केनेथ जुड, उमेरमा ९९ वर्ष । यो उमेरमा पनि टुर डे फोर्समा साइकल चलाउनु चानचुने कुरा होइन । शताब्दीको नजिक पुगेका उनले गत महिना मात्र विश्वव्यापी एक साइकल रेसमा रजत पदक जिते । ५ हजारभन्दा बढी सहभागी रेसमा उप विजयी भएर उनले दुनियाँलाई आश्चर्यमा पारेका हुन् ।

दोस्रो स्थान पाउने क्रममा जुडले २६ दिनमा साइकलबाटै ३७७९ किलोमिटरको दूरी तय गरे । यो औसतमा प्रत्येक २४ घण्टामा ९० माइलभन्दा बढी हो । यो दूरी धेरै युवाका लागि एक दिनका लागि पनि कठिन मानिन्छ ।

लगातार २६ दिन यसरी साइकल चलाउनु त बहादुरीको नमूना नै हो । यसका लागि दैनिक रूपमा कार छाडेर साइकलको अभ्यास गरी रहेका उनी आफ्नो जिल्ला छाडेर टाढासम्म पनि जाने गरेका छन् ।

रोड वर्ल्ड फर सिनियरको आयोजना हुन थालेको पाँच वर्ष भइसकेको छ । यो स्पर्धामा नर्वे कम्पनी मोटीटेकले बनाएको स्टेशनरी बाइकमा प्रौढहरू यात्रा गर्ने गर्छन् । टिभी मनिटर जडान भएको यो अचम्मको साइकल हो । यो ल्यापटप या कम्प्युटरसँग सम्बन्धित हुन्छ । यात्रीले यो साइकलबाट यात्रा गरी रहँदा विभिन्न दृश्यहरू स्क्रिनमा देखिरहेका हुन्छन् ।

विभिन्न जिम  र घरमा पनि उच्च प्रविधिका साइकल धेरै अघिदेखि नै थिए । तर, मोटीटेकको यो प्रविधि भने वयोवृद्ध र मानसिक समस्या भएकामा लक्षित छ । यात्राका क्रममा त्यस स्थानको प्राकृतिक दृश्यको अवलोकन गर्ने तथा मानसिक र शारीरिक दुवै खाले अभ्यासका लागि उपयुक्त हुने ढङ्गले यो साइकलको डिजाइन गरिएको हो ।

उनीहरूको साथमा  केयर वर्कर पनि रहन सक्नेछन् । यसबाट उनीहरूले विभिन्न गीत सङ्गीत लगाएर म्युजिक थेरापी पनि गर्न सक्नेछन् ।

रोड वर्ल्ड फर सिनीयरलाई बेलायतमा त्यहाँका  साइक्लिङको आधिकारिक निकाय ब्रिटिस साइक्लिङले पनि अनुमति दिएको छ । यो इभेन्ट ६ सेप्टेम्बरदेखि १ अक्टोबरसम्म भएको थियो । यो समयमा सबैभन्दा धेरै दूरी तय गर्नेलाई नै उपाधिको दाबेदार मानिएको थियो ।

जुडको यो दोस्रो सहभागिता हो । सन् २०२० मा भएको यसै महोत्सवको अघिल्लो संस्करणमा उनी सातौँ स्थानमा रहेका थिए । दोस्रो विश्वयुद्धका पाइलट रहेका यिनले यसै रेसका लागि जनवरी महिनादेखि अभ्यास गरिरहेका थिए । आफूले गत वर्षभन्दा राम्रो गर्न चाहेको र प्रशिक्षणको क्रममा हरेक  दिन आफूले पार गरेको दूरीलाई ध्यान दिएको जुडले बताएका छन् ।

उनले राति अरू निदाइसकेपछि र बिहान कोही नउठ्दा पनि साइक्लिङ गरेको बताउँदै  आफ्नो कर्मचारीले चिया ल्याउँदा पनि चिसो भएको थाहा नै नपाएको बताए । आफू साइकलको गतिमा केन्द्रित हुँदा अन्य केही थाहा नै नपाएको अनुभव पनि उनको छ । यस क्रममा उनी कहिले योर्क सायर त कहिले कता पुग्ने गरेका थिए ।

लन्डनको केयर होमको संयोजन गरिरहेका लिन्डे रेनाउडकै विचारमा प्रौढहरूलाई बाल्यकालको संस्मरण गराउन सफल भएका कारण मोटीटेक साइकलको लोकप्रियता दिनदिनै बढिरहेको हो ।  रेनाउडकै विचारमा यो साइकल, मस्तिष्क, शरीर र आत्मकै लागि उपयुक्त हुन्छ । यसले दिलाउने संस्मरण यादगार हुने गरेको रेनाउड बताउँछन् ।

यो प्रतिस्पर्धात्मक  दुनियाँमा मान्छे यति धेरै व्यस्त भयो कि, आफ्नै छोराछोरीले पनि आमाबाबुका लागि पर्याप्त समय दिन छाडेका छन् । यस्तो अवस्थामा एक्लोपन र निराशाले मानिसमा पागलपन पनि बनाउने सम्भावना व्यापक रहेको छ  । यस कारण उनीहरूलाई रोमाञ्चित तुल्याउने र शारीरिक अभ्यासमा समेत संलग्न गराउने प्रविधिको आवश्यकता रहेको छ । सुरक्षित किसिमले उनीहरूलाई अभ्यास गराउनु अहिले धेरैका लागि चुनौती नै बनेको छ ।

संयुक्त राष्ट्र सङ्घको प्रतिवेदनअनुसार अहिले संसारका नौ प्रतिशत मानिसहरू ६५ वर्षभन्दा माथिका रहेका छन् । यो क्रम २०५० मा बढेर १६ प्रतिशत पुग्न सक्ने आँकलन छ । यसै कारण प्रौढकै लाग थप प्रविधिको विकास पनि भइरहेको छ ।

न्यु क्यासलमा रहेको बेलायतको नेसनल इनोभेसन सेन्टर फर एजीङ(निका)ले सामान ओसार्ने रोबोटको परीक्षण गरिरहेको छ । यसको प्रयोग गरे मानिसहरू सुपर मार्केटबाट घरसम्म सामान लैजान सक्छन् ।

२३ केजी सम्मको सामान बोक्ने यो रोबोट अप्ठेरो बाटोमा घुँडासम्मको उचाइमा जमिनबाट उठ्ने गर्छ  । यसमा जडान गरिएको क्यामरा मार्फत मालिकको पहिचान गर्छ । अनि केही फिट पछि लागेर हिँड्ने गर्छ । निकाका निर्देशक निकोला माल्मीरीनीले बताए अनुसार यो परम्परागत रोबोटभन्दा फरक किसिमको छ । यो कसैसँग बोल्दैन र कसैसँग कुरा गर्दैन । यो बफादार कुकुरले झैँ पछ्याइरहन्छ ।

जब मानिस रोकिएर कुरा गर्न थाल्छन् । यसले आइस ब्रेककै काम गर्छ । यस सवालमा पनि यो कुकुरकै जस्तो गर्ने गर्छ । एउटा परीक्षणले के देखाएको छ भने यो रोबोट बजारमा आएपछि प्रौढहरूमा धेरै हिँडडुल गर्ने आदत बसेको छ । उनीहरू सामान किन्न आफैँ पसल जान रुचाउँछन् ।

महामारी कालमा धेरै जना समय व्यतित गर्न र पारिवारिक व्यक्तिसँग सम्पर्कमा रहन जुम, स्काइफ र गुगल मिटमा व्यस्त भएको पाइयो ।

यसै कारण माइक्रोसफ्ट टिम पनि यी प्रविधिलाई सहजीकरण गर्न प्रौढलाई सहज बनाउने नयाँ प्रविधिको खोजीमा रहेको थियो । पाको उमेर भएका प्रौढलाई नै लक्षित गरेर नर्वेको कम्पनीले कम्प नामक स्क्रिन डिभाइस बनाएको छ । यसले सहजै भिडियो ग्रहण गर्ने गर्छ ।

यो सफ्टवेयरअनुसार आफ्ना प्रिय व्यक्ति उदाहरणका लागि नाति  या नातिनीको आइडीलाई सफ्टवेयरमा शेयर गरेपछि डेस्कटप, ल्यापटप या मोबाइल जे भए पनि अर्कोपटक सजिलै अनुहार देखिने गरी कल हुन्छ । यो डिभाइसले आफै फोटो पनि पठाउनेछ ।

अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयमा प्राइमरी केयर हेल्थ साइन्सका प्राध्यापक ट्रीस ग्रीन हागालले आफ्नी सासूका लागि तीन वर्ष अगाडि नै यो डिभाइस किनेका थिए । हगालकै अनुसार उनकी सासू लन्डन सहरमा बस्छिन् र चाहेको समयमा आफ्नो परिवारसँग सहजै कुरा गर्ने गरेकी छिन् ।

उनले डिभाइस खोल्ने बित्तिकै नातिनी या नातिको फोटो देख्छिन् । उनीहरूसँग तत्काल सम्पर्क हुन्छ । भविष्यमा यो डिभाइस चिकित्सकसँग सम्पर्क गर्न सबैभन्दा उपयोगी हुने आशा गरिएको छ ।

च्यारीटी एज युकेका च्यारीटी डाइरेक्टर अब्राहम क्यारोलीन भने यो मानिससँग नै सम्पर्क जस्तो महसुस भने नहुने बताउँछन् । उनी यसले सबै काम गर्ने भए पनि यसले व्यक्तिसँग नै सम्पर्क गरे जस्तो नहुने बताउँछन् ।

उनको विचारमा बुढा पाकाहरूको चाहना प्रत्यक्ष सम्पर्क गरेर गफ गर्ने तथा अनुहार नजिकैबाट हेर्ने नै हुने गरेको छ । उनले नयाँ परिष्कृत प्रविधिहरू तयार भए पनि मानिस अगाडि भएर हाँसेको , जिउमा छोएको र गफ गरेको जस्ता भने नहुने प्रतिक्रिया दिएका छन् ।

जुड नै भने अहिले साइकल चलाउने क्रममा आराम गरिरहेका छन् । बढेको चिसो मौसमका कारण यो जाडो याममा उनी त्यति धेरै घरबाट बाहिर निस्कनेवाला छैनन् । तर, अर्को प्रतिस्पर्धामा जानका लागि स्प्रिङबाटै तयारी गर्ने उनको योजना छ ।

जीवनमा शताब्दीको यात्रा चानचुने होइन । यो यात्रा पार गर्ने जो कोही होस्, हाम्रा निम्ति पूजनीय हुन्छन् नै ।  केही महिनापछि जुड पनि शताब्दी क्लबमा आफूलाई सामेल गर्दैछन्  ।

बढ्दो प्राविधिक विकासले बुढेशकालको जीवन सहज बनाएको साँचो हो । यसका बाबजुद यो उमेरलाई पनि रोमाञ्चित र गतिशील बनाएर बाँचिरहेका जुड सायद संसारका धेरै जनाका लागि प्रेरणाका श्रोत हुन् ।