सावधान! रोगी पशुको मासु बजारमा छ्याप्छ्याप्ती | Khabarhub Khabarhub

सावधान! रोगी पशुको मासु बजारमा छ्याप्छ्याप्ती



काठमाडौं–मासु अर्थात पौष्टिक आहारा । एक पटक गम्भिर भएर सोच्नुस् त यही पौष्टिक आहारा मानिएको मासु खाँदा कतै हाम्रो स्वास्थ्यमा नराम्रो असर पो गरिरहेको छ की ? खुसी र सन्तुष्टिको माध्यम बन्ने गरेको यही खाद्यान्न कतै दीर्घरोगको जड त बन्दै छैन ?

हो नियमनकारी निकायको लाचारीका कारण यही मासुमा व्यापारीहरुको मनलाग्दी मच्चिएको छ । काठमाडौंका अधिकांश मासु पसल यस्ता छन् जहाँसँगै धुलो र धुँवा उड्ने बाटो हुन्छ र मासु नछोपी खुलेआम बेचिन्छ ।

केन्द्रीय पशुपंक्षी रोग अन्वेषण प्रयोगशालाका अनुसार पनि राजधानीका अधिकांश मासु पसलले मापदण्ड मानेका छैनन् । पशुबधशाला तथा मासु जाँचका लागि ऐन नै तय भएपनि प्रभावकारी कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । न्याय तथा सामाजिक कल्याण मञ्च नेपालका अध्यक्ष जगन्नाथ मिश्र भन्छन्–कानून कुल्चदा मापदण्ड विपरीत पसल चलाउनेलाई फाइदा पुग्ला तर आम उपभोक्ता भने गुणस्तरहिन मासु खान बाध्य छन् ।

परीक्षण हुँदैन पशुको स्वास्थ्य

मासु पसल मात्र होइन, पशु वध गर्ने स्थानको अवस्था पनि उस्तै छ । कानूनी प्रक्रिया हेर्दा पशु बद्य गर्नु अघि स्वास्थ्य परिक्षण गरिनुपर्छ तर, भारतसँगको सीमावर्ती क्षेत्रबाट लामो समय ट्रकमा खाँदेर सोझै काठमाडौ ल्याइएका राँगा–भैसीलगायतका मासुका लागि ल्याइने पशुको न त कतै स्वास्थ्य परीक्षण गरिन्छ न त काट्नुअघि यिनीहरुलाई थोरै आराम नै गर्न दिइन्छ ।

बद्यशालामा काम गर्नेहरु भन्छन्–कुनै राँगा भैंसी रोगी भए मर्ने डरले हत्तपत्त काटिन्छ । जनस्वास्थ्यको विषयमा संवेदनशील मानिएको मासुको व्यवस्थापनमा सरकार किन चुकिरहेको छ ? उपत्यकामा मासुका लागि काटिने पशुहरुको स्वास्थ्य परिक्षण समेत गर्ने गरिएको छैन । अधिंकाश मासुपसलहरु पनि विनादर्ता सञ्चालन भैरहेका छन् । यो कुरा केन्द्रीय पशुपंक्षी रोग अन्वेषण प्रयोगशालाका पशुचिकित्सक योगेन्द्रप्रसाद शर्मा पनि स्वीकार्छन् । उनि भन्छन्–बेलाबखत अनुगमन हुन्छ तर, त्यो अनुगमन प्रभावकारी हुन सकेको छैन ।

बध गर्नु अघि पशुको स्वास्थ्य परिक्षण गर्नुपर्ने, बधशालामा मात्र पशु बध गरिनु पर्ने तथा बध गरिएको पशुको मासुसमेत जाँच गर्नु पर्ने व्यवस्था छ । यदि त्यस्तो नगरिएको खण्डमा पहिलो पटक पाँचहजार रुपैयाँ र दोश्रो पटकदेखि पटकै पिच्छे १० हजार जरिवाना वा १ महिना कैदको सजाय हुन्छ

हुनपनि चारैतिर फोहोरको साम्राज्यबीचमा मासु काटिन्छ । दैनिक सयौं राँगा–भैसी काटिने यो ठाउँमा न स्वच्छ पानी छ, न त मासु काटेपछि राख्ने सफा ठाउँ नै । जताततै पशुको मलमूत्र, फोहोरमैला र दुर्गन्ध ले भरिएको यो ठाउँमा पशु काट्न चाहिने आधारभूत मापदण्ड केही छैन । फोहर भुईमा असरल्ल मासु काटिन्छन् । त्यतिमात्र होइन मासु सफा गर्न ढलैढल मिसिएको विष्णुमतीको पानीसमेत प्रयोग गरिन्छ ।

अर्कातिर धुलो बाटोमा लतार्दै मासु पसलमा पुग्ने मासुको त झन् कुरा गरी साध्य नै छैन । मासुका उपभोक्ता पनि यस्तो विषयमा ख्याल गर्दैनन् । दैनिक ६ सयभन्दा बढी राँगाभैसी काटिने काठमाडौं उपत्यकाका ६५ वध स्थलमध्ये अधिंकाश वधस्थल गुणस्तरहीन छन् । यो कुरा पशुसेवा विभागका सूचना अधिकारी डा.चन्द्र ढकाल पनि स्वीकार्छन् । उनि भन्छन्–उपत्यकामा एउटा पनि वधशाला नै छैन, विभिन्न स्थानमा रहेका वधस्थलहरु पनि मापदण्ड विपरित छन् ।

कानूनी व्यवस्था

पशुवधशाला तथा मासु जाँच ऐन अनुसार, विना दर्ता पशु वधशाला स्थापना तथा मासु बिक्री गर्न पाइदैन । त्यस्तै बध गर्नु अघि पशुको स्वास्थ्य परिक्षण गर्नुपर्ने, बधशालामा मात्र पशु बध गरिनु पर्ने तथा बध गरिएको पशुको मासुसमेत जाँच गर्नु पर्ने व्यवस्था छ । यदि त्यस्तो नगरिएको खण्डमा पहिलो पटक पाँचहजार रुपैयाँ र दोश्रो पटकदेखि पटकै पिच्छे १० हजार जरिवाना वा १ महिना कैद वा दुवै सजाँय हुने कानूनी व्यवस्था छ ।

तर, भेटनरी जनस्वास्थ्य कार्यालयको दोश्रो चौमासिक प्रतिवेदनका अनुसार अनुगमन गरिएका ६५ मासु पसलहरुमध्ये २६ वटामात्र दर्ता भएर सञ्चालन भएका छन् । त्यस्तै २२ वटाले मात्र न्युनतम मापदण्ड पुरा गरेको देखिन्छ । अनुगमनका क्रममा मासुपसलहरुले सरसफाईमा प्रयाप्त ध्यान नदिएको, पसलमा झिंगा भन्केको, पन्जा, एप्रोन लगाउने नगरेको, जस्ता समस्या फेला परेकोसमेत प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

अनुगमन गर्ने जिम्मेवारी पाएका निकायले गुणस्तरहीन मासुबारे भयावह तथ्याङ् प्रस्तुत गरिरहँदा पनि सुधार भने हुन सकेको छैन । काठमाडौंमा मात्रै मासिक झन्डै साढे तीन अर्ब रुपैयाँ बराबरको मासुको कारोबार हुने गरेको छ । राष्ट्रिय अर्थतन्त्रलाई नै प्रभाव पारिरहेको यो व्यवसायलाई सरकारले व्यवस्थित गर्न नसक्नु दुःखको कुरा हो ।

फोहोर मासुको सेवनबाट लाग्ने रोग

वीर अस्पातलाका डा. भुपेन्द्र बस्नेतका अनुसार गुणस्तरहीन मासुको सेवनबाट मुख्य गरी आउँ, हैजा, जुका, झाडापखला जस्तो रोग लाग्छ ।
यसबाहेक रेविज, वर्डफ्लु, सिस्टी सार्कोसिस, टाइफाइट तथा जण्डिसको संक्रमण पनि हुन सक्छ ।

डाक्टर बस्नेत भन्छन्–गुणस्तरहिन मासुको सेवनबाट तत्काल लाग्ने रोग मात्र नभई दिर्घकालिन असर पनि पर्न सक्छ। त्यसैले मासु खाँदा विशेष ध्यान दिनुपर्छ । चिकित्सकहरुको कुरा सुन्दा लाग्छ, राजधानीका विभिन्न स्थानमा अहिले राँगा भैंसीको बध होइन, अप्रत्यक्ष रुपमा मानव स्वास्थ्यको बध भईरहेको छ ।

प्रकाशित मिति : ७ जेठ २०७६, मंगलबार  १० : ०३ बजे

आईपीएल अक्सन : को बन्ला सबैभन्दा महँगो खेलाडी ?

इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल)को मेगा अक्सन आइतबार र सोमबार साउदी

पाँचसय पसल अनुगमन, २० वटा मात्रै नियमअनुरुप

काठमाडौं– काठमाडौं महानगरपालिका (कामपा)ले ४९७ पसलको अनुगमन गर्दा २० वटा

एकसय आठ जना दीर्घरोगीलाई आर्थिक सहयोग

तनहुँ– तनहुँको व्यास नगरपालिकाले एक सय आठ जना दीर्घरोगीलाई पाँच

गोरखाको द्रव्यशाह क्याम्पसमा दुना–टपरी गाँस्ने तालिम

गोरखा– गोरखामा रहेको द्रव्यशाह बहुमुखी क्याम्पसले क्याम्पसमा अध्ययनरत छात्राहरुलाई दुना–टपरी

कृषिको आधुनिकीकरण आजको आवश्यकता : लिङ्देन

कैलाली– राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)का अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले कृषिमा आधुनिकीकरण