काठमाडौं – चीनका अर्बौं डलर खर्च गरेर बनाइएका विमानस्थलहरू, जुन कहिल्यै देशको प्रगतिका प्रतीक मानिन्थे, अहिले बेघर तथा बेरोजगारका लागि आश्रयस्थल बनेका छन्। व्यापक रोजगारी कटौती, उच्च शिक्षा प्राप्त युवाहरूको बेरोजगारी, र आर्थिक अस्थिरताका कारण यी भव्य संरचनाहरू ूनिःशुल्क होटलू मा परिणत भएका छन्। बीजिङको ८० अर्ब युआन (झन्डै ११ अर्ब अमेरिकी डलर) लागतमा निर्माण भएको डासिङ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल यसको ठोस उदाहरण बनेको छ।

हरेक रात, जब अँध्यारो पर्छ, सयौं मानिस विमानस्थलभित्र रात बिताउन आउँछन्। कोही सोफामा निदाउँछन्, कोही आफ्नै सिरक ओढेर विमानस्थलमै बस्छन्। तीमध्ये धेरै युवा रोजगारीको खोजीमा आएका छन्, होटलमा बस्न नसक्ने विद्यार्थीहरू छन्, र महानगरमा संघर्ष गरिरहेका श्रमिकहरू छन्। विमानस्थलका कर्मचारीहरूले पनि यी मानिसहरूलाई चिन्छन्, तर शान्ति भंग नगरेसम्म उनीहरूलाई हटाइँदैन।

पाँच वर्षअगाडि युवाहरू अवसर खोज्दै बीजिङ आउँथे, तर आज तिनीहरू जीविकोपार्जनका लागि नयाँ उपाय खोज्न बाध्य छन्। डासिङ विमानस्थल वरिपरि सस्तो होस्टल, २४(घण्टा खुल्ने पसल, सामान भण्डारण सेवा र साना फार्मस्टेहरू खुलेका छन्, जसले यी अस्थायी बसोबासीहरूलाई राहत दिइरहेका छन्।

बीजिङ कैपिटल अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा पनि रातभर सयौं मानिसहरू निदाइरहेका देखिन्छन्। आगमन हलका कुर्सीहरूमा कोही सुतिरहेका छन् भने, बिदाइ कक्षमा रहेको स्टारबक्स पसलमा केही मानिसहरू कम्प्युटरमा काम गरिरहेका छन्, अरू निदाइरहेका छन्।

डासिङ मात्र नभई ग्वान्झाउ बाइयुन, छेन्दु सुवाङलियु जस्ता अन्य ठूला शहरका विमानस्थलहरू पनि राति आश्रयस्थल बनेका छन्। कतिपय विमानस्थलमा लामबद्ध कुर्सी, बेन्च, र सोफाहरूमा मानिसहरू निदाइरहेका हुन्छन्। यो अवस्थाले चीनको शिक्षित युवाहरूको संघर्षलाई उजागर गर्छ।

बीजिङको एक प्रतिष्ठित प्रविधि कम्पनीमा काम गर्ने एक पूर्व(प्रोग्रामर रोजगारी गुमेपछि वेन्झाउ फर्किए, तर त्यहाँको तलब बीजिङको तिहाइ मात्र थियो। काम खोज्न फेरि बीजिङ फर्किए, तर तीन महिनासम्म सयौं निवेदन दिए पनि जीविकोपार्जन गर्न पर्याप्त तलब दिने जागिर पाउन सकेनन्। प्रविधि क्षेत्रमा यो समस्या झन् गहिरिँदै गएको छ। आईबीएमको बीजिङ रिसर्च सेन्टरले हजारौं कर्मचारी हटायो। अलिबाबा, टेन्सेन्ट जस्ता ठूला कम्पनीहरूले समेत कर्मचारी कटौती गरिरहेका छन्।

कोभिडपछि चीनमा विदेशी लगानी कम हुँदै गयो। सन् २०१८ मा ५०,००० स्टार्टअप खुलेका थिए, जसले लाखौं रोजगार सिर्जना गरे। तर सन् २०२३ सम्म आइपुग्दा केवल १,२०० स्टार्टअप मात्र खुले, जसले ९५५ अवसर गुमायो। रोजगारीको अभावले गर्दा उच्च शिक्षित युवाहरू समेत विमानस्थलमा रात बिताउन बाध्य भएका छन्।

पहिले शिक्षा नै सफलताको आधार मानिन्थ्यो, तर अहिले चीनमा शिक्षा मात्रले भविष्य सुरक्षित गर्दैन। साना शहरका निम्न वर्गीय परिवारका युवाहरूलाई लाग्थ्यो कि अध्ययनले उनीहरूको जीवन बदल्नेछ, तर वास्तविकता फरक देखिएको छ। चीन अहिले विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र भए पनि शिक्षित युवा विमानस्थलमा रात बिताउन बाध्य छन्, वृद्ध श्रमिकहरू चिसोमा काम खोज्दैछन्। अर्बौं डलर खर्च गरेर बनाइएका विमानस्थलहरू आज बेघरहरूको आश्रयस्थल बनेका छन्।