आज पुस २, २०८० या अंग्रेजी क्यालेन्डर अनुसार डिसेम्बर १८, २०२३ । तपाईँले थाहा पाउनुपर्ने आज संसारभर भएका प्रमुख घटनाहरू यसप्रकार रहेका छन् ।

इरानी तेल पूर्वाधारमा ‘साइबर हमला’
इरानले इजरायल र अमेरिकाको साइबर हमलाको सामना गर्नुपरेको बताएको छ । सोमबार साइबर हमलाका कारण ६० प्रतिशत पेट्रोल स्टेसनमा इन्धन वितरण अवरुद्ध भएको इरानी पक्षको भनाइ छ । इरानका तेलमन्त्री जवाद ओजीले सरकारी टिभीलाई भने, ‘देशभर केही ग्यास स्टेसनमा साइबर हमला भएको छ र इन्धन वितरण बन्द भएको छ ।” उनले उक्त हमलाका लागि बाहिरी शक्तिलाई दोष दिँदै भने, “यहुदीवादी सत्ता (इजरायल) र अमेरिकाले अन्य मोर्चामा झट्का लागेपछि समस्या सिर्जना गर्न खोजे ।’

यसअघि उपतेलमन्त्री जलिल सलारीले इरानी जनताले अनुदानमा पेट्रोल खरिद गर्न प्रयोग गर्ने कार्डमा केही समस्या रहेको बताएका थिए । प्रमुख तेल उत्पादक इरानले सस्तो मूल्यमा पेट्रोल उत्पादन गर्छ ।

यहाँ एउटा कार्डले इरानीहरूलाई १५ हजार रियाल ९करिब तीन अमेरिकी सेन्ट० प्रतिलिटर सहुलियत दरमा प्रतिमहिना ६० लिटरसम्म खरिद गर्न अनुमति दिन्छ । उपतेलमन्त्री सलारीका अनुसार प्रणाली असफल भएपछि पेट्रोल स्टेसनहरूले ‘अनलाइन प्रणालीलाई विच्छेद गरेका छन्’ र इन्धनको अफलाइन आपूर्ति भइरहेको छ ।

एएफपीका संवाददाताका अनुसार सोमबारको अवरोधका कारण तेहरानमा केही स्टेसनबाहिर कारहरूको लामो लाइन लागेको छ र अन्य पूर्ण रूपमा बन्द गरिएको छ । इरानका राष्ट्रपति इब्राहिम राइसीले अनुसन्धान गर्न आदेश दिँदै सङ्कट समधानका लागि ‘तत्काल उपाय’ अपनाउन आग्रह गरेका छन् ।

अधिकारीहरूले ‘सङ्कट समिति’ गठन गरेका छन् र मन्त्री सलारीले प्रणाली केही घन्टाभित्र ठिक हुनसक्ने अपेक्षा व्यक्त गरेका छन् । सन् २०२१ अक्टोबरमा इरानले यस्तै प्रकारको एक साता लामो अवरोधको सामना गर्नुपरेको थियो । त्यसका लागि अधिकारीहरूले बाहिरी तत्वहरूले गरेको अभूतपूर्व साइबर हमलालाई दोष दिएका थिए ।

अनुदान प्रणालीमा सुधार र ठूलो मात्रामा तस्करीमाथि नियन्त्रण गर्ने उद्देश्यले इरानमा पहिलो पटक सन् २००७ मा इन्धन कार्ड लागू गरिएको थियो । इरानको अर्थतन्त्र आन्तरिक अव्यवस्थापन र बाहिरी दबाबका कारण थला परेको छ । सन् २०१८ मा अमेरिका ऐतिहासिक आणविक सम्झौताबाट फिर्ता भएको थियो र केही वर्षका लागि हटाइएको प्रतिबन्धलाई उसले पुनः लागू गरेको छ ।

इरानी सरकारले उसको कट्टर दुश्मन इजरायलमाथि उसको आणविक कार्यक्रमलाई लक्षित गरी आक्रमण र हत्या गरेको आरोप लगाएको छ । अमेरिका र इजरायलले इरानमाथि यस क्षेत्रमा मित्र देशहरूको सेना र जहाजविरुद्ध हमला गराएको आरोप लगाएका छन् ।

अमेरिकी राष्ट्रपति बाइडेनको सवारी दुर्घटनामा परेपछि‘
अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनको सवारी दुर्घटनामा परेको छ । डेलावायर राज्यस्थित विल्मिङटन सहरमा रहेको राष्ट्रपतीय चुनावी अभियानको कार्यालयमा जो बाइडेनको सवारी दुर्घटनामा परेको हो ।

राष्ट्रपतीय मोटरको लस्करमा सामेल एउटा गाडीलाई तीव्र गतिमा आइरहेको सेडान कारले ठक्कर दिएको थियो । ठक्कर खाएको गाडीमा भने राष्ट्रपति सवार थिएनन् ।

उनी दुर्घटनास्थलबाट ४० मिटरको दूरीमा रहेको जनाइएको छ । दुर्घटनापछि राष्ट्रपतिलाई सुरक्षाकर्मीले हतारहतार अर्को गाडीमा हुलेका थिए ।

राष्ट्रपतिको सवारी दुर्घटनामा पर्नुको कारणबारे अझै स्पष्ट हुन नसकेको अमेरिकी सञ्चार माध्यमले जनाएका छन् । दुर्घटनापछि राष्ट्रपति र प्रथम महिला सुरक्षित रहेको ह्वाइट हाउसका अधिकारीले जानकारी दिएका छन् ।

कुख्यात ‘डन’ दाउद इब्राहिमको मृत्यु भएको हो ?
संदिग्ध रुपमा विष सेवन गरेपछि अन्डरवर्ल्डका कुख्यात ‘डन’ दाउद इब्राहिम सिकिस्त बिरामी भएका छन् । उनको हाल पाकिस्तानको कराँचीमा उपचार भइरहेको छ । यद्यपि उनले कस्तो अवस्थामा विष सेवन गरेका हुन् भन्नेबारे अझै स्पष्ट भइसकेको छैन ।

अहिले सामाजिक सञ्जालमा दाउद इब्राहिमको मृत्यु भएको भन्ने हल्ला पनि भाइरल भइरहेको टाइम्स अफ इन्डियाले जनाएको छ । उनलाई उपचार गरिरहेको अस्पतालमा उच्च सुरक्षा सतर्कता अपनाइएको पाकिस्तानी सञ्चार माध्यमले जनाएका छन् ।

दाउदमाथि सन् १९९३ मा मुम्बईमा भएका श्रृङ्खलाबद्ध बम हमलाको योजना बनाएको आरोप छ । उक्त हमलामा २५० भन्दा धेरैको मृत्यु भएको थियो भने अरु हजारौँ घाइते भएका थिए ।

खोजी सूचीमा रहेका दाउद पाकिस्तानमा रहँदै आएको भारतीय पक्षले दाबी गर्दै आएको थियो । यद्यपि पाकिस्तानले भने यस्तो दाबी अस्वीकार गर्दै आएको थियो ।

दाउद इब्राहिमले छाटो शकिल, जावेद चिक्ना टाइगर मेमोनलगायतका व्यक्तिहरुसँग मिलेर ‘डी कम्पनी’ भनिने गिरोह सञ्चालन गर्दै आएका थिए । यस गिरोह विभिन्न आतङ्ककारी एवम् आपराधिक गतविधिमा सक्रिय रहँदै आएको जनाइएको छ ।

भारत सरकारले उनीविरुद्ध २५ लाख रुपैयाँको इनाम राखेको छ । त्यसबाहेक अमेरिकाले पनि दाउदलाई ‘विश्वव्यापी आतङ्कवादी’ को सूचीमा राखेको छ ।

दक्षिण कोरियामा विदेशी बासिन्दाको सङ्ख्या १० प्रतिशतले वृद्धि
सन् २०२३ मा दक्षिण कोरियामा विदेशी बासिन्दाहरूको सङ्ख्या लगभग १० प्रतिशतले बढेको त्यहाँको तथ्याङ्क कार्यालयले जनाएको छ । कार्यालयका अनुसार दक्षिण कोरियामा कम्तीमा ९१ दिन बसेका १५ वर्षमाथिका विदेशी नागरिकको सङ्ख्या सन् २०२३ मा १४ लाख ३० हजार पुगेको छ ।

यो एक वर्षअघिको तुलनामा ९ दशमलव ९ प्रतिशतले बढी हो । यो सन् २०१७ मा सान्दर्भिक तथ्याङ्क सार्वजनिक गर्न थालेपछिको सबैभन्दा धेरै हो । दक्षिण कोरियामा बसोबास गर्ने चिनियाँ नागरिकको सङ्ख्या यस वर्ष ३ दशमलव ६ प्रतिशतले बढेर १ लाख ३५ हजार पुगेको छ ।

यसैगरी, भियतनामी नागरिकको सङ्ख्या १९ दशमलव १ प्रतिशतले बढेर २ लाख १ हजार पुगेको छ । पाँच वर्षदेखि दक्षिण कोरियामा १५ वर्ष वा सोभन्दा माथिका अङ्गीकृत नागरिकको सङ्ख्या अघिल्लो वर्षको तुलनामा २०२३ मा २ दशमलव ५ प्रतिशतले घटेर ५१ हजारमा पुगेको छ ।

रोजगारी भएका विदेशी बासिन्दाको सङ्ख्या नौ दशमलव पाँच प्रतिशतले बढेर सन् २०२३ मा ९ लाख २३ हजार पुगेको छ । चालु वर्षमा अङ्गीकृत व्यक्तिको रोजगारीको सङ्ख्या शून्य दशमलव ६ प्रतिशतले बढेर ३४ हजार पुगेको छ ।

इजरायली सेना र हिजबुल्लाह समूहबीच गोली हानाहान
इजरायल–लेबनान सीमामा फेरि गोलीबारी सुरु भएको छ । हिजबुल्लाह लडाकुहरूले इजरायली सेनाहरू विरुद्ध धेरै आक्रमणहरू गरेपछि इजरायलले पनि जवाफी कारबाही स्वरूप लेबनान सीमामा गोलीबारी सुरू गरेको हो ।

हिजबुल्लाह समूहले सीमा नजिकै उत्तरी इजरायलको किबुट्ज हानिताको किनारमा इजरायली सेनालाई लक्षित गरेको र केही हताहत भएको बताएको छ।

यसले इजरायली सैनिकहरूद्वारा सञ्चालित चौकीमा दोस्रो आक्रमणको दावी पनि गरेको छ । इजरायली सेनाले जवाफ दिँदै लेबनानमा हिजबुल्लाह पूर्वाधारमा प्रहार गरेको बताएको छ।

युद्ध सुरु भएदेखि सीमामा झडपहरू जारी छन्, जसमा झण्डै १०० हिजबुल्लाह लडाकू र कम्तिमा १५ नागरिकको मृत्यु भइसकेको छ।

तर हालसम्म, त्यस्ता गोली हानाहान धेरै हदसम्म सीमावर्ती क्षेत्र र सैन्य चौकीहरूमा मात्र सीमित छन्।

अमेरिकामा झण्डै ७ लाख मानिस घरबारविहीन
एक नयाँ सरकारी प्रतिवेदनले अमेरिकामा घरबारविहीनहरूको संख्या १२ प्रतिशतले बढेर रेकर्ड उच्च भएको खुलासा गरेको छ।

चीनको समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले आवास तथा शहरी विकास विभागले गत शुक्रबार जारी गरेको प्रतिवेदनलाई उद्धृत गर्दै जनवरीमा देशभर करिब ६ लाख ५३ हजार मानिस घरबारविहीन भएको जनाएको छ । यो एक वर्ष पहिलेको तुलनामा ७० हजार ६५० ले बढी हो । यो २००७ मा सर्वेक्षण सुरु भएयताकै उच्च संख्या हो।

प्रतिवेदनले अफ्रिकी–अमेरिकी जनसंख्या अमेरिकामा कुल घरबारविहीन मानिसहरूको १३ प्रतिशत रहेको तर कुल घरबार विहीनहरूको ३७ प्रतिशत रहेको बताएको छ।

यसले घरबारविहीनतामा सबैभन्दा ठूलो उछाल हिस्प्यानिकहरूमा देखिएको बताएको छ, जुन २०२२ देखि २०२३ सम्म २८ प्रतिशत मात्रै रहेको थियो।

अमेरिकामा पनि आफ्नो परिवारबाट घरबारविहीन हुनेमा १६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ, जसले सन् २०१२ देखि घट्ने प्रवृत्तिलाई उल्टाउँदैछ।

बढ्दो भाडादर र कोरोना भाइरस महामारी सहायतामा गिरावट अमेरिकाको घरबारविहीन संकटको पछाडि प्रमुख कारकहरू मानिएको छ ।

अमेरिका विश्वको सबैभन्दा विकसित देशको सूचीमा पर्छ । यसलाई विश्वको महाशक्ति भनिन्छ । यति हुँदाहुँदै पनि यहाँ घरबारविहीनको सङ्ख्यामा कीर्तिमानी वृद्धि हुनु चिन्ताको विषय मानिएको छ ।

आवास र शहरी विकास ९एचयुडी०  सचिव मार्सिया एल फजले एक विज्ञप्तिमा भने, ‘घरबारविहीनको समस्याको समाधान सम्भव छ। यो अवस्था कम्तिमा अमेरिकामा हुनु हुँदैन। यी तथ्याङ्कहरूले मानिसहरूलाई छिट्टै घरबारविहीनताबाट बाहिर निस्कन र घरबारविहीनतालाई पहिलो स्थानमा रोक्न मद्दत गर्ने प्रमाणित समाधानहरू र रणनीतिहरूको लागि समर्थनको तत्काल आवश्यकतालाई जोड दिनु पर्छ ।’

अमेरिकाले हालैका वर्षहरूमा घरबारविहीन जनसंख्या घटाउन निरन्तर प्रगति गरिरहेको थियो किनभने सरकारले विशेष गरी दिग्गजहरूलाई आवासमा ल्याउन लगानी बढाउनमा ध्यान केन्द्रित गरेको थियो।

घरबार विहीनहरूको संख्या सन् २०१० मा करिब ६ लाख ३७ हजारबाट घटेर २०१७ मा करिब ५ लाख ५४ हजारमा सीमित पारिएको थियो । तर, अहिले बढे पछि पुनः चिन्ताको विषय बनेको छ ।