काठमाडौँ– यस वर्ष मनसुन शुरू भएसँगै बाढी पहिरोबाट ६७६ घर परिवार विस्थापित भएका छन् । असारको १५ दिनमा बाढीपहिरोका १४४ वटा घटना भएका छन् । यी घटनामा २७ जनाको मृत्यु भएको छ, २६ जना बेपत्ता छन् ।

बाढीबाट ५८४, पहिरोबाट ३७ र भारी वर्षाबाट ५५ गरी ६७६ घरपरिवार विस्थापित भएका हुन्, ५७२ निजी आवासमा क्षति पुगेको छ । यसमध्ये ११० घर आंशिक र ४६२ घर पूर्ण क्षति भएका छन् ।

राष्ट्रिय विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणले ‘मनसुन, २०७८ पाक्षिक प्रतिवेदन’ जारी गरेर उक्त जानकारी गराएको हो ।

त्यस्तै, २१ वटा सरकारी कार्यालय, ५ वटा सरकारी तथा सामुदायिक विद्यालय, १९ वटा झोलुङ्गे पुल, ७ वटा पक्की पुल र १२ वटा जलविद्युत आयोजनामा क्षति पुगेको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

गत वर्ष यस अवधिमा बाढीपहिरोका ७२ वटा घटना भएका थिए । त्यसमा २८ जनाको मृत्यु भएको थियो भने १५ जना घाइते भएका थिए । उही अवधिमा यस वर्ष दोब्बर घटना भएका छन् ।

सडकहरूमा क्षति

सिन्धुपाल्चोकको भोटेकोशी गाउँपालिकाको लिपिङस्थित हिमरिभर हाइड्रोपावर जाने सडक पूर्णरूपमा अवरुद्ध भएको छ । भोटेकोशी गाउँपालिकामै अरनिको राजमार्ग सडक भासिएर यातायात बन्द भएको छ ।

मकवानपुरको भीमफेदी–कुलेखानी राजमार्ग भीमफेदी गाउँपालिकामा गएको पहिरोले अवरुद्ध भएको छ । बेँसीशहर–मनाङ राजमार्ग पनि पहिरोले दुई ठाउँमा अवरुद्ध भएको छ ।

बाजुराको मार्तडी–कोल्टी सडकखण्ड बुढीनन्दा खोलाले कटान गरेर अवरुद्ध भएको छ ।

सबैभन्दा धेरै त्रिपाल र टेन्ट

बाढीपहिरोले क्षति पुगेका घरपरिवारको राहतका लागि केन्द्रबाट प्रादेशिक गोदाम तथा जिल्लाहरूमा सामग्रीहरू पठाइएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

प्राधिकरणको प्रतिवेदनमा उल्लेख भएअनुसार मनाङ, सिन्धुपाल्चोक, गोरखा, बाजुरा, गुल्मी, अर्घाखाँची, सुनसरी, रूपन्देही, बाँके, सुर्खेत र कैलाली जिल्लामा टेन्ट, त्रिपाल, प्लास्टिक र स्लिपिङ ब्याग पठाइएको छ ।

यी सबै जिल्लामा गरी ३ हजार ४५६ वटा त्रिपाल, १ हजार १०९ वटा टेन्ट, ११४ वटा स्लिपिङ ब्याग, ब्लाङ्केट र ६० वटा प्लास्टिक सिट पठाइएको छ । मनाङका लागि २ हजार लिटर डिजेल र सिन्धुपाल्चोकका लागि पाँच सय थान ग्याबिन तार पनि पठाइएको छ ।

यसै गरी प्रदेश १, वाग्मती प्रदेश र लुम्बिनी प्रदेश अन्तर्गत वितरण हुने गरी कुल १५९५ त्रिपाल, १ हजार ६२७ म्याट्रेस, ९६९ ब्लाङ्केट, ६०७ झुल ३६७ थान भाँडाकुँडा र २०६ थान टेन्ट पठाएको पनि प्राधिकरणले जनाएको छ ।

प्राधिकरणका अनुसार प्रदेशमा पठाइएका सामग्री विभिन्न संघसंस्थाबाट प्राप्त भएका हुन् ।

खोज तथा उद्धार

यस वर्ष हालसम्मको मनसुनबाट सिन्धुपाल्चोक, मनाङ, लमजुङ, कास्की, बाजुरा, पाल्पा लगायतका २६ जिल्ला बढी प्रभावित भएका छन् ।

जेठ ३१ गते रातिको वर्षाका कारण मनाङ जिल्लाको चामे र तालगाउ क्षेत्रमा बाढीपहिरोको जोखिममा परेका पाँच सय जनालाई सुरक्षित स्थानमा स्थानान्तरण गरिएको छ । मनाङको विभिन्न स्थानमा जोखिममा रहेका ११८ जनाको हेलिकोप्टरबाट उद्धार गरिएको जनाइएको छ ।

सिन्धुपाल्चोकको हेलम्बुक्षेत्रमा करिब ५०० जना र मेलम्ची क्षेत्रमा करिब ६०० जनालाई स्थानीय प्रशासन र सम्बन्धित स्थानीय तहको पहलमा सुरक्षित स्थानमा स्थानान्तरण गरिएको छ । सिम्रिक एयरको हेलिकोप्टरबाट गोरखाको सुलीकोट गाउँपालिका १ बाट ४ जनालाई उद्धार गरिएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

पुनर्निर्माणका लागि १९ करोड

चालु आर्थिक वर्षमा मनसुनी विपदबाट क्षति भएका निजी आवासको पुनर्निर्माणका लागि हालसम्म २० जिल्लामा रकम पठाइसकेको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

क्षति पुगेका ३ हजार ९४९ लाभग्राहीका लागि प्रथम किस्ता बापत १९ करोड ९७ लाख ७३ हजार ७५० रुपैयाँ पठाइएको प्राधिकरणको प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ ।