ । अब राडुकानुले एक या दुईपटक सफलता पाए संसारका दर्जनौँ ठूला ब्रान्ड उनीसँग सहकार्य गर्न चाहन्छन् । यी सबैलाई उनले कसरी व्यवस्थित गर्ने हुन् यो अर्को प्रतीक्षाको विषय बनेको छ । राडुकानु भने आफू यी कुराको बारे जानकार रहेको  बताउँदै क्यारियरको सुरुवाती दिनमा नै भएका  कारण पैसामा भन्दा बढी खेलमा नै ध्यान दिने बताउँछिन् । उनले के पनि बुझेकी छिन्, भने केही वर्ष राम्रो र महत्त्वपूर्ण सफलता पाए उनका लागि अर्बपति हुने बाटो खुला हुने छ । यस कारण अहिले नै प्रायोजक सम्झौतालाई प्राथमिकतामा राखेर खेललाई असर गर्न दिने सोचमा उनी छैनन् ।

उनी अहिले पनि आफ्नो आमाबाबुले पहिलोपटक टेनिस खेल्न लगेको कुरा सम्झिन्छन् । उनलाई त्यो सपनाको याद छ र टेनिस बलको मात्र चासो छ । राडुकानुको सफलतालाई हेर्नेहरू यसमा रमाउन टेनिस फ्यान हुन आवश्यक नै नभएको बताउँछन् । उनी यस्तो सनसनीपूर्ण यात्राको मोडमा आइ पुगेकी छिन्, उनको खेल हेर्न अब टेनिस फ्यान हुन आवश्यक नै छैन । राडुकानु बेलायतका सम्पूर्ण युवाका लागि प्रेरणाका श्रोत भएको पनि खेल विज्ञहरू बताउँछन् ।

सन् २०२० मा निर्धारित ओलम्पिक खेलकुद कोभिड महामारीका २०२१ मा मात्र सम्भव भएको थियो । यस एक वर्षको समयमा धेरै जान नयाँ स्टारको उदय भएको थियो भने केही पुराना खेलाडीले फर्म गुमाए ।

यस ओलम्पिकमा सर्वाधिक सफल खेलाडी अमेरिकी पौडी वाज केलेब ड्रेसेल र अस्ट्रेलियाकी पौडीबाज अम्मा म्याककोन भए । ड्रेसेलले तीन व्यक्तिगत स्वर्ण सहित पाँच स्वर्ण पदक जिते । पुरुष मेड्ले रिलेमा उनी सहितको अमेरिकी टोलीले विश्व कीर्तिमान पनि कायम गरेको थियो ।

यसै गरी म्याककोनले दुई व्यक्तिगत सहित चार स्वर्ण पदक जितिन् । महिला ४ सय मिटर फ्रिस्टाइल रिलेमा उनी सहितको अस्ट्रेलियाको टोलीले स्वर्ण पदक जितेको थियो । उनले दुई कास्य पदक सहित कुल ६ पदक जितेकी थिइन् ।

यसै गरी सोही ओलम्पिकमा जमैकाकी एलेन थोम्सन हेराथले तीन स्वर्ण पदक जितेकी थिइन् । उनले १ सय मिटर दौडमा फ्लोरेन्स ग्रीफ्थ जोयनरको ओलम्पिक कीर्तिमान समेत भङ्ग गर्न सफल भएकी थिइन् । यसै गरी २ सय मिटरमा पनि उनी स्वर्ण पदक जित्न सफल भइन् । उनले चार गुणा सय मिटर रिलेमा पनि स्वर्ण पदक जितेकी हुन् ।

सोही ओलम्पिकमा अन्य थुप्रै स्टार चर्चामा रहेका थिए । धेरै सनसनी पूर्ण प्रदर्शन भएका थिए । यस वर्ष पुरानो क्लब बार्सीलोनासँगको साइनो छाडेर पेरिस सेन्ट जर्मन पुगेका लीयोनल मेसीले बालोन डी ओर अवार्ड पाइसकेका छन् ।

क्रिकेटमा अस्ट्रेलियाले यस वर्ष टी २० विश्वकपको उपाधि जितेको छ । यसरी उपाधि जित्ने क्रममा भेट्रान ब्याट्सम्यान डेभिड वार्नरको भूमिका महत्त्वपूर्ण रहेको थियो । यसै कारण उनी छोटो र्फम्याटको विश्वकपमा म्यान अफ द सिरिज समेत घोषित भए ।

यो एक वर्षमा अन्य थुप्रै महत्त्वपूर्ण प्रतियोगिता आयोजना भए । चेल्सी तथा इटालीका मिडफील्डर जर्जीन्होको प्रदर्शन इटालीको युरो कप फुटलका उपाधि यात्राको महत्त्वपूर्ण हिस्सा बनेको थियो । बलमाथिको नियन्त्रण र खेललाई कुनै पनि समयमा दिशा बदल्न सक्ने खुबी भएकै कारण इटाली सुरुवाती चरणदेखि धेरै खेलमा दबाबका साथ खेल्न सफल भएको थियो । सोही युरो कपमा केरिन डु ब्रायन र एन्जोलो कान्टेको प्रदर्शन पनि उत्कृष्ट  थियो ।

समग्रमा यस वर्ष सफलता र असफलताको सूची तयार गर्दा लामो हुन सक्छ । ओलम्पिक खेल पनि यसै वर्ष भएका कारण यस सूचीमा धेरै प्रभाव पार्ने पौडी र एथलेटिक्सका खेलाडी धेरै अटाउन सक्छन् ।

यी सबै स्टारका माझ राडुकानुको सफलता विशेष थियो । यो सफलता अनुमान गरिएभन्दा फरक थियो । शायद यो नै एउटा नयाँ अध्यायको सुरुवात पनि हो ।

–एजेन्सीहरूको सहयोगमा