काठमाडौं – सामाजिक सञ्जाल टेलिग्राम सक्रिय स्क्यामर गिरोहले नेपाली प्रयोगकर्ताबाट कम्तिमा ४५ करोड रुपैयाँ ठगी गरेको खुलेको छ । नेपाल प्रहरीको साइबर ब्यूरोमै हालसम्म ४५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी ठगी भएको भन्दै उजुरी परेको हो ।
आर्थिक ठगी गर्ने उद्देश्यले टेलिग्राम च्यानलमा यतिखेर ठूलो संख्यामा स्क्यामर समूह सक्रिय छन् । ती ठगहरूको तारोमा पछिल्लो समय नेपाली प्रयोगकर्ता छन् । टेलिग्राममा खोलिएका विभिन्न मेसेन्जर ग्रुपबाट स्क्यामर समूहले नेपालीलाई प्रलोभनको जालोमा फसाउँदै लुटिरहेका हुन् ।
सहज आम्दानीको लोभ देखाएर स्क्यामरहरूले आम मानिसलाई टेलिग्रामसम्म प्रवेश गराइरहेका छन् । साइबर ब्यूरोका प्रवक्ता दीपकराज अवस्थीका अनुसार अहिलेसम्म टेलिग्राममा मात्रै ४५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम ठगीएको उजुरी परेको छ ।
अन्य माध्यमको तुलनामा टेलिग्रामबाट हुने ठगीबारे अनुसन्धान गर्न कठिन हुने गरेको अवस्थी बताउँछन् ।
यसरी हुँदैछ ठगी
सामान्यतयाः टेलिग्राममा सक्रिय स्क्यामरले आम मानिसलाई अति सजिलो काम गरेर आम्दानी गर्न सकिने लोभ देखाउँछन् । यस्तो लोभ देखाउन उनीहरूले नियमित रूपमा प्रयोग गर्ने अन्य मेसेन्जर ग्रुपबाट सन्देश पठाउँछन् ।
त्यस्तो म्यासेज प्रायः ह्वाट्सएप ग्रुपबाट आउने गर्छ, जहाँ प्रयोग गरिएको नम्बर भने विदेशी हुने गर्छ ।
तल तस्बिरमा देखाएझैँ स्क्यामर ग्रुपले इन्टाग्राम वा फेसबुक पेजका विभिन्न लिङ्क पठाउँछन् । लाइक, कमेन्ट वा शेयर गरेर स्क्रिनसट पठाएपछि निश्चित रकम प्राप्त गर्न सकिने मेसेज गर्छन् ।
भने अनुसारको काम गरेर स्क्रिनसट पठाएपछि उनीहरूले पैसा प्राप्त गर्न कुनै टेलिग्रामको लिङ्क र कोड पठाउँछन् ।
यो एउटा स्क्यामरले प्रयोग गर्ने टेलिग्राम एकाउन्ट हो । जुन एकाउन्टमा आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स (एआई)मार्फत बनाएजस्तो देखिने प्रोफाइल तस्बिर राखिएको छ । तर, नाम भने नेपाली राखिएको छ ।
स्क्रिनसट दिएको व्यक्तिले दिएको लिङ्कका आधारमा पुगिने व्यक्तिलाई हेल्लो हाई गरेपछि उसले तुरुन्तै प्रतिक्रिया जनाउँदै कोड माग्छ ।
कोड उपलब्ध गराएपछि नाम, उमेर र बैंक खाताजस्ता विषयहरूको माग गर्छ । यदि व्यक्तिले भनेअनुसारको विषय दिँदै गयो भने त्यहीँबाट उसको बैंक खाता नै ह्याक हुनसक्छ ।
सबै विवरण नपाए प्रलोभनका लागि दिन खोजिएको सुरु रकम भुक्तानीको लागि बैंक खाता वा मोबाइल वालेटको क्यूआरकोड माग माग्छन् र भुक्तानी गर्छन् ।
जुन व्यक्तिले पहिलोपटक फिसिङ अमाउन्ट (प्रलोभनमा पार्ने रकम) दिन्छ, उसैले नयाँ टास्क दिने टेलिग्राम ग्रुपमा प्रवेश गर्ने लिङ्क दिन्छ । त्यो लिङ्कमा क्लिक गरेपछि टेलिग्रामको ठूलो स्क्याम ग्रुपमा पुगिन्छ ।
सो ग्रुपमा चित्रमा देखाइएझैँ स्क्यामरले क्रमशः १५/२० वटासम्म टास्क दिन्छन् । टास्कमा उल्लेखित बराबरको रकम जम्मा गरेपछि आकर्षक बोनससहित फिर्ता पाइने भनिएको हुन्छ । जब सो ग्रुपसम्म पुगेका व्यक्तिले धेरै पाउने लोभमा रकम जम्मा गर्न थाल्छन्, उनीहरू त्यहीँबाट ठगिइन थाल्छन् ।
साइबर ब्यूरोका प्रवक्ता अवस्थीका अनुसार टेलिग्राममा स्क्यामरले धेरै ग्रुप बनाएर ठग्ने काम गरिरहेका छन् । उनले पछिल्लो समयमा आउने ठगीका धेरै घटनाको माध्यम नै टेलिग्राम बन्ने गरेको बताए ।
‘टेलिग्राममा स्क्यामरहरूको ग्रुप धेरै छ, अहिले जति पनि ठगीका घटना आएका छन् – टेलिग्रामकै छन्’, उनले भने, ‘हाम्रो कार्यालयमा लगभग ४५ करोड रुपैयाँ स्क्याम भइरहेको भन्दै उजुरी आएको छ ।’
घरबाटै काम गर्न सकिने भनी विभिन्न खालका टास्क दिएर स्क्याम गर्ने काम ठूलो मात्रामा भइरहेको अवस्थी बताउँछन् । टेलिग्रामले ठगीबारे डाटा नै उपलब्ध नगराउने हुँदा त्यस्ता ग्रुपमा नजोडिन उनको सुझाव छ ।
‘स्क्यामरहरूले आफ्नो परिचय लुकाएर त्यस्तो काम गरिरहेका हुन्छन्, टेलिग्रामले डाटा पनि उपलब्ध गराउँदैन’, उनले भने, ‘सकेसम्म त्यस्ता ग्रुपमा नजोडिनु नै राम्रो हुन्छ ।’
टेलिग्रामको स्ट्राइभर ग्रुपमा दिइएको टास्क र केही सहभागीहरूको स्क्रिनसट:
प्रतिक्रिया