काठमाडौं–नेपालको आम्दानीको मुख्य श्रोत मध्येको एक वैदेशिक रोजगारीबाट प्राप्त रेमिट्यान्स हो ।

नेपाल राष्ट्र बैंक तथ्यांक अनुसार चालु आर्थिक वर्षको पाँच महिनामा ३ खर्ब ७६ अर्ब ९९ करोड रुपैयाँ रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको छ । गत वर्ष सोहि अवधिको तुलनामा रेमिट्यान्स ०.१ प्रतिशतले बढी हो ।

वैदेशिक रोजगारका लागि सरकारले व्यक्तिगत तर्फ १ सय १० देशका लागि स्वीकृति प्रदान गर्ने गरेको छ । त्यस बाहेकका अन्य देशमा काम गर्न जाने नेपालीलाई नेपाल सरकारले भिसा र काम गर्ने अनुमति दिदैन । तर पनि नेपालमा १ सय ८९ भन्दा बढि देशबाट रेमिट्यान्स भित्रिने गरेको छ ।

वैदेशिक रोजगारका लागि नेपाल सरकारले सस्थागत रुपमा ११० वटा राष्ट्रसँग सम्झौता गरे पनि अन्य राष्ट्रहरुबाट पनि रेमिट्यान्स आउने गरेको नेपाल राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता डा.गुणाकार भट्टले बताए ।

वैदेशिक रोजगारीका लागि सरकारले खुला गरेका राष्ट्र मध्ये हाल अफगानिस्तान, इराक, लिबिया लगायत राष्ट्रमा नेपालीलाई काम गर्न जान रोक लगाइएको छ। गैरकानूनी बाटोबाट ती राष्ट्रमा पुगेका नेपालीले काम गरिरहेका छन् ।

सुधारियो रेमिट्यान्स

राष्ट्र बैंकले तयार पारेको तथ्यांक अनुसार नेपालमा प्रत्येक वर्ष रेमिट्यान्स भित्रिने क्रम बढेको छ ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७५र७६ मा विश्व १ सय ८९ देशबाट ७ खर्ब ८३ अर्ब ७८ करोड ४१ लाख ९८ हजार ८ सय ६ रुपैयाँ रेमिट्न्यान्स नेपाल भित्रिएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा ७ खर्ब ७६ अर्बको हाराहारीमा रेमिट्यान्स भित्रिएको थियो । आर्थिक वर्ष २०७४/७५ वर्षको तुलनामा आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा ८ अर्ब धेरै रेमिट्यान्स भित्रिएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

रोजगारीका लागि विदेश पुगेका नेपालीले पठाएको रकम हरेक वर्ष बढ्दो छ । आर्थिक वर्ष ०७०/७१ मा नेपालमा ५ खर्ब ४३ अर्ब रेमिट्यान्स भित्रियो भने आर्थिक वर्ष ०७५/७६ मा आइपुग्दा २ खर्ब बढेर ७ खर्ब ८३ अर्ब पुगेको थियो ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार ५ वर्ष अघिको तुलनामा अघिल्लो आर्थिक वर्षदेखि ३३.४ प्रतिशतले बृद्धि भएको छ । कुल ग्रहस्थ उत्पादनमा गत आर्थिक वर्षको रेमिट्यान्सको योगदान २५.४ प्रतिशत रहेको प्रवक्ता भट्ट बताए ।

कुन देशबाट कति रेमिट्यान्स

गत आर्थिक वर्षमा अमेरिकाबाट १ खर्ब ८६ अर्ब २३ करोड ६२ लाख ४६ हजार ३ सय ९ रुपैयाँ रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको छ । यो विभिन्न देशबाट अमेरिका हुँदै नेपाल रेमिट्यान्स आएका कारण धेरै देखिएको केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ ।

गत आर्थिक वर्षमा भारतबाट धेरै रेमिट्यान्स भित्रिएको राष्ट्र बैंकको तथ्याङ्कले देखाएको छ । भारतबाट ९२ अर्ब ५० करोड १५ लाख ९१ हजार २८ रुपैयाँ रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको छ ।

भारतपछि साउदी अरबबाट धेरै रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको छ । साउदीबाट ८८ अर्ब ५२ करोड ९५ लाख ९३ हजार ३ रुपँयाँ रेमिट्यान्स भित्रिएको बैंकको तथ्याङ्कमा छ ।

साउदीपछि युएईबाट धेरै रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको छ । युएईबाट यो आर्थिक वर्षमा ८ ४ अर्ब ६ करोड ७१ लाख २२ हजार ९ सय ७३ रुपैयाँ रेमिट्यान्स भित्रिएको बैंकको तथ्याङ्कमा छ ।

युएईपछि मलेसिया धेरै रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको छ । मलेसियाबाट गत आर्थिक वर्षमा ७३ अर्ब ९५ करोड २४ लाख ५३ हजार ६ सय ९४ रुपैयाँ रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा मलेसियाबाट सवैभन्दा धेरै रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको थियो ।

यस्तै, जापानबाट ६६ अर्ब ७ करोड २ लाख ८१ हजार ५ सय ९८ रुपैयाँ, रोमानियाबाट ५५ अर्ब ५४ करोड २१ लाख २८ हजार ३ सय ३६ रुपैयाँ, दक्षिण कोरियाबाट ३२ अर्ब ६९ करोड १९ लाख ४१ हजार ४ सय ४४ रुपैयाँ, बहराइनबाट २३ अर्ब ६४ करोड ८० लाख १३ हजार ३ सय ७० रुपैयाँ, कतारदेखि १८ अर्ब ७४ करोड ६० लाख २२ हजार ९३ रुपैयाँ, कुवेतबाट १४ अर्ब ५७ करोड ४ लाख २७ हजार ५ सय ४ रुपैयाँ रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

यस्तै, अस्टेलियाबाट १० अर्ब ५३ करोड ३३ लाख ५८ हजार २ सय ७५ रुपैयाँ, बेलायतबाट ९ अर्ब ५६ करोड ९७ हजार २ सय ३८ रुपैयाँ र ओमनबाट ४ अर्ब ८७ करोड १४ लाख ४४ हजार ३१ रुपैयाँ रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको बैंकले जानकारी दिएको छ ।

यस्तै अन्य देशदेखि पनि नेपाल वार्षिक करोडको हारहारीमा रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिने गरेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ।