आज विजयदशमी अर्थात् टिकाको दिन धेरै जना टिको लगाउन जाने तयारीमा हुनुहुन्छ होला अनि कोहीले त लगाई पनि सक्नुभयो होला । तर निधारमा लगाएको टिकोले एलर्जी पनि हुने गरेको छ । टिको लगाइसकेपछि छालालाई छालाको एलर्जी हुनेले कसरी बच्ने ? यस्तो समयमा कसरी छाला बचाउन सकिन्छ ? यी र यस्तै विषयमा आधारित रहेर खबरहबका लागि छाला रोग विशेषज्ञ डा. शिष्टता राजभण्डारीसँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश :
दसैँमा लगाउने टिकोले कतिपयलाई छालामा एलर्जी हुने गर्छ, कसरी छाला बचाउन सकिन्छ ? दसैँमा विशेष गरी टिकोको ठुलो महत्त्व छ । यसमा राखिने अपिर वा रङले छालामा समस्या निम्त्याउन सक्छ । त्यसैले हामीले छालाको पनि ख्याल गर्नु पर्दछ । त्यसले गर्दा एलर्जी हुँदैन । हामीले सबैभन्दा पहिला मुख धोएर ‘मोइस्चराइजर’ लगाउनु पर्दछ । त्यसले छालालाई प्रोटेक्टिभ लेयर दिन्छ । र, त्यसको ५ मिनेटपछि आफ्नो छाला अनुसारको सनक्रिम लगाउनु पर्छ । एक पटक लगाएको सनक्रिमले तीनदेखि चार घण्टा काम गर्दछ । यसरी टिको लगाउँदा असर कम हुन्छ ।
सनक्रिम, मोइस्चराइजर सबै एकै पटक लगाउँदा चाहिँ के हुने हो ? छालामा धेरै नै असर गर्ने भन्ने त होइन यसरी एकै पटक लगाउँदा पनि केही हुँदैन । तर समय दिँदै लगाउँदा छालामा राम्रोसँग मिल्न पाउँछ । एकै पटक लगाउँदा मयलजस्तो भएर जान्छ ।
टिको लगाएपछि एलर्जी हुने कारण के हो ? टिको लगाउँदा कतिपयले अबिर मिसाएर लगाउँछन् । अबिर पनि धेरै प्रकारको आउँछ । कुनै केमिकल भएको हुन्छ । त्यसैले कसैलाई एलर्जी भएर तुरुन्तै फोका आउने र चिलाउने हुन्छ । कसैलाई भोलिपल्टसम्म राख्दा एलर्जी हुन्छ । त्यसैले आज लगाएको टिको भोलिपल्टसम्म नराखी बेलुका नै राम्ररी निधार सफा गर्नुपर्छ। आफन्त वा मान्यजनकोमा टिको थाप्न गएपछि आफूले मोइस्चराइजर राम्ररी लगाएको छ भने तत्काल एलर्जी हुँदैन ।
कस्तो छालामा एलर्जी हुने र कस्तोमा नहुने हुन्छ ? सुख्खा छाला भएको व्यक्तिमा एलर्जी हुने सम्भावना बढी हुन्छ । किनभने सुख्खा छालाको माथिल्लो लेयरमा सेरामाईजहरु कम्पोनेन्टहरू हुन्छन्, त्यो कमी भएको कारणले एलर्जी हुने सम्भावना बढी हुन्छ । तर एलर्जी कसलाई बढी हुन्छ, अनुहार हेरेर भन्न सकिँदैन ।
टिकाको रंगहरु गाढा हुन्छ, साधारण तरिकाले धुँदा धेरै दिनसम्म जाँदैन, कसरी सफा गर्ने ? टिकाको रंगहरु जबरजस्ती निकाल्न खोज्दा झन् छालामा इरिटेसन हुने र चिलाउने हुन्छ । त्यसैले आफ्नो फेसवासले जति जान्छ, त्यति मात्र गर्ने । त्यो दैनिक रूपमा धुँदा बिस्तारै पखालिँदै जान्छ । एक पटक सफा गर्दा नगए दुई पटकसम्म सफा गर्न सकिन्छ । तर धेरै नै एलर्जी भयो भने विशेषज्ञकोमा नै जानु पर्दछ ।
छालामा एलर्जी नहोस् भनेर के गर्न सकिन्छ ? बिहान उठ्ने बित्तिकै राम्ररी मुख धुने र आफ्नो छाला अनुसारको सेरम लगाएर मोइस्चराइजर र सन क्रिम लगाउँदा तत्काल एलर्जी हुँदैन । त्यसैले सामान्य छालाको ख्याल गरियो भने तुरुन्तै एलर्जी हुँदैन । र आफूखुसी सेरम प्रयोग गर्नुभन्दा विशेषज्ञहरूको सल्लाह लिएर आफ्नो छालाको प्रकार थाहा पाउने र त्यही अनुसारको सेरम प्रयोग गर्नु पर्दछ । अरूले यो लगायो म पनि त्यही लगाउँछु भन्नु हुँदैन ।
सुरुवातदेखि नै कसरी आफ्नो छालाको ख्याल गर्याे भने कुनै पनि समस्या आउँदैन ? साधारणतया छालामा समस्या आएका बिरामीहरू सोझै अस्पतालमा आउनुहुन्न । धेरै फार्मेसीमा गएर धेरै क्रिम लगाएर आउनुहुन्छ । जसका कारण छाला धेरै बिग्रिसकेको हुन्छ । त्यो उपचार गर्न हामीलाई पनि गाह्रो हुन्छ । त्यसैले जुन पायो त्यही क्रिम र मलमहरू लगाउनु हुँदैन । आजकल मान्छेहरूले बिहानदेखि बेलुकासम्म घरेलु केयर गर्नुहुन्छ । सुख्खा छाला छ भने बिहान उठेर फेसवासहरु प्रयोग गर्नुपर्छ । ओइली स्क्रिन छ भने त्यही अनुसारको फेसवास पाउँछ, त्यसैले फेसवास गरेपछि सेरम लगाएर मोइच्राइजर लगाउने र घर भित्र नै बसे पनि तीन घण्टाको फरकमा सनक्रिम लगाउँदा राम्रो हुन्छ । धेरै मेकअप गर्नु हुन्छ भने डबल क्लीङजीङ पनि गर्नुपर्दछ ।
जुन पायो त्यही फेसवासहरु प्रयोग गर्दा असर गर्छ कि गर्दैन ? आफ्नो छालाको प्रकार अनुसारको क्रिमहरू फेसवासहरु प्रयोग गर्दा असर गर्दैन । यद्यपी कसैको सुख्खा छालाछ, तर ओइली स्किनको क्रिमहरू प्रयोग गरियो भने त्यसले असर गर्न सक्छ जसका कारण एलर्जी हुने सम्भावना बढेर जान्छ ।