काठमाडौं– नेपालमा ज्यान गुमाउने बिरामीमध्ये  ६६ प्रतिशतको  मृत्यु नसर्ने रोगका कारण हुने गरेको एक तथ्यांकले देखाएको छ।

स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्ले  विहीबार सार्वजनिक गरेको तथ्यांकले नेपालमा नसर्ने रोगहरु मिर्गौला, मुटुरोग, श्वासप्रश्वास र मधुमेहका कारण ६६ प्रतिशत व्यक्तिको मृत्यु हुने गरेको देखाएको हो ।

नसर्ने रोगहरुमध्ये १६ प्रतिशतको मृत्यु मुटुरोग, १० प्रतिशत बिरामीको मृत्युको कारण श्वासप्रश्वास सम्बन्धी रोग रहेको तथ्यांकले देखाएको छ । परिषद्ले जनसंख्याको आधारमा गरेको तथ्यांकले नेपालमा १२ प्रतिशत जनसंख्यामा श्वासप्रश्वासको समस्या, ८ दशमलब ५ प्रतिशत व्यक्तिमा मधुमेह, ६ प्रतिशत मानिसमा मिर्गौला र ३ प्रतिशत व्यक्तिमा मुटु सम्बन्धी रोग रहेको देखाएको छ ।

मिर्गौलाका बिरामी गण्डकी प्रदेशमा धेरै

परिषद्ले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकले मिर्गौलाका बिरामी गण्डकी प्रदेशमा सबैभन्दा धेरै रहेका छन् । गण्डकी प्रदेशमा कुल जनसंख्याको ६ दशमलब ८ प्रतिशत मिर्गौलाका बिरामी रहेका छन् ।

यस्तै प्रदेश २ मा ६ दशमलब ६, प्रदेश ३ मा ६ दशमलब ५, सुदुरपश्चिमाञ्चल प्रदेशमा ५ दशमलब ९, प्रदेश ५ मा ५ दशमलब ७, प्रदेश १ मा ५ दशमलब २ र कर्णाली प्रदेशमा ४ दशमलब ७ प्रतिशत व्यक्तिमा मिर्गौलाको समस्या रहेको छ ।

मुटुरोगी सुदूरपश्चिम र गण्डकीमा धेरै

कूल जनसंख्याको २ दशमलब ९ प्रतिशत व्यक्तिमा मुटुरोग रहेको तथ्यांकमा छ । जसमध्ये गण्डकी र सुदुरपश्चिम प्रदेशमा धेरै बिरामी रहेको जनाएको छ । गण्डकी र सुदुरपश्चिम प्रदेशमा ३.६ प्रतिशतमा व्यक्तिमा मुटुरोगको समस्या रहेको देखाएको छ ।

यस्तै प्रदेश १ र ३ मा ३.३ प्रतिशत, प्रदेश २ मा २.८ प्रतिशत, प्रदेश ५ मा २.३ प्रतिशत र कर्णाली प्रदेशमा ०.८ प्रतिशतमा मुटुरोगी रहेका छन् ।

नसर्ने रोगहरुमध्ये देशभरको जनसंख्याको ११ दशमलब ७ प्रतिशत व्यक्तिमा श्वासप्रश्वासको रोग रहेको छ । जसमध्ये पनि कर्णाली प्रदेशमा सबैभन्दा धेरै बिरामी रहेका छन् ।

कर्णाली प्रदेशमा २५ दशमलब १ प्रतिशत, प्रदेश २ मा १६ दशमलब ४ प्रतिशत, सुदूरपश्चिम प्रदेशमा १४ दशमलब ३ प्रतिशतमा श्वासप्रश्वासकाे समस्या  रहेको तथ्यांकले देखाएको छ ।

यस्तै प्रदेश ३ मा ११ दशमलब ७, प्रदेश ५ मा ९ दशमलब ५ प्रतिशत, गण्डकी प्रदेशमा ६ प्रतिशत २ र कर्णाली प्रदेशमा ६ प्रतिशतमा श्वासप्रश्वासको समस्या देखिएको छ ।

मधुमेहका बिरामी प्रदेश ३ मा बढी

नेपालमा कूल जनसंख्याको ८ दशमलब ५ प्रतिशतमा मधुमेहको समस्या रहेको छ । जसमध्ये प्रदेश ३ मा सबैभन्दा बढी बिरामी रहेका छन् । प्रदेश ३ मा ११ दशमलब ५ प्रतिशतमा मधुमेहको समस्या रहेको पाइएको छ ।

यस्तै प्रदेश ५ मा ९ दशमलब ६ प्रतिशत, प्रदेश २ मा ८ दशमलब ५ प्रतिशत, प्रदेश १ मा ७ दशमलब ७ प्रतिशत, गण्डकी प्रशेदमा ६ दशमलब ७ प्रतिशत जनसंख्यामा मधुमेहको समस्या रहेको तथ्यांकले देखाएको छ ।

यस्तै सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ५ दशमलब २ प्रतिशत, र कर्णाली प्रदेशमा ३ दशमलब २ प्रतिशतमा मधुमेहको समस्या रहेको पाइएको छ । शहरी क्षेत्रमा मोटोपना र खानपानमा असन्तुलनका कारण मधुमेहको समस्या बढ्दै गएको स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्का अध्यक्ष डा अञ्जनी कुमार झाले बताए ।

परिषद्ले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार ९ प्रतिशत व्यक्तिको मृत्युको कारण इन्जुरी रहेको छ । परिषद्ले नसर्ने रोगहरुको विषयमा सन् २०१६ देखि सन् २०१८ सम्ममा गरेको सर्वेक्षणको विवरण विहीबार सार्वजनिक गरेको हो ।

स्वास्थ्य अनुसन्धानले परिषद्ले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकको आधारमा ती रोग नियन्त्रणका लागि सरकारले नीति तथा कार्यक्रम ल्याउने परिषद्का अध्यक्ष डा झाले जानकारी दिए ।  उनले भने, ‘नसर्ने रोगहरुबाट धेरै बिरामी मर्छन्, ती मध्ये मुटु, मिर्गौला र मधुमेह धेरै देखिएकाले ३ वर्ष अघि यसको जनसंख्याको आधारमा तथ्यांक निकालेर यसको विवरण सार्वजनिक गरेका छौं ।’