पछिल्लो समय काठमाडौँ उपत्यकामा नयाँ नयाँ स्वाद पाइने अचार बजारमा छन् । अचारको उत्पादन र वितरण चुनौतीपूर्ण भए पनि बजार भने बढ्दो छ । बजारमा उत्पादन गरिएको भन्दा घरमै उत्पादन गरिएको अर्गानिक अचारमा उपभोक्ताको मन गढेको छ । जसले गर्दा घरमै सानै लगानीमा उत्पादन भइरहेको अचार विस्तारै ब्राण्डेड भइरहेको छ । यस्तै अचार उत्पादनमा असली किम्ची अचार हाउस बढी चर्चित छ । अमिता लामाले यसको उत्पादनबाट घरबाटै थालेर बजारमा पठाएकी हुन् । जो अहिले आफ्नै ब्राण्ड स्थापित गर्न संघर्षरत छिन् । उनीसँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंशः

अमिताजी यहाँलाई खबरहबमा स्वागत छ ?
धन्यवाद ।

अचार ब्राण्डको काम कस्तो भइराखेको छ ?
अहिले त सबैले राम्रो भनिरहेका छन् ।

सुरुवाती दिनको संघर्षलाई कसरी सम्झिनुहुन्छ ?
लकडाउनले गर्दा त्यतिकै बस्नु परेको अवस्थामा त्यतिकै घरमा बस्नु भन्दा कसैलाई  रोजगारी दिन सकिन्छ कि भनेर सुरु गरेकी थिएँ । हाम्रो हातमा पनि सीप छ भन्ने मनोभावना बुझेर बिहान बेलुका अचार ट्वाक्क बनाएर खाइराखेको हुन्छ । यसैलाई नै प्रमोट गरौँ कि भनेर मैले उद्देश्यका साथ यो अचार बनाउने कुरा मनमा आयो ।

कस्ता कस्ता परिकारका अचारहरु पाउँछ, मार्केटमा सबैभन्दा बढी कुन अचारको माग छ ?
मार्केटमा चाहिँ अहिले माग सिद्रा माछाको गइराखेको छ । अनि मुलाको मिक्स अचारको अब सिजन आउँदैछ । यो आँपको, मासुको अचार खोज्ने दिन दिनै धेरै जना आउँछन् । डल्ले खुसार्नी पनि गइराखेको छ । जस्तै जुन तरिकाले माग आइरहेको छ, त्यहि अनुसार अचार बनाएर पठाइरहेका छौँ ।

यो सुरुवाती दिनलाई कसरी सम्झिनु हुन्छ ? कति लगानीमा सुरुवात गर्नु भएको हो ?
सुरुवाती लगानी चाहिँ मेरो १० हजारदेखि १५०० हजारको हाराहारीमा हो । दर्ता गर्ने मात्रै हो । थोरै लगानी गरेर दिदीबहिनी मिलेर लगानी गरेको हो । दुःखै थियो । बजारको चिन्ता पनि थियो । तर हामी चाहिँ आटेर लौ केही गरौँ न भनेर यो गरेको हो ।

काम कतिको अप्ठेरो छ जस्तो लाग्छ ? फेरि गुणस्तरको कुरा पनि उठ्ला ?
चुनौती त एकदमै छ । आफ्नो घर छैन भाडामा बसिरहेका छौँ । म्यानेज गरी रहेका छौँ । मार्केटमा स्वस्थ्य प्रतिष्पर्धा छैन । त्यसमाथि हामीले सफा गरेर पठाए पनि कम्प्लेन आउँछ । सरसफाइका विशेष ध्यान दिएको छौँ । धेरै अचारहरु छन् । बजारमा प्रतिस्पर्धामा जानुपर्छ गाह्रो छ, गाह्रो त ।

जनशक्ति कति जना हुनुहुन्छ ? कामलाई निरन्तरता दिनु भएको छ ?
अहिले चाहिँ हामी दिदीबहिनी र सासु पनि हुनुहुन्छ । हामी चार जना भएर गरी राखेको छौँ । बजारीकरण गर्ने तरिकाले गरी राखेको छौँ । केहि कामदार राखेर महिला दिदीबहिनीको नै आफ्नो हातमा सीप हुनसक्छ । यस्ता गृहणीहरु हेरेर बुझेर खास अचार बनाउने भएका र नभएकालाई हामी सिकाउँछौ यसरी गर्ने योजनामा छौँ ।

ग्राहकसम्म पुग्न कतिको सहज भइराखेको छ ?
यो सामाजिक सञ्जालले गरेर हामीलाई ग्राहकसम्म पुग्न सहज भइरहेको छ ।

महिनाको कतिसम्म आम्दानी हुन्छ ?
अचारबाट नाफा राम्रै छ । मार्केटमा मैले प्रतिस्पर्धा गरेर उनीहरुसँग मूल्य त्यसरी राखेको छैन । मेरो पनि भाडामा बस्ने मान्छे हो । एउटा भारी बोकेर हिड्ने मान्छेले पनि अचार किनेर खान सकोस् । मूल्य मैले यस्तो राखेको छु कि जसले पनि किनेर खानसक्छ ।

गुनस्तरको हिसाबले र मूल्यको हिसाबले मापदण्ड राख्नु भएको छ ?
हामीले दर्ताको प्रक्रियामा गएर सबै यो गुणस्तर चिन्ह ल्याइसक्यौ । मार्केटमा जस्तो छ, त्यस्तै स्वाद मात्रै फरक हो । आफ्नो आफ्नो हातको स्वाद फरक हुन्छ । गुणस्तरको हिसाबमा एकदमै राम्रो छ । हजुरहरु ढुक्क हुनुस् । यसमा हामीले केहि केमिकल राखेको छैन, एकदमै अर्गानिक छ ।

कस्तो छ घरपरिवारको साथ सहयोग ?
घर परिवारको साथ सहयोग छ । पहिले त के अचार गरिरहनु ? यस्तो सानो सोच लिनु हुँदैन भन्थे । स्नातक पढेको मान्छेले कहाँ अचार मात्रै बनाउने भन्थे ? मेरो यताउता कोसेली लैजादा, यति मिठो छ ? अचार बजारमा पुग्यो भने राम्रो हुन्छ । ए तिमी त यसैमा व्यवसाय बनाए हुन्छ भनेर प्रोत्साहन दिने घरपरिवार हुनुहुन्छ ।

काम चाहिँ कस्तो छ त ?
१५ महिनाको बच्चा लिएर मैले सुरु गरेको हो । अचार काट्कुट, हाल्ने, बजार जानेदेखि लिएर सबै आफै गरिराखेको छु । अरुले पनि बच्चा लिएर के गर्न खोजेको, किन यस्तो गरेको, किन दुख गरेको ? बरु अरु काम गरेको भए हुनी भनेर धेरै जनाले आशा नै मार्दियो । आफै गर्न सक्छु भन्ने आँट थियो, किन आफ्नो सीप नदेखाउने भनेर सुरु गरेको हो ।

घरभित्रै अर्काको कमाई खाएर बस्ने दिदीबहिनीलाई के भन्नुहुन्छ ?
त्यसरी नबस्नुस भन्छु । आउनुस् हामी मिलेर गरौँ खाली बस्नु राम्रो होइन, के थाहा भोलि गएर यो हाम्रो ब्राण्ड पनि अन्र्तराष्ट्रियस्तरको बन्नसक्छ । तपाई हामी मिलेर गरौ त्यतिकै समय खेर किन फाल्नु ? एकजनाको कमाइले गाह्रो छ, घरपरिवार चलाउन । परिवारलाई सहयोग, श्रीमानलाई सहयोग हुन्छ आउनुस मिलेर गरौँ भनेर भन्न चाहन्छु ।

अचार जति पुरानो त्यति नै मिठो भन्छन् तपाईको विचारमा के लाग्छ यो अचार पुरानो भएर मिठो हुने हो कि हातले बनाउने तरिका राम्रो भएर हो ?
अचार जति पुरानो त्यति मिठो भन्ने कुरा मात्रै हो । हाम्रो फिक्स डेट हुन्छ कहिलेसम्म यो अचार खाँदा स्वास्थ्यलाई असर गर्दैन, त्यसको इक्पाएर डेट कहिलेसम्म छ त्यो हेरेर मात्रै खाने गर्नुहोला । आफ्नो स्वास्थ्यसँग खेलबाड नगर्नुहोला । त्यो भित्र राखेको मिति राम्रोसँग हेरेर खाइदिनु होला भन्न चाहन्छु ।

सरकारीस्तरमा यो गुणस्तरलाई कसरी मापदण्डमा राख्नु भएको छ ?
उहाँहरुले अचार हेर्नुहुन्छ । लगेर ३ देखि ६ महिलासम्म ल्याबमा चेक गर्न राख्नुहुन्छ । ल्याबमा राख्दा ढुसी आउने भएन भने हामी पास हुन्छौ । अनि त्यसरी मार्केटमा पठाउने हो ।

मार्केटमा जसरी पठाउनुहुन्छ, त्यसले माग धान्न कत्तिको गाह्रो छ ?
डिमाण्ड हामीले पुरा गर्न सकिराखेको अवस्था छैन । यो मिक्स र माछाको अचारहरु गइराखेको छ । धेरै जना कामदारहरु राखेर सुरुवात गरेको छैन । अनि पुर्याउन सकेको पनि छैन ।

कस्तो अचारलाई गुणस्तरीय अचार मान्न सकिन्छ ?
हाम्रो स्वास्थ्यसँग त्यस्तो कुनै पनि असर नगराउने, मिठो, सफा यी कुरा भएको अचारलाई राम्रो गुणस्तर भन्न चाहन्छु । एकपटक राम्रोसँग हेरेर अचार खानुपर्छ । ठ्याक्कै आँखाले हेरेर अचारको गुणस्तर भन्न गाह्रै हुन्छ ।

बजारमा टिक्नका लागि के के कुरामा ध्यान दिइरहनु भएको छ ?
मुख्य कुरा गुणस्तरीय अचार र सरसफाई हो । अनि अचारको मूल्य पनि धेरै हुनु भएन ।सबैै तहका मानिसले किनेर खानसक्ने अचार हुनुपर्छ । (प्रस्तुति : मौसमी राना)