सुरक्षित नागरिक आवास कार्यक्रमको बिजोग | Khabarhub Khabarhub

सुरक्षित नागरिक आवास कार्यक्रमको बिजोग

खर्च देखिन्छ काम देखिँदैन, लक्ष्यको ४ प्रतिशत उपलव्धि



काठमाडौँ— पराल वा खरका छाना हटाई गरिब परिवारलाई जस्तापाताको छानामुनि ल्याउने ‘सुरक्षित नागरिक आवास कार्यक्रम’ प्रभावकारी कार्यान्वयन हुन सकेको छैन ।

गरिबीको रेखामुनि रहेका घरपरिवारलाई सुरक्षित एवं व्यवस्थित बसोबासको व्यवस्था गर्ने उद्देश्यले आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को नेपाल सरकारको नीति तथा कार्यक्रममा ‘सुरक्षित नागरिक आवास कार्यक्रम’ समावेश गरिएको थियो ।

यसअन्तर्गत पराल वा खरको छानो विस्थापित गरी जस्तापाताको छाना लगाउन अनुदान दिने भनिएको थियो ।

नागरिकको मौलिक हकअन्तर्गत ‘आवासको अधिकार सम्बन्धी ऐन, २०७५’ बमोजिम उपयुक्त, सुरक्षित र वातावरणमैत्री आवासको अधिकारको सम्मान, संरक्षण र परिपूर्ति गर्न गरिबीको रेखामुनि रहेका, प्रकोपका कारण घरवारविहीन भएका परिवारको सुरक्षित आवास निर्माण गर्न यस्तो कार्यक्रम ल्याइएको थियो । सहुलियत दरको काठ पनि उपलब्ध गराउने भनिएको थियो ।

सुरक्षित नागरिक आवास कार्यान्वयन (पहिलो संशोधन) कार्यविधि, २०७६ पनि अनुसार भएका स्थानीय तह र घरपपिरवार छनौट हुन्छन् ।

सरकारले गरिबीको रेखामुनि रहेका परिवारलाई जस्तापाताको छानो लगाउन ५० हजार रुपैयाँ अनुदान दिन्छ ।

शहरी विकास मन्त्रालयको शहरी विकास तथा भवन निर्माण विभागका उपमहानिर्देशक सुरेन्द्र मोहन श्रेष्ठका अनुसार लाभग्राही छनौट भएपछि स्थानीय तहमार्फत व्यक्तिका खातामा रकम पठाउने व्यवस्था छ ।

श्रेष्ठका अनुसार छनौट भएका स्थानीय तहका प्रतिनिधिहरूले सर्वेक्षण गरेर अनुदान पाउने परिवार सिफारिस गर्छन् । यसपछि पहिलो किस्तामा परिवारले अनुदानको ६० प्रतिशत अर्थात ३० हजार रुपैयाँ पाउँछन् ।

लाभग्राहीले जस्तापाता ल्याएर लगाइसकेपछि बाँकी ४० प्रतिशत अर्थात २० हजार रुपैयाँ पाउँछन् ।

राष्ट्रिय जनगणना २०६८ अनुसार देशभर ५४ लाख २३ हजार २९७ घरधुरी रहेका छन् । जसमध्य १० लाख ३२ हजार २८२ पराल तथा खरका छाना भएका घर छन् ।

तीमध्ये ग्रामीण क्षेत्रमा ९ लाख ९४ हजार ९२४ घरमा पराल तथा खरका छाना छन् । बाँकी शहरी क्षेत्रमा छन् ।

कार्यक्रम शुरू भएको ३ वर्ष बित्न लागेको छ । हालसम्ममा ६ हजार ९३६ घरधुरीमा जस्तापाता हालिएको शहरी विकास तथा भवन निर्माण विभागले जनाएको छ ।

सरकारले ३ वर्षमा १ लाख ६५ हजार ९६१ घरधुरीमा जस्तापाताको छाना हाल्ने लक्ष्य लिएको थियो । हालसम्म लक्ष्यको ४ दशमलव १८ प्रतिशतमात्र काम सम्पन्न भएको विभागको तथ्यांकले देखाउँछ ।

विभागका अनुसार आर्थिक वर्ष ०७५/७६ मा २२२ स्थानीय तहका १९ हजार २३० घरमा जस्ता हाल्ने योजना थियो । यसका लागि १२ करोड ३४ लाख ३२ हजार रुपैयाँ विनियोजन गरिएको थियो । जसमा ९ करोड ७७ लाख ७०० रुपैयाँ खर्च भएको देखिन्छ तर जस्तापाता छानो हाल्ने काम भने शून्य देखिन्छ ।

लाभग्राहीले रकम बुझेर काम गर्न बाँकी रहने गरेकाले भौतिक प्रगति कम देखिएको उपमहानिर्देशक श्रेष्ठ बताउँछन् ।

आर्थिक वर्ष ०७६/७७ मा लागि ४९ करोड रुपैयाँ विनियोजन भएको थियो । उक्त आर्थिक वर्षमा ३ हजार २६९ वटा घरमा जस्तापाताको छानो लाग्यो । यति घरका लागि १६ करोड ३४ लाख ५० हजार रुपैयाँ अनुदान हुन्छ ।

चालु आर्थिक वर्षमा १ लाख ५० हजार घरमा जस्तापाता हाल्ने लक्ष्य छ । त्यसका लागि २ अर्ब ८३ करोड ९८ लाख रुपैयाँ विनियोजन भएको छ । यसमध्ये हालसम्म ३ हजार ६६७ घरमा मात्रै जस्तापाता लागेको छ । यति घरका लागि १८ करोड ३३ लाख ५० हजार रुपैयाँ अनुदान हुन्छ ।

यस वर्ष हालसम्म ५१ करोड ९८ लाख ९३ हजार रुपैयाँ खर्च भएको विभागको तथ्यांक छ ।

परालका धेरै छाना सप्तरीमा, काम झापातिर

परालका छाना धेरै भएका सप्तरी जिल्लामा छन् । सप्तरीमा ६२ हजार ४६५ घर यस्ता छन् । सुर्खेतमा ३३ हजार, भोजपुरमा ३० हजार, सुनसरीमा २७ हजार, संखुवासभामा २२ हजार घरमा पराल वा खराका छाना छन् । झापामा १९ हजार घर यस्ता छन् ।

सबैभन्दा कम मनाङमा ४ घर, मुस्ताङमा ३१ घर, रसुवामा १४४, र भक्तपुरमा ८६८ घरमा पराल वा खरका छाना छन् ।

जस्ता पाता लगाउने काम भने झापामा बढी प्रभावकारी देखिएको छ । झापामा ३ वर्षमा १ हजार ३५० घरमा जस्तापाता लगाइएको छ । यो संख्या तीन वर्षमा जस्तापाता लगाइएका कुल घरको १९ प्रतिशत हो ।

हालसम्ममा बाँकेमा १ हजार २९५, मकवानपुरमा ५०, चितवनमा सय, तनहुँमा ६७, स्याङ्जामा २४०, कास्कीमा १६ घरमा जस्तापाता हालिएको छ ।

 

प्रकाशित मिति : १९ चैत्र २०७७, बिहीबार  ९ : ५० बजे

स्ववियु निर्वाचन- मोरङमा सुरक्षा व्यवस्था कडा

विराटनगर- विराटनगरस्थित महेन्द्र मोरङ क्याम्पस लगायत मोरङ जिल्लामा कडा सुरक्षाकाबीच

साफ च्याम्पियनसिपको खेलतालिका सार्वजनिक

काठमाडौं– दक्षिण एसियाली फुटबल महासङ्घ (साफ) यु–१९ च्याम्पियनसिप फुटबल प्रतियोगिताको

‘किरात सांस्कृतिक’ भवन निर्माण गरिँदै

भोजपुर– यहाँको टेम्केमैयुङ–९ लखर्कको पाँचधोरमा ‘किरात सांस्कृतिक’ भवन निर्माण सुरु

होन्डुरसको टापुबाट उडेको विमान दुर्घटना, ७ जनाको मृत्यु

एजेन्सी – होन्डुरसको क्यारेबियन टापु रोआटानबाट उड्ने क्रममा सोमबार एउटा

 ‘रत्नाकर महाविहार’मा तामाको छाना लगाइँदै

 ललितपुर– यहाँको पाटनस्थित रत्नाकर महाविहारमा तामाको छानो लगाइने भएको छ