जनकपुरधाम – धनुषामा भारतीय सामानहरूको तस्करी बढेको छ । सीमा क्षेत्रमा तैना सुरक्षाकर्मी र भन्सार कर्मचारीको मिलोमतोमा दैनिक लाखौँ मूल्य बराबरका भारतीय सामान अवैध रूपमा जनकपुरधाम आसपासको बजारमा आउने गरेका छन् । 

तस्करहरूले साडी, रेडिमेड कपडा, सर्टिङसुटिङका कपडाबाहेक दैनिक उपभोग्य सामानहरू, स्टिलका भाँडावर्तन, मोटरसाइकलका पार्टपुर्जालगायतका सामान भारतीय बजारबाट दैनिक करोडौँ रुपैयाँ बराबरका सामानहरू अवैध रूपमा जनकपुरलगायत विभिन्न बजारमा ल्याउने गरेका छन् ।

तस्करहरूले सीमाक्षेत्रमा रहेका प्रहरी , सशस्त्र प्रहरी र भन्सार कार्यालयका कर्मचारीहरूलाई आर्थिक प्रभावमा पारेर निर्बाध रूपमा चोरी पैठारी गर्ने गरेका छन् । तस्करहरूले नाकामा भन्सारका कर्मचारी, सुरक्षाकर्मीहरूको व्यापक उपस्थिति भए पनि उनीहरूकै मिलोमतोमा रातिको समयमा तस्करी गरेको आरोप छ । यस्ता अवैध समान ल्याउने तस्करसँग महिनावारी उठाउन प्रहरीका घुमुवा र जनकपुर भन्सार कार्यालयका कर्मचारी खटाइएको छ । 

धनुषाका विभिन्न नाकाबाट दैनिक ३०० भन्दा बढी मोटरसाइकल, सयौँ साइकल र दशदेखि २० वटा पिकअपमा तस्करी हुनेगरेको स्थानीयवासीहरू बताउँछन् । 

सीमावर्ती क्षेत्रमा भइरहन्छ तस्कर र प्रहरीबीच झडप

धनुषको पूर्वी र दक्षिणी सीमावर्ती क्षेत्रमा प्रहरी तस्करबीच प्रायः झडप भइरहन्छ । केही दिनअघि धनुषाको दक्षिणी सीमावर्ती क्षेत्रमा पर्ने मुखियापट्टी मुसहरनियास्थित नाकामा तस्कर र प्रहरीबीच झडप भयो ।

चैत पहिलो साता मुखियापट्टी मुसहरनिया–६ बैरियास्थित एक घरको गोठमा भन्सार छलीको सामान रहेको सूचना पाएलगत्तै सादा पोसाकका प्रहरी खटिए । स्थानीय भजु यादवको गोठघरमा रहेको गोदाममा राखेको तस्करीको समान नियन्त्रणमा लिन वडा प्रहरी कार्यालयले छापा मार्न खोजेको सुइँको गोदाम सञ्चालकले पाइसकेका थिए ।

अनुसन्धानमा खटिएका प्रहरीका अनुसार छापा मार्नुअघि तस्करको समूहले अन्तिम उपायको रुपमा प्रहरीमाथि प्रतिकार गर्ने योजना बनाइसकेका थिए । प्रहरी त्यहाँ पुग्नासाथ दुई पक्षबीच विवाद सुरु भयो ।

केही व्यक्तिले जबर्जस्ती सामान लिएर जाने प्रयास गरेपछि प्रहरीले स्थिति नियन्त्रणमा लिन एक राउन्ड हवाई फायर गरेको जिल्ला प्रहरी धनुषाका एसपी भूवनेश्वर तिवारीले बताए ।

थोरै सङ्ख्यामा प्रहरी देखेर तस्करको समूहले झन् आक्रमण गर्न थालेपछी बल प्रयोग गरेको उनको भनाइ छ । एसपी तिवारीले भने ‘प्रहरी १४ जना मात्रै । तस्कर अढाई-तीन सयको सङ्ख्यामा थिए । उनीहरु गोदामको टाटी भत्काएर प्रहरीमाथि ढुंगामुढा गरी सामान लिएर भाग्ने प्रयास गरेका थिए ।’

स्थिति नियन्त्रणमा लिएर प्रहरीले उक्त गोदामबाट चार्जर, ब्याट्रीलगायत मोबाइल सम्बन्धी १९ लाख ६२ हजार ५ सय रुपैयाँ बराबरको सामान नियन्त्रणमा लिएको थियो ।

चाचीको राज
यस्तै गत फागुन २४ गते पूर्वी दक्षिणी सीमावर्ती क्षेत्र धनुषाको विदेह नगरपालिका-२ दुहबी महिनाथपुरमा तस्कर र सशस्त्र प्रहरीबीच झडप भएको थियो ।

दुबही ढाला र गोवराहीको बीचमा जाँच गर्दा तीन वटा मोटरसाइकलमा भारततर्फ मदिरा तस्करी भइरहेको थियो । सशस्त्र प्रहरीका सहायक निरीक्षक माधव अधिकारीको नेतृत्वमा पाँच जना सुरक्षाकर्मी त्यहाँ खटिएका थिए ।

मदिराको बिल नभएका कारण नियन्त्रणमा लिएर बिल ल्याउन लगाउँदा उनीहरु दुई मोटरसाइकलमा फरार भए । लगत्तै ५० जनाको समूह आएर सहायक निरीक्षक अधिकारी र प्रहरी हवलदार बलराम रजाकमाथि कुटपिट गरेको सशस्त्र प्रहरी सीमा सुरक्षा गुल्म महिनाथपुरका इन्चार्ज डीएसपी सुरज रिजालले बताए । 

‘यो घटनाबारे हामीले नेपाल प्रहरीमा निवेदन पनि दिएका छौँ,’ उनले भने, ‘प्रहरीलाई कुटपिट गर्ने स्थानीयभन्दा बाहिरको व्यक्ति देखिएका छन् । त्यसकारण यो घटनामा हामीले केही गर्न सकेका छैनौँ ।’ 

उनका अनुसार चाची भनेर चिनिने स्थानीय एक महिलाले सीमामा गुण्डासमेत राखेर तस्करीमा संलग्न छिन् । उनको सामान समात्नेबित्तिकै भारतबाट मान्छे बोलाएर विवाद गर्न खोज्ने गरेको प्रहरीको भनाइ छ । यो सबै घटनाकी मुख्य नाइके ’चाची’ भनेर चिनिने तस्कर नै रहेको उनको दाबी छ ।

मजबुत तस्कर

धनुषाको गोबराही र दुबही ढाला नाकाबाट सबैभन्दा बढी तस्करी भइरहेको पाइएपछि प्रहरीले त्यहाँ दुई वटा सीसीक्यामरा लगायो । त्यसको विरोधमा तस्करीमा संलग्नहरु मात्रै होइन, जनप्रतिनिधिसमेत देखिए । विदेह नगरपालिका प्रमुख बेचन दास सीसीटीभी हटाउन माग गर्दै तस्करसँगै आन्दोलनमा उत्रिए ।

जनकपुर–जयनगर रेलसमेत अवरुद्ध गरेर उनीहरुले सिसिटिभी हटाउन माग गरे । त्यही दिन आन्दोलन गर्न पुगेको समूहले सिसिटिभी फुटाएको डीएसपी रिजालले आरोप लगाएका छन् । आन्दोलनले हिंसाको रुप नलियोस् भनेर प्रहरी शान्त बसेको उनको भनाइ छ । पछि सीसीटिभी फुटाउन संलग्न रहेको भन्दै चार जना स्थानीयमाथि प्रहरीले अभद्र व्यवहार मुद्दा दर्ता गरायो ।

यद्यपि हालसम्म उनीहरु फरार छन् । नगर प्रमुख दास सीसीटिभी फुटाएको विषय स्वीकार्दै उक्त घटनामा प्रहरी दोषी रहेको दाबी गर्छन् । प्रहरीले धेरै दुःख दिन थालेपछि स्थानीय आन्दोलनमा उत्रिएको उनको कथन छ । सीमापारिबाट स्थानीयलाई पाँच केजीभन्दा बढी खाद्यान्न समग्री ल्याउन नदिँदा आन्दोलन गरेको उनको तर्क छ ।

मधेश प्रदेश प्रमुख डीआईजी लालमणि अचार्यले सीमित व्यक्तिको स्वार्थका लागि नाकामा झडप हुने गरेको बताए । कानुन पालना नगर्दा पनि कतिपय ठाउँमा झगडा हुने गरेको उनले बताए ।

उनका अनुसार पछिल्लो समय ठूल्ठूला व्यापारी स्थानीय व्यक्तिलाई भरिया बनाएर कम–कम मात्रामा सामान भन्सार छली गरेर गोदाममा राख्ने गरेका छन् । स्थानीयको रोजीरोटी जुरेको कारण प्रहरीसँग बेलाबेला विवाद गर्ने गरेको उनले सुनाए ।

 ‘घरायसी सामान र तस्करीको सामान हेरेर नै प्रहरीले थाहा पाउँछ,’ उनले भने, ‘त्यसकारण प्रहरीले दुःख दिएको कुरा गलत हो । तस्करले त्यसको आडमा फाइदा उठाउन खोजेको मात्रै हो ।’