इजरायलले गाजा क्षेत्रमा गरेको आक्रमणका कारण धेरै नै क्षति भएको छ । ७ अक्टोबरको दिन हमासले गरेको आक्रमणको प्रत्युत्तरमा इजरायलले लगत्तै हवाई आक्रमण सुरु गरेको थियो । यसको क्षतिको पूर्ण लेखा जोखा हुन बाँकी छ । परन्तु लामो समयदेखि भएको युद्धले नयाँ मोड लिन सक्ने छ । सायद युद्ध विरामको बाटो पनि तय हुन सक्ने छ । सोमबार एक टेलिभिजनसँगको कुराकानीमा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले मध्यपूर्वका नयाँ युद्ध विरामको सङ्केत गरेका हुन् ।

मेरो राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारले भने अनुसार हामी धेरै नजिक पुगिसकेका छौँ,’ बाइडेनको यो भनाइलाई धेरै प्यालेस्टाइनी र अमेरिकी समुदायले गम्भीरतापूर्वक लिएका छन् ।

मंगलबार नै मिचिगनमा भएको डेमोक्रेटिक पार्टीको पोलीङ हुने स्थानमा १ लाख जना प्रो प्यालेस्टाइनी उपस्थित भएर विरोध गरेका थिए । यो बाइडेनका लागि पक्कै शुभ सङ्केत भने होइन । यो साता बाइडेनले मध्य पूर्वका बारे केही नयाँ नसोचे उनको राष्ट्रपति पदमा दोहोरिने इच्छामा ठूलो समस्या हुने सङ्केतको रूपमा बुझेका छन् ।

७ अक्टोबरका दिन देखि यता बाइडेनले मध्यपूर्वमा चालेका कदमका कारण उनका धेरै समर्थकलाई दुखी तुल्याएको थियो । यसका बाबजुद बाइडेन प्रशासन आवश्यक परेको समयमा आफूलाई परिमार्जन गर्ने ढङ्गले अघि बढेको छ । साताको यो घरेलु विद्रोहका कारण पनि बाइडेन नयाँ ढङ्गले सोच्न अझ बढी तयार भएका छन् ।

बिहीबार युएस स्टेट डिपार्टमेन्ट प्रेस सेक्रेटरी म्याट मिलरले आफूलाई सुरक्षित राख्न र ७ अक्टोबरको जस्तो घटना दोहोरिन नदिनका लागि इजरायललाई गर्ने सहयोगलाई निरन्तरता दिने बताएका छन् । अन्य देशको निर्णय गर्न पाउने सार्वभौम अधिकारलाई अमेरिकाले नछिन्ने तथा इजरायलको पनि त्यो हक नछिनिने उनले बताए ।

इजरायलले गरेको निर्णयमा असहमति भएमा प्रष्टसँग असहमति राखे पनि कुनै देशको सार्वभौम अधिकार माथि हस्तक्षेप गर्न नमिल्ने उनको जिकिर थियो ।

अमेरिकी अधिकारीहरूले इजरायलमा थप हतियार तथा सैन्य सहयोगका लागि केही समय ढिलाइको सङ्केत त गरिसकेकै थिए । धेरै अमेरिकीहरू इजरायलमा सहयोगका लागि तयार भएको बताउँछन् । तथापि डेमोक्रेटिकका युवा मतदाता र अन्य रङ्गका मतदाता भने यो चाहँदैनन् ।

अहिले अमेरिकाको घरेलु राजनीतिमै धेरै कुरामा विरोधाभास छ । बाइडेनका लागि पार्टी समर्थकलाई पनि चित्त बुझाउनु छ । उनले गरेको निर्णयले राष्ट्रपति निर्वाचनमा पनि असर नगरोस् भन्ने चाहना राख्नै परेको छ ।

प्रो प्यालेस्टाइनीहरुले राष्ट्र सङ्घकै पहलमा दीर्घकालीन युद्ध विरामको चाहना राखेका छन् । लामो समयसम्म अमेरिकाले इजरायललाई सहयोग नगर्न पनि उनीहरूले आवाज उठाइ रहेका छन् ।

अरब अमेरिकन इन्स्टिच्युटका प्रमुख जिम जोग्वाइ अहिले मानिसहरू स्तब्ध भएको बताउँछन् । उनी बाइडेनप्रशासन प्रष्टसँग अगाडि आउनु पर्ने कुरामा जोड दिन्छन् ।

अहिले धेरै जना यो समस्यामा परेका छन् । अहिले मिचिगनमा देखिएको विद्रोहको सङ्ख्या सन् २०२० बाइडेनले डोनाल्ड ट्रम्पलाई पराजित मतान्तरको मात्रामा कम भएको जनाइएको छ । तर, त्यो सङ्ख्या सन् २०१६ मा डेमोक्र्याट भिडन्तमा उनको र हिलारी क्लिन्टन बिचको मतान्तर भन्दा बढी हो ।

सो अभियानमा संलग्न रहेका मिच लाउन्ड्रेउ राष्ट्रपतिका सामु एउटा प्रस्ट सन्देश दिइएको बताउँछन् । उनकै विचारमा त्यहाँ अहिले हरेक मुद्दा हरू जटिल बनेका छन्  । यसै जटिल बनेका मुद्दा मध्यको एउटा मुद्दा अहिले देखिएको हो ।

क्यालिफोर्नियामा रहेका राजनीतिक विश्लेषक डेरी स्रग प्रो प्लोस्टाइनी समर्थकको सङ्ख्या अत्यन्त न्यून भएको बताउँछन् । ‘गाँजाको मुद्दालाई चासो दिने एउटा समूह छ । तथापि त्यो समूह सानो छ । यस कारण राष्ट्रपति बाइडेन चलाखीपूर्ण निर्णयको बाटोमा अघि बढेका छन्,’ स्रगले भने ।

अहिले धेरै अमेरिकीको चासो अर्थतन्त्र, आप्रवासी समस्या तथा गर्भपतन अधिकारको विषयमा छ ।  मिचिगनमै पनि धेरै यहूदीहरू छन् । त्यहाँ रहेका यहूदीहरू इजरायललाई समर्थन गरेकोमा खुसी छन् । यस कारण उनीहरू बाइडेनको समर्थक छन् । मिचिगनमा रहेका यहूदी मध्ये ७० प्रतिशत भन्दा बढीले सन् २०२० को निर्वाचनमा बाइडेनलाई मत दिएका थिए ।

अमेरिकामा निर्वाचन हुन आठ महिना बाँकी छ । यस आठ महिनाको बिचमा दुवै नेताहरू यसै विवादास्पद विषयको जोड घटाउमा लागेका छन् । यहुदीहरूको मत पाउन ट्रम्पले पनि त्यत्तिकै प्रयास गरी रहेका छन् । हमास नियन्त्रित स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार गाजा क्षेत्रमा युद्धका कारण सातामा ३० हजार भन्दा बढीको ज्यान जाने गरेको छ । बिहीबार मात्र राहत वितरणको क्रममा १७ जनाको ज्यान गएको छ भने सयौँ घाइते भएका छन् ।

अमेरिकी नीतिलाई सबै भन्दा बढी चासो पूर्वक इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले लिएका छन् । नेतान्याहु पनि अमेरिकाले साथ नदिएमा युद्ध रोक्नुको विकल्प नहुने कुरामा पक्कै सहमत छन् । नेतान्याहु पनि इजरायलको साख नगिर्ने प्रस्ताव आएमा युद्ध विरामका लागि त्यत्ति नकारात्मक छैनन् । अमेरिकी आन्तरिक राजनीतिलाई हेरी रहेका नेतान्याहु आफूलाई साथ दिने अमेरिकीलाई पनि विशेष धन्यवाद दिएका छन् ।

स्राग भने बाइडेन एउटा निश्चित सोचभन्दा बाहिर आएर आफूले देखे अनुसार निर्णय गर्न उपयुक्त धारणा राख्छन् । उनको आशय अहिले कै नीतिलाई निरन्तरता दिने भन्ने हो । उनको यो अभिव्यक्ति पक्कै पनि प्रो प्यालेस्टाइनीका लागि दुःखको विषय हो ।

अहिले अमेरिकामा कम उमेरका व्यक्तिहरू प्यालेस्टाइनी प्रति बढी सद्भाव राख्नेहरू छन्। जत्ति बढी उमेरका छन्, त्यत्ति नै इजरायलको समर्थन बढ्दो छ । उमेर अनुसार सोच्ने शैली पाउने जानकारी तथा प्रयोग गर्ने सूचनाको श्रोतको आधारमा दुई पुस्ताको माझमा फरक धारणा बनेको छ ।

अमेरिकाको निर्वाचनमा बाइडेन र ट्रम्प दुवैका लागि केही चुनौती छन् । यी दुवै बिच भिडन्त हुने अनुमान त छँदै । तथापि दुवै दलमा अन्य आकाङ्क्षी नभएका होइनन् । पहिलो चरणमा दलको आन्तरिक निर्वाचन र आम निर्वाचनलाई लक्षित गर्दै नीति बनाउने काम दुवैका लागि पक्कै चुनौतीपूर्ण हो । अहिले दुवै अमेरिकी नेताका लागि गाजा युद्धबारे प्रस्ट नीति बनाउने काम पनि एउटा चुनौती हो ।
श्रोत : बिबिसी, वासिङ्टन पोस्ट