काठमाडौं– अमेरिकाको राष्ट्रपति पदमा डोनाल्ड ट्रम्पको पुनरोदयसँगै उदाएको दक्षिणपन्थी राजनीतिभित्रै ‘शीतयुद्ध’ शुरु भएको छ । यो युद्धको एउटा खेमामा संसारका शक्तिशाली व्यक्ति अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प छन् भने अर्को खेमामा संसारका सबैभन्दा धनी व्यक्ति इलोन मस्क उभिएका छन् । ट्रम्प र मस्कबीचको विवादले अमेरिकी राजनीतिलाई थप रोचक प्रहसनजस्तै बनाएको छ ।

ट्विटर (एक्स) का मालिकसमेत रहेका मस्कले राष्ट्रपति ट्रम्पको मातहतमा केही दिनअघिसम्म अमेरिकी सरकारको विशेष कर्मचारीका रुपमा सरकारी चुस्तता विभाग ‘डोज’ को नेतृत्व गरेका थिए । मस्क औपचारिक रुपमा सानै पदमा भए पनि वास्तविकतामा प्रधानमन्त्रीजस्तै शक्तिशाली रहेको विश्वास गरिन्थ्यो । तर, अहिले भने दक्षिणपन्थी राजनीतिमा स्थापित दुई जनाबीच पानी बाराबारको अवस्था आएको छ ।

राष्ट्रपति ट्रम्पले मस्कसँगको ‘सम्बन्ध सकिएको’ बताएका छन् । अब मस्कले ठूलो मूल्य चुकाउनु पर्ने भन्दै ट्रम्पले चेतावनीसमेत दिएका छन् ।

यो शीतयुद्धको केन्द्रमा ट्रम्प प्रशासनले ल्याएको ‘बिग ब्यूटिफूल बिल’ नामक विधेयक छ । मस्कले यो विधेयकको आलोचना गर्दै आएका छन् । मस्कले विधेयकलाई ‘घीनलाग्दो तिरस्कार’ को संज्ञा दिएका छन् ।

यस विधेयकमा विशाल कर छुटदेखि लिएर अधिक रक्षा खर्चको प्रावधान राखिएको छ । यो विधेयक लागू भएको खण्डमा अमेरिकी ढुकुटीलाई २५ खर्ब अमेरिकी डलर बराबरको बजेट घाटा हुने मस्कको तर्क छ ।

मस्क उनै व्यक्ति हुन्, जसले केही दिनअघिसम्म अमेरिकामा सरकारी खर्च कटौती अभियानको नेतृत्व गरेका थिए ।

यो विधेयक पारित भएमा आफूले खर्च कटौतीका लागि गरेका सबै काम खेर जाने उनको चिन्ता छ । डोजमा रहँदा मस्कले अमेरिकाको संघीय सरकार मातहत काम गर्ने हजारौँ कर्मचारीलाई बर्खास्त गरेका थिए भने विभिन्न सरकारी निकायहरु भंग गरिदिएका थिए ।

तल्लो सदन हाउस अफ रिप्रेजेन्टेटिभबाट पारित भए पनि यो विधेयक माथिल्लो सदन सिनेटबाट पारित हुन बाँकी छ । सिनेटबाट पनि पारित भएपछि बल्ल राष्ट्रपतिले हस्ताक्षर गरी यसलाई औपचारिकता प्रदान गर्ने संवैधानिक प्रावधान छ ।

सिनेटमा कायम १ सय सिटमध्ये ट्रम्पको रिपब्लिकन पार्टीको ५३ सिट छ । यस्तो अवस्थामा तीनजना सिनेटरले पनि यस विधेयकको पक्षमा मतदान गर्न अस्वीकार गरे ट्रम्पको महत्वाकांक्षी विधेयक असफल हुने जोखिम छ ।

सोही कारण थोरै मात्र रिपब्लिकन सिनेटर मस्कको पछि लागे पनि यो विधेयक असफल हुनेछ । यस्तो अवस्थामा विपक्षी डेमोक्र्याटहरु मस्कलाई फकाउन लागिपरेको समाचार सार्वजनिक भइरहेका छन् ।

कतिपय रिपब्लिकन नेताहरु नै यस विधेयकको विपक्षमा रहेको बताइन्छ । खासगरी, स्वास्थ्य बीमा र अरु लोकप्रिय कार्यक्रमको खर्च कटौती गर्ने विधेयकमा उल्लेखित प्रावधानको विपक्षमा रहेको ‘द हिल’ले जनाएको छ ।

केन्टकी राज्यको प्रतिनिधित्व गर्ने सिनेटर राण्ड पाउल, मिजौरीको प्रतिनिधित्व गर्ने सिनेटर जस हाउलीजस्ता रिपब्लिकन नेताहरु यस विधेयकप्रति असन्तुष्ट छन् ।

‘म ग्रामीण अस्पताल बन्द भएको हेर्न चाहन्नँ र म मेरो राज्यमा कुनै सुविधा कटौती भएको हेर्न चाहन्नँ’ हउलीले भनेका छन् ।
‘हामी यसमा काम गर्न निकै आतुर छौँ,’ सिनेटका बहुमतप्राप्त नेता एवम् रिपब्लिकन पार्टीका तर्फबाट साउथ डाकोटा राज्यको प्रतिनिधित्व गर्ने सिनेटर जोन थुनले भनेका छन् ।

यो विधेयक पारित गराउन राष्ट्रपति ट्रम्प निकै आतुर देखिन्छन् । उनले जुलाई ४ मै संसदबाट यो विधेयक पारित गराउन खोजेका छन् । अमेरिकाले हरेक वर्ष जुलाई ४ मा स्वतन्त्रता दिवस मनाउँदै आएको छ ।

‘म जुलाई ४ अघि मेरो टेबलमा यो विधेयक आउने गरी हाउस र सिनेटमा भएका मेरा सबै रिपब्लिकन साथीहरुलाई सक्दो छिटो काम गर्न भन्छु,’ ट्रम्पले गत जून २ का दिन सामाजिक सञ्जालमा लेखेका थिए ।

विधेयक असफल बनाउनका लागि डेमोक्र्याटिक पार्टीलाई सहयोग नगर्न ट्रम्पले मस्कलाई चेतावनी नै दिइसकेका छन् । आफूले ल्याएको विधेयक असफल बनाउन डेमोक्र्याट सांसदहरूमा लगानी गरे मस्कले ‘ठूलो मूल्य चुकाउनुपर्ने’ ट्रम्पको चेतावनी छ । उनले सीबीएस न्यूजका पत्रकारसँगको टेलिफोन अन्तरवार्तामा यस्तो चेतावनी दिएका हुन् ।

अमेरिकी सञ्चार माध्यममा आएका समाचार हेर्दा मस्कसँग सम्बन्ध बिगार्न राष्ट्रपति ट्रम्प चाहँदैनथे भन्ने प्रतीत हुन्छ । डोजबाट बिदा गर्ने बेला ट्रम्पले मस्कलाई ह्वाइट हाउसमै डाकेर सुनको साँचो हस्तान्तरण गरेका थिए । डोजले गरेको सरकारी कर्मचारी कटौतीको विषयमा पनि ट्रम्पले मस्कको बचाऊ गरेका थिए ।

हुँदा–हुँदा मस्कको स्वामित्वमा रहेको टेस्ला कम्पनीका कार ह्वाइट हाउसको चौरमा ल्याएर ट्रम्पले एक हिसाबमा विज्ञापन पनि गरिदिएका थिए । ट्रम्पले टेस्लाको गाडी पनि खरिद गरेका थिए । यद्यपि पछिल्लो समय मस्कसँग सम्बन्ध बिग्रिएपछि भने ट्रम्पले उक्त टेस्ला गाडी नचढ्ने घोषणा गरेका छन् ।

राष्ट्रपतीय कार्यकालको शुरुमा ‘एचवानबी’ भिसाको विषयलाई लिएर पनि अमेरिकी दक्षिणपन्थी राजनीतिक वृत्तमा मनमुटाव भएको थियो । मस्क र त्यसबेला डोजमै रहेका रिपब्लिकन पार्टीका पूर्वउम्मेदवार विवेक रामास्वामीले एच–१बी भिसा कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिनुपर्ने मत जाहेर गरेका थिए । त्यसबेला ट्रम्पका पूर्वसल्लाहकार स्टिभ ब्याननलगायतका दक्षिणपन्थी अभियन्ताहरु यस भिसा कार्यक्रमको विरोधमा उत्रिएका थिए ।

आप्रवासनको चर्को आलोचना गरेर राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका ट्रम्पले त्यसबेला मस्ककै कुरा मानेर एच–१ बी भिसा कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिएका थिए ।

एच–१ बी भिसा अमेरिकामा दक्ष कामदारलाई केही समयका लागि बसोबास गर्न दिनेगरी प्रदान गरिने भिसा हो । यस भिसा कार्यक्रममार्फत् अमेरिका पुग्ने अधिकांश आप्रवासीहरु भारतीय मूलका छन् ।

मस्क अमेरिकी राष्ट्रपतिले लागू गरेको भन्सार महशुल नीतिप्रति पनि असन्तुष्ट रहँदै आएका छन् । ट्रम्पले लागू गरेको भन्सार महशुल नीतिका कारण आफ्नो व्यवसायमा नकारात्मक असर पर्ने मस्कको मत थियो । हुन पनि उनले विभिन्न मुलुकमा कारखाना स्थापना गरेका छन् । त्यसबाहेक उनले सञ्चालन गर्ने स्पेस एक्स, टेस्लाजस्ता कम्पनीलाई आवश्यक पर्ने कतिपय महत्वपूर्ण सामानहरु विदेशबाट आयात हुँदै आएको छ ।

मुक्ति दिवसका दिन पारेर ट्रम्पले घोषणा गरेको व्यापक भन्सार महशुल वृद्धिपछि ट्रम्प र मस्कबीचको सम्बन्ध चिसिँदै जान थालेको बताइन्छ ।

गत अप्रिल २ का दिन ट्रम्पले विभिन्न मुलुकहरुलाई लक्षित गरी विभिन्न दरमा भन्सार महशुल वृद्धिको घोषणा गरेका थिए । यद्यपि कालान्तरमा उनी आफ्नो कदमबाट पछि हटेका थिए ।

स्टिफन मिलरकी श्रीमती र मस्क

डोजबाट निस्किने बेला ह्वाइट हाउस पुगेका मस्कको आँखामा कालो दाग लागेको थियो । पत्रकारहरुले यसबारे जिज्ञासा राख्दा उनले छोरा एक्सले आफूलाई मुक्का हानेको भन्ने जवाफ दिएर उनी उम्केका थिए ।

तर, खासमा मस्कलाई ट्रम्पका सल्लाहकार स्टिफन मिलरले मुक्का हानेको हुन सक्ने चर्चा छ । मिलरकी श्रीमती केटी ह्वाइट हाउसमा प्रवक्ताको जिम्मेवारीमा रहेकी थिइन् । त्यसबाहेक उनलाई डोजको सल्लाहकारको पद पनि दिइएको थियो ।

डोजमा रहँदा केटी, मिलर र इलोन मस्क नजिकिएको बताइन्छ । उसै पनि सन्तानोत्पादन गर्न खप्पिस मस्कसँग उनको सम्बन्धलाई लिएर ह्वाइट हाउसका कर्मचारी तथा पदाधिकारीबीच अनौपचारिक रुपमा चर्चा र हल्ला पनि फैलिएको थियो ।

यो पनि-

इलोन मस्कको सन्तान जन्माउने महिलाले पाउँछन् २ अर्ब, छोरीलाई नै थाहा छैन कति छन् दाजुभाइ दिदीबहिनी

यस्तो अवस्थामा केटी र इलोनको सम्बन्धलाई लिएर स्टिफन मिलरले मस्कलाई आँखै कालो हुने गरी मुक्का हानेको हुन सक्ने बताइन्छ । इलोनले स्टिफनलाई एक्समा अनफलो नै गरेका थिए ।

केटी मिलरले आफ्नो एक्स अकाउन्टमा मस्क र मस्कको कम्पनीबारे पोस्ट गरिएका सामाग्रीहरु पनि राख्न थालेकी थिइन् ।

तिमात्रै होइन, उनको एक्सको ब्यानरमा मस्कको स्पेस एक्स कम्पनीले बनाएको रकेटको तस्बिर राखिएको थियो ।

गत सातामात्रै टेलिभिजनमा मस्कको अन्तरवार्ताको चाँजोपाँजो मिलाउन केटी टेक्सस पुगेकी थिइन् । त्यसबेला मस्कले सीबीएस टेलिभिजनलाई अन्तरवार्ता दिएका थिए ।

उक्त अन्तरवार्तामा पहिलो पटक मस्कले उक्त विधेयकप्रति असन्तोष जाहेर गरेका थिए । अन्तरवार्तामा उनले उक्त विधेयकका कारण आफू निराश भएको उल्लेख गरेका थिए ।

त्यसपछि मस्कले खुल्लमखुल्ला उक्त विधेयक र राष्ट्रपति ट्रम्पविरुद्ध विषवमन गर्न थाले । सामाजिक सञ्जाल एक्समा एकपछि अर्को पोस्ट गर्दै मस्कले कुख्यात बालयौन दुराचारी जेफरी एप्सटिनसँग ट्रम्पको मित्रता रहेका कारण ट्रम्प प्रशासनले यसबारे दस्तावेज सार्वजनिक गर्न आनाकानी गरेको सम्म आरोप लगाएका थिए । हाल उनले उक्त पोस्ट डिलिट गरिसकेका छन् ।

त्यसबाहेक मस्कले अमेरिकामा तेस्रो पार्टी खोल्ने संकेत पनि दिएका थिए । उनले राष्ट्रपतिका रुपमा ट्रम्पको कार्यकाल साढे तीन वर्षपछि सकिने भए पनि आफू अझै ४० वर्षसम्म रहने बताएका थिए ।

त्यसपछि ट्रम्पले मस्कका कम्पनीलाई दिइँदै आएको अनुदान र अन्य सरकारी ठेक्का रद्द गरिदिने धम्की दिएका थिए । त्यसबाहेक स्टिभ ब्यानन लगायतका केही अभियन्ताहरुले दक्षिण अफ्रिकामा जन्मेका मस्कलाई देश निकाला गर्नुपर्नेसम्मका धारणा राखेका थिए ।

अहिले मस्क र ट्रम्पबीचको सम्बन्धमा फाटो आएको छ । कुनै समय ट्रम्पलाई राष्ट्रपतिमा जिताउन मस्कले ठूलै प्रयास गरेका थिए । गत वर्षको जुलाई १३ का दिन पेन्सलभेनिया राज्यको बटलर काउन्टीमा आयोजित निर्वाचन अभियानका क्रममा ट्रम्पको हत्याप्रयास भएलगत्तै मस्कले ट्रम्पलाई राष्ट्रपतिमा समर्थन गरेका थिए ।

ट्रम्पको राष्ट्रपतीय अभियानलाई मस्कले पैसा खन्याए । उनले चुनावी अभियानमा ट्रम्प र अन्य पदमा उम्मेदवारी दिएका रिपब्लिकन पार्टीका सदस्यलाई १३ करोड २० लाख डलरभन्दा धेरै सहयोग गरेका थिए ।

मस्कले डेमोक्र्याटिक पार्टीलाई भने कुनै सहयोग गरेनन् । यति मात्रै होइन, उनले हरेक दिन ट्रम्पलाई समर्थन गर्ने एक जना मतदातालाई १० लाख डलर प्रदान गर्ने योजना नै अगाडि सारेका थिए । यस कारण उनले विभिन्न कानुनी झमेलाको पनि सामना गर्नुपरेको थियो ।

ट्रम्पको हत्या प्रयास भएको केही समयपछि त्यही ठाउँ बटलरमा आयोजित ट्रम्पको चुनावी सभामा मस्क नाचेको भिडियो भाइरलसमेत भएको थियो ।

मस्कले चुनावमा गरेको सहयोगलाई ट्रम्पले राम्रैसँग कदर गरेका पनि थिए । चुनावी नतिजा सार्वजनिक भएसँगै आयोजित विजयी सभामा ट्रम्पले मस्कको नामै लिएर ‘नयाँ नक्षत्रको जन्म भएको’ टिप्पणी गरेका थिए ।

तर, अहिले त्यो नक्षत्रमा ग्रहण लागेको छ ।