दिगो विकासका लागि तीन तहका सरकारबीचको सन्तुलन आवश्यक–ब्यान्जु (अन्तर्वार्ता) | Khabarhub Khabarhub

दिगो विकासका लागि तीन तहका सरकारबीचको सन्तुलन आवश्यक–ब्यान्जु (अन्तर्वार्ता)



देश संघीयतामा गएसँगै यतिवेला तीन तहका सरकारहरुले काम गरिरहेका छन् । तीनै तहमा जनताको मत पाएका जनप्रतिनिधिहरुको उपस्थिति रहेको छ । तर पनि जनताले तीन तहको सरकारले सोचे अनुरुपको काम गर्न नसकिरहेको भन्दै आलोचना गरिरहेका छन् ।

यसै सन्दर्भमा हामीले धुलिखेल नगरपालिकाका मेयर, देशभरका २ सय ९३ नगरपालिकाहरुको छाता संस्था नेपाल नगरपालिकासंघका अध्यक्ष र नगरपालिकाहरुको अन्तर्राष्ट्रिय संघका उपाध्यक्ष समेत रहेका अशोक ब्यान्जुसँग कुराकानी गरेका छौं ।

विदेशका विभिन्न नगरपालिकाहरुले गरेको विकासलाई नजिकबाट नियालेका र ति योजनाहरुलाई नेपालमा पनि कार्यान्वयन गर्न सकिन्छ कि भन्ने अध्ययनमा लागेका ब्यान्जु केही दिन अघि चीनको शान्सी प्रान्तमा रहेको सियान नगरपालिका पुगेका थिए । सियानले छोटो अवधिमा गरेको विकासबारे सियानका मेयर लगायतसँग छलफल र विकासे योजना हेरेका मेयर ब्यान्जुलाई हामीले सोध्यौं सियानको विकासबाट के सिक्नु भयो ?

जवाफमा मेयरले भने– चीनको सियानले निकै छोटो अवधिमा अभूतपूर्व विकास गरेको छ । त्यसका लागि तयार गरिएका योजना र कार्यान्वयका पाटाहरुबारे नजिकबाट अध्ययन गर्ने मौका मिलेको छ । नेपालमा र विशेषगरि धुलिखेल नगरपालिकाले सियानबाट विकास निर्माण, योजना निर्माण र कार्यान्वयन बारे फाइदा लिन सक्ने छ ।

सियान नगरपालिकासँग केही विषयमा सम्झौता पनि भयो ?

मुख्य कुरा त हामीले दुई नगरपालिकाबीचको समबन्ध विकास गर्ने, आफ्ना अनुभवलाई साटासाट गर्ने र भ्रातृ सम्बन्ध विकास गरेर नगरपालिका नगरपालिकाबीचको समबन्धलाई सुमधुर बनाउने विषयमा कुराकानी गरेका छौं । सियानले धुलिखेल नगरपालिकाको विकासमा हातेमालो गर्ने भनेको छ भने छात्रवृति उपलव्ध गराउने कुरा, पर्यटन क्षेत्रको विकासका योजनामा मिलेर अघि बढ्ने कुरा भएको छ ।

चीनले विकास गर्ने क्रममा सहरीकरणका विषयमामा कसरी योजना तर्जुमा गरिरहेका छन् ? काम कसरी गरिरहेका छन् ? कसरी उपलव्धिहरुलाई प्राप्ति गरिरहेका छन् र ति उपलव्धिहरुलाई नेपालमा हाम्रा नगरपालिकामा कसरी अवलम्बन गर्न सकिन्छ भन्ने विषयमा सियानका नगरपालिकाका मेयर लगायत अन्य अधिकारीहरुसँग छलफल भयो । यसले नेपालका नगरपालिकाहरुको विकासमा सहयोग पु¥याउने छ ।

नगरपालिका संघको अध्यक्ष र नगरपालिकाहरुको अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाको उपाध्यक्षको हैसियतमा तपाई हुनुहुन्छ, त्यसले नेपालका नगरपालिकाहरुलाई के फाइदा पुगेको छ ?

पक्कै पनि नेपाल नयाँ संविधान प्राप्त गरिसकेपछि र संघीयतामा प्रवेश गरिसकेपछि सहरी अवधारणामा नयाँ आयाम थप्नुपर्छ । त्यसका लागि सहरी जनशक्ति सहरी विज्ञता, सहरी योजना र सहरी अर्थतन्त्रलाई हामीले मजवुद बनाउनु पर्छ । त्यो बनाउनका लागि हामीले संसारभरिका अनुभवहरुलाई सिक्न बुझ्न जरुरी छ ।

१७ वर्षपछि चुनाव भएको छ । पुनर्संरचना भएको छ । फरक फरक भुगोलहरु एक ठाउँमा आएका छन् । फरक फरक कर्मचारी एक ठाउँमा आएका छन् । त्यसैले कामका, योजनाका ढाँचा, कामका अवस्थाहरु सृजना गर्न अलिअलि गारो हुन्छ नै

संसारका सहरहरु कसरी समृद्ध भए ? आफ्ना आवश्यकताहरु पूर्ति गर्नका लागि उनीहरुले कस्ता योजना र कार्यक्रमहरु ल्याएका थिए भन्ने कुराको सिकाइलाई नेपालमा ल्याउने कुरा र नेपाललाई योजनावद्ध ढंगले सहरी विकास को अवधाररणलाई अघि बढाउन संयक्त राष्ट्र संघ लगायत विश्वका विकसित मुलुकहरु समेतले अवलम्बन गरेको सहरी विकासका आधारभूत चरित्रलाई हामीले आत्मसाथ गर्न जरुरी छ ।

किनभने नेपालमा केही पुराना सहरहरु छन् । केही नयाँ सहरहरु छन् । केही गाउँलाई पनि हामीले सहर भनेका छौं । त्यसैले सहरीकृत गर्नका लागि सहरी अवधारणाहरु प्रशासन र विकासको नयाँ गति पैदा गर्न अहिले विकास भइरहेको प्रविधि र स्मार्ट सिटीका कुराहरुलाई सहरमा अलवमबन गर्नका लागि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायबाट सहयोग लिन सक्छौं ।

अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरुसँगको सञ्जालिकरण गर्ने कुरा उनीहरुसँग लिंकेज गर्ने कुरा उनीहरुसँगको कनेक्टिभिटिले अनुभवहरु आदन प्रदान गर्ने कुरा हुन्छ जसले गर्दा नगरपालिकाहरुले पनि अन्तर्राष्ट्रिय अनुभवहरुलाई हाम्रो स्वरुपमा रुपान्तरण गर्न सक्छौं ।

स्थानीय तहहरुले जनताको अपेक्षा अनुसार काम नगरेको आरोप छ नि ?

नेपालको केन्द्र सरकार, प्रदेश सरकार र स्थानीय सरकारको बजेट तुलना हेर्ने हो भने अब ७३/७४ प्रतिशत बजेट स्थानीय सरकारले खर्च गरेको हिसावमा त काम भएको देखिन्छ । तर के भने कतिपय नगरपालिकाहरु नयाँ छन् उनीहरुसँग कर्मचारी छैनन् उनीहरुको केही कमिकमजोरी भयो होला तर तीन तहको सरकारको कुरा गर्ने हो भने स्थानीय सरकारहरु कमजोर छैन ।

समस्या चाँहि कहाँ देखियो त ?

१७ वर्षपछि चुनाव भएको छ । पुनर्संरचना भएको छ । फरक फरक भुगोलहरु एक ठाउँमा आएका छन् । फरक फरक कर्मचारी एक ठाउँमा आएका छन् । त्यसैले कामका, योजनाका ढाँचा, कामका अवस्थाहरु सृजना गर्न अलिअलि गारो हुन्छ नै । तर तुलनात्मक रुपमा म स्थानीय सरकारहरुले काम गरेन भन्ने पक्षमा म छैन ।

स्थानीय सरकार नै लोकतन्त्रको आधारभुत अभ्यास गर्ने तथा सेवा र विकाशको पहुच जनतासँग पुर्‍याउने सरकार हो । यसले गर्दा दिगो विकास र साझेदारिता बढ्न सक्छ ।

धुलिखेल नगरपालिका अहिले पर्यटन शिक्षा स्वास्थ्य कृषि र सहरी विकासको पूर्वाधारको कामलाई अघि बढाइरहेको छ । पहिलो प्राथमिकता भनेको आधारभूत आवश्यकता पूरा गर्ने कार्यक्रम अन्तर्गत एक घर एक धाराको काम अघि बढिरहेको छ

यस्तो दिगो साझेदारिताले जनतामा प्रभाव र सृजनात्मकता प्रारम्भ हुन्छ । यो सघीय र प्रदेश सरकारले बुझ्न र व्यवस्था गर्नसक्नु पर्छ । सन्तुलन कतै बिग्रने हो कि वा असन्तुलन हुने होकि भन्ने कुरा मा तीनै तहको सरकारमा सचेतना र सकारात्मकता देखिन जरुरी छ ।

नगरपालिका संघको अध्यक्ष भएका हिसावले समस्याहरु आइपर्दा समन्वय गरिरहनु भएको छ….

नेपाल नगरपालिका संघ र देशभरीका २९३ नगरपालिकाको लविङ, एड्भोकेसि गर्ने, उनीहरुको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्जालिकरण गरिदिने उनीहरको समस्या समाधानका लागि नगरपालिका संघले नेटवर्किङ गरिदिने, एन नियम कानुन बनाउन सहयोग गर्ने, संघ र प्रदेशसरकारहरुसँग गर्नुपर्ने विभिन्न कामहरु एक्लै नगरपालिकाले गर्न नसक्ने खालका पनि हुन्छन् त्यसलाई सामुहिकरुपमा गर्न व्यवस्थापन गर्ने लगायतका काम गरिरहेको छ ।

अहिले धुलिखेल नगरिपालिकाले के काम गरिरहेको छ ?

धुलिखेल नगरपालिका अहिले पर्यटन शिक्षा स्वास्थ्य कृषि र सहरी विकासको पूर्वाधारको कामलाई अघि बढाइरहेको छ । पहिलो प्राथमिकता भनेको आधारभूत आवश्यकता पूरा गर्ने कार्यक्रम अन्तर्गत एक घर एक धाराको काम अघि बढिरहेको छ । कृषि उत्पादनमा वृद्धि गर्नका लागि कार्यक्रम अघि बढिरहेको छ ।

नेपालको एक मात्र पर्यटकीय सहर भनेर हामीले चिनाउन काहि सकिरहेका छैनौं । हरेक स्थल पर्यटकीय स्थल हुन्छ तर पर्यटकीय सहर हुँदैन । त्यसैले पर्यटकीय सहर बनाउनका लागि त्यसको अवधारणा सहित एउटा पर्यटन सम्मेलन गरेर पूर्वाधार, आवश्यकताहरु परिपूति गर्ने उदेश्यले काम गरिरहेका छौं ।

त्यस्तै नगरपालिकामा आर्थिक रुपमा नगरवासीहरु सम्पन्न बनाउन लागि गरीबी निवारणलाई प्राथमिकतामा राखेर मेयर गरीबी निवारण कोष र गरिबी निवारण कार्यक्रमहरु अघि बढाइराखेका छौं । यस अन्तर्गत हरेक गरिब जनताको पहिचान गर्ने उनीहरुको सीप शसक्तिकरण र पूजि निर्माणमा नगरपालिकाले सहयोग गर्ने गरि नगरपालिकाले काम गरिरहेको छ ।

प्रकाशित मिति : १ भाद्र २०७६, आइतबार  ११ : १५ बजे

नीजि क्षेत्रलाई उपप्रधानमन्त्री सिंहको आग्रह- उत्पादनको क्षेत्रमा जोड दिनू

काठमाडौं– उपप्रधानमन्त्री एवम् शहरी विकास मन्त्री प्रकशमान सिंहले उत्पादनको क्षेत्रमा

पाक्ने बेला सुन्तलामा औँसा कीराको प्रकोप, किसान चिन्तित

पर्वत– सुन्तला खेतीको लागि पकेट क्षेत्र मानिएका यहाँको मोदी गाउँपालिका–२

अल्छीपन त्याग्नुस्, नत्र मधुमेहले सताउला

आज विश्व मधुमेह दिवस नेपाल लगायत विश्वभर विभिन्न चेतनामूलक कार्यक्रम

जाडो छल्न आगन्तुक चरा चितवनमा

चितवन– जाडो मौसम सुरु भएसँगै विभिन्न देशबाट जाडो छल्नका लागि

साना दललाई साइजमा ल्याउन कांग्रेस-एमाले मिल्नुपर्‍यो : शंकर पोखरेल

काठमाडौं- नेकपा एमालेका महासचिव शंकर पोखरेलले साना दललाई आफ्नो साइजमा