काठमाडौं – असोज १३ गते अप्रत्यासित रुपमा राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीका कप्तान पारस खड्काले कप्तानीबाट राजीनामा दिए ।

उनको ‘सरप्राइज’ राजीनामा नेपाली क्रिकेटमा ‘हट’ इस्युका रुपमा छ । उनले राजीनामा दिएसँग पारसपछि नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीको नयाँ कप्तान को ? भन्ने प्रश्न पनि आएको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आईसीसी) निलम्बनमा रहेको नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) सामु पनि अबको नेपाली क्रिकेटलाई अगाडि बढाउने अब्बल कप्तान खोज्नु पर्ने चुनौती छ । तर, क्रिकेट टोलीमा अनुभवी खेलाडी तथा कप्तानको दाबेदारका रुपमा हेरिएका छन्, उपकप्तान ज्ञानेन्द्र मल्ल ।

झण्डै डेढ दशक राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीमा रहँदै मुख्य सदस्यको भूमिका निभाएका उपकप्तान मल्ललाई यदि क्रिकेटमा राजनीति भएन र नयाँ पुस्तामा नेतृत्व दिइएन भने निर्विकल्प कप्तानका दाबेदारका रुपमा हेरिएको छ ।

उनी आफैभने अहिलेको अवस्था आउने अपेक्षा नगरेको बताउँछन् । सन् २००६ मा नाबिमियाविरुद्धकाे खेलबाट राष्ट्रिय टोलीबाट अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा डेब्यु गरेका मल्ल अझै केही बर्ष राष्ट्रिय टोलीमा रहने बताउँछन् ।

खेलाडीसँगै अहिले मल्ल क्रिकेटको व्यवस्थापनमा पनि आइसकेका छन् । उनी आवद्ध संस्था क्विन्स इभेन्ट मेनेजमेन्टले पोखरा प्रिमियर लिग र वुमन्स च्याम्पियनसिप २०१९ को आयोजना गरिसकेका छन् ।

कहिलै पनि म कप्तान हुन्छु वा हुनुपर्छ भनेर दिमागमा आएन । हुनत, दिमागमा राष्ट्रिय खेलाडी बन्छु भन्ने पनि थिएन । क्रिकेट खेल्दै गर्दा उपकप्तान हुँदै यो ठाउँसम्म आउँछु भन्ने पनि थिएन

बिहीबार (आज) डब्लुसिएलको फाइनल रहेको छ । मल्लसँग खबरहब अबको कप्तानबारे, खेलाडी रहँदा र व्यवस्थापनमा आउँदाका चुनौती, पुरुष र महिला लिग गर्दाका चुनौती जस्ता विषयमा हामीले कुराकानी गरेका छौं ।

कप्तान पारसले तत्कालै राजीनामा देलान् भन्ने सोच्नु भएको थियो ?

यस्तो होला भन्ने सोचेको थिइनँ । पारस आफैले पनि यस्तो सोचेका थिएनन् । हामी लगभग सधै सँगसँगै खेल्यौं । हुनत, पारस म भन्दा अगाडिदेखि खेल्न थालेको हो । हामीले उ बाहेको अर्को कप्तान कहिलै सोचेको पनि थिएनौंं । उ हुँदा उ नै हो । अझै एक–दुई बर्षपछि नेपाली क्रिकेट टोलीलाई एक लयमा पुर्याएर, अहिले एकदिवसिय मान्यता भने झै यो पाउन त पायौं तर, यसलाई ‘सेभ’ ‘सेक्युअर’ हुने तरिकाले भयो भने सँगै छोड्न सकिने कुरा थियो ।

तपाईंका कप्तान बन्ने चर्चा छ, सोच्नु भएको थियो, राष्ट्रिय टोलीको कप्तानी बारे ?

कहिलै पनि म कप्तान हुन्छु वा हुनुपर्छ भनेर दिमागमा आएन । हुनत, दिमागमा राष्ट्रिय खेलाडी बन्छु भन्ने पनि थिएन । क्रिकेट खेल्दै गर्दा उपकप्तान हुँदै यो ठाउँसम्म आउँछु भन्ने पनि थिएन ।

क्रिकेटले सबैकुरा दिएको छ । यो सबै कुरा ‘एक्सपेक्टेड’ चाहिँ थिएन । यो जिम्मेवारी मैले पाउँछु भन्ने कुरा मैले भन्ने कुरा पनि भएन । कप्तान को बन्ने भन्ने कुरा प्रशिक्षक, संघ र छनोट समितिले निर्णय गर्ने हो ।

कप्तान हुने कुरा भन्दा पनि हाम्रो टिम कसरी अगाडि बढ्छ भन्ने कुरा ठूलो हो । म कप्तान हुँ वा अरु नै कप्तान हुन् त्यो भन्दा पनि टिमका लागि कसरी योगदान दिन सक्छ भन्ने महत्वपूर्ण हुन्छ ।

टिममा जहिले पनि एउटामात्रै ‘लिडर’ भएर हुँदैन । कोही देखिने लिडर हुन्छ कोही नदेखिने लिडर हुन्छ । जसरी पारस आएपछि उ प्रस्तुत भएको छ । यो देखेर खुसी पनि लागेको छ । उसले क्रिकेटमा एक किसिमको लिडर सिप पनि लिएको छ

टिम भएर चाँहि हामीले अहिले पाइरहेको एकदिवसिय मान्यता देखि टिम कसरी प्रदर्शन गर्ने र फेरि कसरी टिमलाई अगाडि बढाउने भन्ने महत्वपूर्ण हुन्छ ।

गुमिसकेको कुराहरुलाई कसरी प्राप्त गर्ने ?  जस्तै भनौं न अहिले जुन हामी विश्वकप छनोटमा चुक्यौ । त्यस्तै, त्यस्तै कुराहरु कसरी गर्ने भन्ने टिममा ‘कम्पोजिसन’ हेर्दा कसरी टिम अगाडि बढ्छ र कसले बढाउन सक्छ लगायतका कुरा हेरेर संघ र टिमले कप्तान छान्नु पर्छ जस्तो लाग्छ ।

ज्ञानेन्द्र आफैमा ‘लिडर’ हो तर, यत्रो समय पारसको छायाँमा पर्यो भन्ने पनि गरिन्छ नि !

टिममा जहिले पनि एउटामात्रै ‘लिडर’ भएर हुँदैन । कोही देखिने लिडर हुन्छ कोही नदेखिने लिडर हुन्छ । जसरी पारस आएपछि उ प्रस्तुत भएको छ । यो देखेर खुसी पनि लागेको छ । उसले क्रिकेटमा एक किसिमको लिडर सिप पनि लिएको छ ।

अब छायाँमा पर्नु र नपर्नु भन्दा पनि त्यो छायाँमा आ आफ्नो रोल हुन्छ । उ हुँदा खेरी मैले कसरी लिड गर्ने र उ नहुँदाखेरी मैले कसरी लिड गर्ने भन्ने कुरामा रोलहरु फरक परिरहेको हुन्छ ।

छायाँमा परेजस्तो मलाई लाग्दैन । मलाई के लाग्छ भने टिमको जितका लागि एकमात्रै लिडरले पुग्दैन् । अन फिल्डमा त धेरै जना लिडर चाहियो नि त । त्यो हिसाबले अझै धेरै लिडर चाहिएको छ ।

हामीलाई अझै धेरै लिडर चाहिएको हुन्छ । टिममा धेरै लिडर हुन्छन् तर, देखिने लिडर एक हुन्छ । टिमलाई सन्तुलित बनाउन अरुको रोल पनि चाहिन्छ । क्याबिनेट पनि प्रधानमन्त्री एक जनाले मात्रै चल्ने त होइन नि त । अरुको पनि भूमिका रहन्छ । मलाई के लाग्छ भने अहिलेको सफलतामा सबै जनाले आ आफ्नो ठाउँमा सबैले भूमिका निभाएको जस्तो लाग्छ ।

खेलाडी हुँदै व्यवस्थापकसम्म आइसक्नु भएको छ । दुई वटा प्रतियोगिता आफ्नै सक्रिएतामा आयोजना गरिसक्नु भएको छ । व्यवस्थापन

कत्तिको असहज वा सहज रहेछ ?

खेल्नु र व्यवस्थापन गर्नु कुनै पनि कुरा सजिलो त हुँदैन । फरक किसिमका चुनौती हुन्छन् । अन फिल्ड चुनौती एक हुन्छ भने अफ फिल्ड चुनौती एक हुन्छन् । हामीलाई थाहा छ त्यसैले राम्रो गर्न सक्छौ भनेर पनि आएका होइनौं । हामीले आफ्नो अनुभव र देखेको कुराहरुलाई यसमा योगदान पुर्याउनु पर्छ ।

हामीले क्रिकेटबाट धेरै कुरा पायौं भने अब आउने पुस्ताका खेलाडीले यो भन्दा राम्रो कुराहरु पाउनु पर्छ भन्ने मोटिभले आएको हो ।
व्यवस्थापन भनेको छुट्टै पाटो रह्यो । यसमा हामीलाई चुनौती पनि छ । मलाई लाग्छ हामी खेलाडी हुँदा शुरुदेखि नै चुनौतीमा रमाउने भएकाले हामी यसमा पनि रमाइ रहेका छौं ।

देशमा अगाडिदेखि नै दुईवटा ठूला लिगहरु भइरहेका थिए । त्यहिँ बेला तपाईहरु व्यवस्थापनमा आउँदा अन्य लिगलाई ‘इग्नोर’ गर्न आफैले लिग सञ्चालन गरेको भन्दै आलोचना भएको छ….

यस्ता आलोचना भै राख्छ । मान्छेहरुको सोच हो । राम्रो सोच भएका मान्छेहरु पनि छन् । उहाँहरुले राम्रो गर्नु भयो भनिरहनु भएको छ ।
पक्कैपनि अरुले पनि त्यस्तै सोच्नु भएको होला । हामीले अरुको विगार्ने यस्तो गर्नै भन्ने होइन् । कतिपय कुराहरु यस्तो आउनु स्वभाविक पनि हो । हामीले जहिले पनि कमजोरी औल्याएको हौं । हाम्रो पनि केही कमजोरी भए कसैले हामीमा पनि प्रश्न पक्कै गर्छन् । लिग हामीले अरुसँग प्रतिस्पर्धा गर्न गरेका होइनौं । पोखरामा क्रिकेट लिग गर्नुको कारण चाहिँ भेन्यु हो । त्यो भेन्युलाई विश्व बजारमा लौजाउँ । फरक तरिकाले प्रतियागिता होस् । कसैको व्यक्तिगत सम्पती नभएर साझा होस् भन्ने योजनाले गरेका हौं ।

पीपीएल पछि पोखराको भेन्यू सबैको मनमा बसिसकेको छ । त्यसले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा पनि चर्चा पाइसकेको छ । सरकार देखि सबै जनाले पहिचान गरिसकेको छ । लगानी पनि भइरहेको छ । हाम्रो काम यस्तै यस्तै हुन्छ । पोटेन्सीएल कुराहरु हामीले जानेका कुराहरु राम्रो बाटोबाट अगाडि लैजाने हाम्रो तयारी हुन्छ ।

दुई फरक लिग पोखरा प्रिमियर लिग (पीपीएल) (पुरुष) र वुमन्स च्याम्पियन्स लिग (डब्लुसिएल) (महिला) क्रिकेट लिग गर्दा के फरक पाउँनु भयो ?

शुरुमा त हामीले पोखरा प्रिमियर लिग (पीपीएल) गर्दा धेरै नै चुनौती थियो । त्यो मैदान मेन्टेन नै थिएन् । हामीले मैदानमा धेरै समय र लगानी गर्यौ । पीच देखि सबै कुरा गर्यो । राम्रो पक्ष चाहिँ के भयो भने पोखराका लागि चाहिँ धेरै सपोर्ट पनि आए । धेरै मान्छे स्पोन्सरसिपमा पनि सहयोग भयो ।

तर, महिला क्रिकेट लिग डब्लुसिएल गर्दा चाँहि कस्तो भयो भने भेन्यूका हिसाबले गर्नलाई सजिलो पनि भयो । तर, अलिकति गाह्रो भनेको आर्थिक कुराहरु जुटाउन भयो । धन्न टिमका मालिकहरु आइदिनु भएको छ । महिला क्रिकेटलाई पनि साथ दिनु पर्छ भन्ने हिसाबले उहाँहरुलाई आइदिनु भएको छ, धन्यवाद भन्नु पर्छ उहाँहरुलाई ।

उहाँहरु पनि महिला क्रिकेटका लागि पोटेन्सीएल लिएर आउनु भएको हो । यो पार्टो चुर्नातिपूर्ण नै रह्यो ।

पहिलो संस्करणको डब्लुसीएल अन्तिम तिर पुगिसेकेको छ । यसको प्रतिक्रिया कस्तो पाइरहनु भएको छ ?

प्रतिक्रिया राम्रो आइरहेको छ । मेरो विचारमा महिलाहरुका लागि पनि नयाँ किसिमको प्रतियोगिता भयो । यसअघि एउटै क्षेत्र, एउटै खेलाडी र सातिसँग खेलिन्थ्यो भने अहिले साथिहरु पनि फरक फरक हुँदा फरक त परिहाल्छ ।

उहाँहरुको खेल पनि हेर्ने हो भने अझै धेरै गर्न बाँकी नै छ । यो प्रतियोगिता ‘स्ट्यान्डर’ माथि उठाउन सहयोग गरिहाल्छ । त्यो हिसाबले पनि सबै जनाबाट सकारात्मक प्रतिक्रिया आइरहेको छ ।

पहिलो पटक भइरहेको छ भनेर कति जनाले दोस्रो पटक हामी पनि प्रतियोगिताको पार्ट हुन पाउँ भनेर भनिरहनु भएको छ । यसले खुसी लागिरहेको छ । खेलाडीको ‘पोइन्ट अफ भिउ’ बाट चाहिँ क्रिकेट ‘पार्ट टाइम’ जस्तो होइन कि ‘फुलटाइम’ क्रिकेटका लागि सोच्नु पर्ने बेला भएको छ ।

डब्लुसीएलले महिला क्रिकेटरमा पनि केही आशा जगायो भन्न खोज्नु भएको हो ?

पक्कै पनि । अहिलेको महिला क्रिकेटको सिनारियो हेर्ने हो भने पनि विभागिय क्लब एपीएफ भन्दा अरुका कुनैमा पनि खेलाडीले खेले वाफत पारिश्रमीक पाएका थिएनन् । धन्न एपीएफले यत्रो बर्ष धानेर क्रिकेटको एउटा समूह त धानिइरहेको छ ।

त्यसैगरि नै अरु अरु पनि हातेमालो गर्न आयो भने कर्पोरेट हाउसबाट खेलोस भनेर आएभने महिला क्रिकेटरमा पनि त्यो पोटेन्सियल छ । त्यो एक्सपोजर दिन सक्ने हो भने महिला क्रिकेटरको भविष्य राम्रो छ ।