काठमाडौं– पछिल्लो समय बैंकहरुले प्रतिस्पर्धी रुपमा शाखा विस्तार गर्दै लगेका छन् । नेपाल राष्ट्र बैंकले हरेक स्थानीय तहमा बैंकको पहुँच पुर्‍याउन निर्देशन दिएसँगै बैंकहरुले शाखा स्थापना गरेर ती क्षेत्रमा सुविधा दिन थालेका हुन् ।

यससँगै सर्वसाधारणमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको पहुँच विस्तार भइरहेको छ । नेपालको कुल जनसंख्याको ६२ प्रतिशतमा बैकिङ पहुँच पुगेका छ । सुरु सुरुमा ग्राहक बैंकमा धाउनुपर्ने स्थिति थियो भने,  अहिले बैंक ग्राहक कहाँ जाने ‘ट्रेन्ड’ स्थापित भएको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाको प्रतिस्पर्धात्मक उपस्थितिको उपज हो यो । जसले गर्दा साना व्यवसायी, उद्यमी र निक्षेपकर्तालाई सहज बनाइदिएको छ । क्षेत्रगत रुपमा स्थानीय तहमा बैंकको पँहुच जसरी बढ्दै छ, जनसंख्याका आधारमा पनि बैंकको पहुँच बढ्दै गएको छ ।

सबै स्थानीय तहमा बैंकका शाखा पुर्‍याउने अभियानमा लागेको राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता लक्ष्मी प्रपन्न निरौलाले बताए । ‘अझै १० प्रतिशत स्थानीय तहमा बैंकको सेवा पुग्न बाँकी छ,’ उनले भने–‘नपुगेका बाँकी ठाउँमा पनि पुर्‍याउने छौ । अहिले देशको कुल जनसंख्यको ६२ प्रतिशतमा बैकिङ सेवा पुगेको छ ।’

कुन स्थानीय निकायमा, कति बैकको शाखा 

कुन स्थानीय तहमा कुन बैकले शाखा विस्तार गर्ने भने अहिले होडबाजी चलेको छ । पछिल्लो समय शाखा विस्तारलाई बैंकहरुले तीव्रता दिइरहेका छन् ।

सम्बन्धित क्षेत्रमा अर्को बैंकभन्दा आफ्नो बैंकको उपस्थिति मजबुत बनाउने ध्याउन्नमा बैंक लागिरहेका छ । गत एक वर्षको अवधिमा मात्र बैंक तथा वित्तीय संस्थाका २ हजारभन्दा बढी शाखा थपिएका छन् । कुल ७५३ स्थानीय तहहरुमध्ये ७४१ तहहरुमा वाणिज्य बैंकहरुको शाखा पुगिसकेका छन् ।

खासगरी स्थानीय तहको निर्वाचनपछि बैंकहरुले शाखा खोल्ने कामलाई दु्रत गतिमा बढाउन पुगेका हुन् । सरकारले स्थानीय तहको संरचना ल्याएसगैँ राष्ट्र बैंकले बैंक नपुगेका स्थानीय तहमा पहुँच पुर्याउन निर्देशन दिएको थियो ।

फागुनसम्ममा सबै वाणिज्य बैंकले ३३०५ शाखा खोलिसकेका छन् । भने बैंक नपुगेका स्थानीय तहमा अझै खोल्दै जाने क्रममा बैंक छन् । संघीय संरचना अनुसार ७ सय ५३ स्थानीय तहमध्ये हालसम्म ७ सय ४१ स्थानमा शाखा स्थापना गरिसकेको राष्ट्र बैंकको पछिल्लो तथ्यांकले देखाएको छ । अझै १२ स्थानीय तहमा बैंकका शाखा पुग्न सकेका छैनन् ।

कुन प्रदेशमा कति ?

प्रदेश स्तरमा बैकहरु विस्तार हुने क्रम पनि जारी छ । क, ख र ग वर्गका बैकले आफनो पहुँच प्रदेशमा बढाउदै लगेको देखिन्छ ।
प्रदेश १ मा १ सय ३७ स्थानीय तहमध्ये १३६ स्थानीय तहमा बैंकका शाखा पुगेका छन् । प्रदेश २ मा १३६ स्थानीय तहमध्ये १३४ स्थानीय तहमा बैकका शाखा पुगेका छन् ।

प्रदेश ३ मा ११९ स्थानीय तहमध्ये ११७ स्थानीय तहमा बैकका शाखा पुगेका छन् ।

गण्डकी प्रदेश मा ८५ स्थानीय तहमध्ये ८४ स्थानीय तहमा बैकका शाखा पुगेका छन् ।

प्रदेश ५ मा १०९ स्थानीय तहमा सबै स्थानीय तहमा शाखा पुगेका छन् ।

कर्णाली प्रदेशमा ७९ स्थानीय तहमध्ये ७८ स्थानीय तहमा बैकका शाखा पुगेका छन् ।

त्यस्तै गरि सुदूरु पश्चिम प्रदेशमा ८८ स्थानीय तहमध्य ८३ स्थानीय तहमा बैकका शाखा पुगेका छन् । भने ५ स्थानीय तहमा पुुग्न बाँकी रहेको छ ।