काठमाडौँ : पुर्वसञ्चारकर्मीसमेत रहेका रवि लामिछानेको अभिव्यक्तिको चर्को आलोचना हुने क्रम जारी छ । पूर्व गृहमन्त्रीसमेत रहेका लामिछानेले गएको आइतबार पत्रकार सम्मेलन गरेर मूलधारका सञ्चारमाध्यम र सम्पादकहरुकै आलोचना गरेका थिए । लामिछानेले भनेजस्तै के साच्चै मूलधारका सञ्चारमाध्यमबारे गम्भीर बहस गर्ने बेला आएको हो ? वा सम्पादकहरु पनि आफ्नो गरिमाअनुसार काम गर्न सकिरहेका छैनन् ? अथवा लामिछानेको अभिव्यक्ति नै गलत हो त ? यसै विषयमा आधारित भएर वरिष्ठ पत्रकार पी खरेलसँग शुशिल पाण्डेले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंशः

पूर्वगृहमन्त्रीसमेत रहेका स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछानेले नेपाली सञ्चारमाध्यमका बारेमा दिएको अभिव्यक्तिको वास्तविकता के हो ? किन यसरी विवाद भएको हो ?
आफ्नो पद र गृहमन्त्री पद पनि गुमेपछि आफ्नो दलका कसैले पनि गृहमन्त्री पद नपाउने भएकाले आक्रोशित मुद्रामा रवि लामिछानेले अभिव्यक्ति दिएका मात्रै हुन् । जस्तो सुकै अभिव्यत्ति दिएपनि धेरै सत्यता छ । रवि आफु पूर्व पत्रकार भए पनि शैली भने गलत छ । यो रविले हतारमा आएर ओकलेको मात्र हो । केहि पुष्टि भएका कुराहरु रहेका छन् । पहिले देखि खरो बाल्ने मान्छे आफ्नो गल्ति नभएमा डराउनु कुनै आवश्यक छैन । निडर भएर लड्न सक्नुपर्छ ।

तपाईले सञ्चारमाध्यमप्रति रविको बोली सही भएपनि शैली मिलेन मात्रै भन्न खोज्नु भएको हो ?
मिडियाको कुरा सिन्डिकेटमा गर्दा न्युनतम पारिश्रमिक ठुला सञ्चारगृह सहितले दिन सकेको छैन । नेपाल पत्रकार महासंघमा १२ हजार सदस्य रहेका छन् । ठुला दलका भातृ संगठनका पत्रकारहरु २२ हजार रहेका छन् । कतिपय पत्रकार आफु नै पार्टीमा लागेर मिडियाको बदनाम गरेको थियो । जुन अहिले रवि उदाहरण बनेका छन् । पत्रकारिता धेरै मात्रामा स्वच्छ र निष्पक्ष रहेको हुन्छ । तर एक गलत मिडियाले अन्य पत्रकारितामा पनि खोट लगाएको हुन्छ । लोकतान्त्रिक सविंधान हुँदाहुँदै गलत सदस्यको उपस्थिति हुनु जरुरि रहदैन । नेता भएपछि यस्तो नकारात्मक शैलीको प्रयोग गर्नु रविको गलत धारणा तथा गलत विचारको विकास भएको अवस्था रहेको छ । कुखुरा हराउने र स्याल कराउने समय एउटै भएपछि शंका गर्नु पर्ने रहेछ ।

सञ्चारकर्मीका रुपमा रवि लामिछाने कति सही थिए ? कति गलत थिए ?
सिधा कुरा गर्दा कुरा लुकाएको अवस्था रहेको छ । पहिले नै चुकेको मान्छे उप–प्रधानमन्त्री हुँदा झन कुन अवस्था आउन बाध्य भएको छ, त्यो हाम्रो सामु रहेको छ । सात आठ महिनामा कुनै पार्टीको दलको नेताले बोल्ने शैली ठीक नभएको ठान्छु ।

शैली नमिलेपनि बोली भने यस्तो नै हुनु पर्ने हो ?
नेपालमा ‘कङगो–मोरेड नेसनल मिडिया’ नेपालको जस्तो इतिहास काहि पनि छैन । पत्रकारिताको व्यापार भएपनि विश्वसनीयता अझै छ । तर शैली नमिल्दा रवि लामिछानेको छविमा अाँच भने आएको हो ।

नेपाली मिडियाले सही गरेनन्, सत्यलाई सत्य र गलतलाई गलत भन्न सकेनन् ? मिडियाको शक्ति दुरुपयोग भयो भन्ने तपाईको भावना हो ?
आमसञ्चार सस्ंथाका मालिकलाई तथा मित्रहरुलाई सिधा असर पर्ने समाचार आउदैनन् । रविले जुन शैली अपनाए त्यसले गर्दा भ्रम सिर्जना हुने भयो । उनको एक्लै निर्णय गरेका छन् । आफु आफैमा निडर र मेरो सरकार हो । जे गरे पनि हुन्छ भन्ने भावना भएको हो । रविको खम्बा केपि ओली महान नेता भनेको देखेको हो । कलाकारहरु काठमाडौँमा मह जोडी बाहेक नायक महानायक भने पनि जित्दैनन चुनाव । आफ्नो कार्यकर्तामा मात्रै भर पर्नुहुन्न भन्न मात्र खोजेको हो ।

मुलधारे मिडिया जनताबाट टाढिदै गएका हुन् ?
जुन मिडिया तथा अन्य संस्थाको आशा छ, त्यसले कार्य पालना नगरेको मात्र हो । आशा राखेर डराउन खोजेको मात्र हो । मुद्दा राजनीतिक मात्र होइन, बिजनेस पेज भनेको हुन्छ । जस्तो नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले ७७ वटा जिल्लामा हाम्रो शाखा छ भन्छ । कुनै पनि बुलेटिन हेर्ने हो भने आठ दश वटा भन्दा अन्य जिल्लाको समाचार नै आउँदैन । त्यस्तै पत्रकारितामा पनि सबै ठाउँको समाचारले त्यसरी ठाउँ पाएको देखिदैन ।

अन्तिममा, रविले सबै यो अभिव्यक्ति गृहमन्त्री नपाएकै झोकमा दिएका हुन् त ?
रविको ज्ञान कम भएको हो । अनि रिस मात्र बढि भएको हो । भनिन्छ नि रिस खा आफु बुद्धि खा अरु भने जस्तो मात्र भएको छ । मिडियालाई घच्घचाउनु पर्छ, जुन दुष्मन छ भने कुनै हालतमा होइन, हामीलाई सबै आपसी मेल भएको चाहिन्छ ।

(प्रस्तुति : कुसुम गौतम)