पछिल्लो समय सामाजिक सञ्जालमा धेरै देखिने शब्द हो ‘रिप’ । कसैको मृत्युको खबर सुन्ने वा देख्ने बित्तिकै सामाजिक सञ्जालमा जसले पनि ‘रिप’ लेखेका हुन्छन् । रिप को खास अर्थ के हो ?
खासमा कसैको मृत्युमा श्रद्धाञ्जली या समवेदनामा रिप लेख्ने गरिन्छ । यो एउटा फेसन नै बनिसकेको छ भन्दा पनि फरक नपर्ला । पक्कै तपाईँले पनि धेरै पटक आफ्नो सामाजिक सञ्जालमा लेख्नु भएको होला । आखिर के हो त रिप भनेको ? आउनुहोस् आज हामी यसैको बारेमा कुरा गर्ने छौँ ।
सन् १८०० को शताब्दीमा ल्याटिन शब्द रेक्विएस्काट इन पेसबाट सुरु भएको यो शब्दको पुरा रूप ‘रेस्ट इन पिस’ हो । जसको अर्थ ‘शान्ति सङ आराम गर’ हुन्छ ।
यो शब्द उनीहरूको लागि उपयुक्त हुन्छ जसलाई एउटा सुरक्षित बाकस (शव बाकस) मा राखेर गाडिने गरिन्छ ।
इसाई र मुस्लिम धर्म मान्नेहरूको मान्यता अनुसार जुन दिन ‘जजमेन्ट डे’ अथवा ’कयामत को दिन’ (प्रलय) आउनेछ त्यस दिन जति पनि गाडिएका शवहरू छन् ती सबै पुनर्जीवित हुन्छन् । त्यसैले उनीहरूलाई लक्षित गर्दै त्यस दिनको पर्खाइमा शान्तिपूर्ण आराम गरी बस्नु भनिएको हो ।
तर हिन्दु धर्मशास्त्र अनुसार शरीर एउटा नश्वर (नाश हुने) हो र आत्मा अमर हुन्छ । त्यसैले हिन्दु शरीरलाई जलाउने गरिन्छ । यसरी हेर्दा लागि ’रेस्ट इन पिस’ को कुनै अर्थ छैन ।
जब मानिसको मृत्यु हुन्छ उसको शरीरबाट आत्मा निस्केर कुनै न कुनै नयाँ जीवाणु वा शरीरमा प्रवेश गर्दछ भन्ने हिन्दु धर्मशास्त्रमा उल्लेख छ ।
त्यस नयाँ जीवनको लागि गति प्रदान होस भनेर आत्माको गतिको लागि मृत्यु क्रियाकर्म, श्राद्धकर्म र शन्तिपाठ गरिन्छ । त्यस कारण कुनै हिन्दु संस्कार अनुसार मृत व्यक्तिको लागि हार्दिक श्रद्धाञ्जली वा भावपूर्ण श्रद्धाञ्जली वा दिवङ्गत आत्माले शान्ति पाओस् वा परिवार प्रति हार्दिक समवेदना जस्ता शब्दहरू लेख्ने गरिन्छ ।