काठमाडाैं – प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको ब्राजिल भ्रमणको दौरान ब्राजिलका राष्ट्रपति लुला दा सिल्भाले भारतीय औषधि र फार्मास्युटिकल कम्पनीहरूलाई आफ्नै देशमा उत्पादन सुरु गर्न खुला निमन्त्रणा दिएका छन्। यो प्रस्ताव ब्राजिलको स्वास्थ्य नीति र भारतको औषधि निर्माण क्षमताबीचको सहकार्यलाई संस्थागत बनाउन महत्वपूर्ण पहल मानिएको छ।
कोरोना महामारीपछिको स्वास्थ्य सुरक्षाप्रति बढ्दो संवेदनशीलता र आपूर्ति श्रृंखलामा आएको अवरोधलाई दृष्टिगत गर्दै ब्राजिलले भारतलाई ‘विश्वको फार्मेसी’ का रूपमा औपचारिक रूपमा स्वीकार गरेको संकेत यही निर्णयबाट प्रस्ट देखिन्छ।
ब्राजिल, जसको स्वास्थ्य सेवा प्रणाली आम नागरिकसम्म पुग्ने सार्वभौमिक मोडेलमा आधारित छ, सस्तो र गुणस्तरीय औषधिको स्थिर आपूर्तिका लागि भारतजस्ता मुलुकहरूमा निर्भर रहँदै आएको छ। भारतले विगतमा ब्राजिल लगायत दर्जनौं विकासशील देशहरूमा आपतकालीन अवस्थामा औषधि आपूर्ति गर्दै आफूलाई जिम्मेवार भागीदारको रूपमा प्रमाणित गरिसकेको छ। अहिले भने ब्राजिल भारतसँग ‘निर्भरता’ भन्दा अगाडि बढेर ‘उत्पादन साझेदारी’ को मोडेलतर्फ उन्मुख भएको देखिन्छ।
ब्राजिलको प्रस्ताव अनुसार, भारतीय कम्पनीहरूले ब्राजिलमा निर्माण एकाइ स्थापना गर्ने, स्थानिय जनशक्ति प्रयोग गर्ने, टेक्नोलोजी स्थानान्तरण गर्ने, र ब्राजिलको नियामक प्रणालीसँग मेल खाने किसिमका उत्पादनलाई प्राथमिकता दिनेछन्। यसरी उत्पादन ब्राजिलमै हुने भएमा ब्राजिलको स्वास्थ्य मन्त्रालयलाई लागत कम पार्न, आपूर्ति समय घटाउन, र घरेलु रोजगारी सिर्जना गर्न सहयोग पुग्नेछ।
यसबाहेक, औषधि उद्योगमा सहकार्यले दुवै देशका लागि जैविक अनुसन्धान, क्लिनिकल ट्रायल, जनस्वास्थ्य उपकरणहरूको सह–विकासजस्ता क्षेत्रमा पनि सम्भावना खोल्नेछ। भारतका लागि ब्राजिल केवल औषधिको निर्यात गन्तव्य होइन, अफ्रिका र लैटिन अमेरिकी बजारसम्म पुग्ने प्रवेशद्वारका रूपमा पनि महत्वपूर्ण छ।
प्रधानमन्त्री मोदीले यो सहकार्यलाई ‘दक्षिण–दक्षिण नवप्रवर्तन मोडेल’ को उदाहरणका रूपमा प्रस्तुत गर्दै भारतीय कम्पनीहरूलाई ब्राजिलमा लगानी गर्न आग्रह गरे। उनले भनाइ राखे, “भारतको औषधि शक्ति र ब्राजिलको जनकल्याण दृष्टिकोण मिलेर अब विश्वका लाखौं जनताको जीवनमा गुणात्मक परिवर्तन ल्याउनेछन्।”
यस सहकार्यले भारतको औषधि निर्यात क्षमतालाई थप संस्थागत बनाउँदै अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा उत्पादन आधार विस्तार गर्न मद्दत गर्नेछ। यसले भारतलाई केवल आपूर्तिकर्ता होइन, साझा उत्पादनकर्ता, प्राविधिक साझेदार र स्वास्थ्य सुरक्षाको भरोसाको रूपमा स्थापित गर्ने सम्भावना बढाएको छ।
यदि भारत–ब्राजिल फार्मा सहकार्य व्यवहारमा सफलतापूर्वक लागु गरियो भने, यसले अन्य विकासशील मुलुकहरूलाई पनि यस्तै साझेदारी मोडेल अपनाउन प्रेरित गर्नेछ। यसबाट भारतको विश्वव्यापी औषधि नेतृत्व, र ब्राजिलको सार्वभौमिक स्वास्थ्य सेवामा आत्मनिर्भरता—दुबैलाई समान रूपमा लाभ हुनेछ।
प्रतिक्रिया