काठमाडौं- श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले वार्षिक १ लाख युवा युवतीलाई विभिन्न शीर्षकमा सीप विकास तालिम दिने कार्यक्रम घोषण गर्ने तयारी गरिरहेको छ ।

श्रम मन्त्रालयले यो कार्याक्रम वैशाख अन्त्यतिर घोषण गर्ने गरी काम भइरहेको जानकारी दिएको छ । देशभित्र आवश्यक पर्ने दक्ष श्रम शक्ति उत्पादन गर्ने उद्देश्यले सीप विकास कार्यक्रम सञ्चालनमा ल्याउन लागिएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।

श्रम मन्त्रालय पहिलो पटक यति धेरै संख्यामा एकै पटक तालिम सञ्चालन गर्न लागेको हो । हाल सञ्चालनमा आएको प्रधानमन्त्री रोजगार कार्याक्रम अन्तगत रहेका रोजगार सूचना केन्द्रबाट तालिममा सहभागी गराउने मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

सरकारले हाल आन्तरिक श्रम बजारमा देखा परिरहेको श्रमिक अभावलाई मध्यनजर गदै देशभर सीप विकास तालिम सञ्चालन गर्न लागेको व्यवसायिक तथा सीप विकास तालिम प्रतिष्ठानका कार्यकारी निर्देशक समुन घिमिरेले जानकारी दिए । उनले भने, ‘आन्तरिक श्रम बजारमा आवश्यक श्रमशक्ति उत्पादन गरेर खपत गर्नका लागि तालिमको आवश्यकता छ । नेपालमै वार्षिक धेरै श्रमिकको माग भएपनि दक्ष जनशक्ति नहुदाँ विदेशी कामदारमा निर्भर हुने अवस्था छ । तालिम लिएका युवालाई देशभित्रको रोजगारीमा लगाउनुपर्छ ।’ चालु आर्थिक बर्षदेखि नै तालिम सञ्चालन गर्न आवश्यक ढाँचा निर्माण गरिरहेको उनले जानकारी दिए ।

देशभर रोजगारदाता र तालिम केन्द्रसँग सहकार्य गरेर तालिम सञ्चालन गरिने प्रतिष्ठानले जनाएको छ ।

२० विषयमा तालिम दिइने

प्रतिष्ठानका अनुसार २० वटा शीर्षकमा तालिम सञ्चालन हुँदैछ । पर्यटन, होटल सम्बन्धी, इलेक्ट्रिसियन, विल्डिङ पेन्टर, हाउसकिपिङ, क्लिनर, स्कापफोल्डर, बिल्डिङ असिस्टेन्ट, वेटर, रेफ्रिजेनेटर एण्ड एअर कन्डिसन जुनियर मेकानिक्स, टेलरिङ र फर्निचर मेकरलगायतका विषयमा तालिम दिइने प्रतिष्ठानले जानकारी दिएको छ ।

यस्तै, सेक्युरिटी गार्ड, आल्मुनियम फेब्रिकेटर, सटरिङ कार्पेन्टर, इन्डेस्ट्रियल इलेक्ट्रिसियन, केयर गिभर, आर्क वेल्डर, एक्साभेटर अपरेटर, जुनियर प्लम्बर, स्टोन लेयर मेसन (डकर्मी), असिस्टेन्ट ब्युटिसियन, कुक (कमी थर्ड) र स्ट्रक्चरल फेब्रिकेटरलगायतका विषयमा तालिम दिइने छ ।

हाल प्रतिष्ठानले वैदेशिक रोजगारीमा कोरिया जाने कामदारलाई अभिमुखीकरण तालिम, इलेक्ट्रिसियन, अट्रोमोवाइल र ब्यूटीसियन तालिम दिदै आएको छ ।

यी विधामा तालिम भने रोजगारदाता कम्पनीबाटै सञ्चालन गरिने प्रतिष्ठानले जानकारी दिएको छ । श्रमिकको आवश्यकता र बजारको अवस्था हेरर तालिम सञ्चालन गर्ने योजना रहेको कार्यकारी निर्देशक घिमिरेले बताए। रोजगारदातालाई नै तालिम सञ्चालन गर्न दिए तालिममा सहभागी श्रमिकले अभ्यास गर्ने र काम सिक्ने मौका पनि पाउने उनको प्रतिष्ठानको विश्वास छ ।

तालिम केन्द्रको अभाव

नेपालमा सुविधा सम्पन्न तालिम केन्द्रको अभाव छ । जसका कारण ३ दशकदेखि अदक्ष कामदार वैदेशिक रोजगारीमा गइरहेका छन् । सरकारी तालिम केन्द्र नहुँदा सरकारलाई सीप विकास तालिम सञ्चालन गर्न समस्या हुदै आएको छ । हाल, सञ्चालन रहेका तालिम केन्द्र पनि प्रविधियुक्त छैनन् । सरकारले तालिम केन्द्र खोल्ने योजनाअघि सारेपनि कार्यन्वयन गर्न सकिरहेको छैन ।

नीजि क्षेत्रबाट सञ्चालन गरेका तामिल केन्द्र काम चलाउ मात्र छन् । जसका कारण श्रम बजारमा आवश्यक जनशक्ति उत्पादन हुन सकेको छैन । सरकारले नै ठूला र प्रविधियुक्त तालिम केन्द्र सञ्चालन गरेर बजारमा माग भए बमोजिम दक्ष श्रम शक्ति उत्पादन गर्नुपर्ने सरोकारवालाले बताउँदै आएका छन् ।