काठमाडौँ– सन् २०२१ को इन्डियन प्रिमियर लिग (आइपीएल) ११ अप्रिलमा सुरु हुँदै छ । संसारका धेरै फ्रेन्चाइजमध्ये आइपीएलको प्रभाव सबैभन्दा बढी छ ।

भारतीय बजारमा क्रिकेटको उपस्थिति तथा अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट जगतमा भारतीय क्रिकेट बोर्ड (बीसीसीआई) को प्रभावका कारण आइपीएल पनि बढी चर्चामा रहने गरेको छ । विगतको झैँ यसपटक पनि ड्रिम ११ मुख्य प्रायोजक बन्ने भएको छ ।

गत सिजन कोभिड–१९ को महामारीका कारण निर्धारित समयभन्दा पाँच महिना ढिला संयुक्त अरब इमिरेट्समा आइपीएल भए पनि यस सिजन निर्धारित समयमै हुने जनाइएको छ ।

यसका लागि १८ फेब्रुअरीमा अक्सन सकिएपछि सबै टोलीको टुङ्गो लागेको छ । यस पटक आइपीएलको अक्सनमा केही खेलाडी चर्चाको शिखरमा रहे । टेस्ट विशेषज्ञ ब्याट्सम्यान चतेश्वर पुजारालाई यस पटकको आइपीएलमा चेन्नाइले ५० लाख भारुमा अनुबन्ध गरेको छ ।

त्यसो त भारतीय राष्ट्रिय टोलीको पुनःसंरचनाको एउटा आधार नै आइपीएल रहने गरेको छ । हालका चर्चित ब्याट्सम्यान शिखर धवन आइपीएलमा छाएपछि भारतीय राष्ट्रिय टोलीमा अटाएका हुन् ।

शुभमन गिलको भारतलाई युवा विश्वकप दिलाउन महत्त्वपूर्ण योगदान थियो । परन्तु, गत सिजनमा गरेको प्रदर्शन भारतीय टोलीमा रहने एउटा मुख्य आधार बनेको छ ।

भारतीय सञ्चार र भारतीय बजार दुवैमा क्रिकेट र चलचित्रले उत्तिकै पकड जमाए । यी दुईलाई जोड्ने सेतु पनि आइपीएल बनेको छ । प्रीति जिन्टा र साहरुख खानको उपस्थितिले आइपीएललाई अझ लोकप्रिय बनाएको छ । साहरुख कलकत्ताका मालिक हुन्, प्रीति पन्जाबकी । मुकेश अम्बानी मुम्बइका मालिक हुन् ।

सबैभन्दा महँगा खेलाडीका रूपमा भारतीय कप्तान १७ करोड भारुमा रोयल च्यालेन्जर बङ्गलोरमा यथावतै रहेका छन् ।

१० करोडभन्दा बढी मूल्यका सबैभन्दा धेरै खेलाडी यसै टोलीमा छन् । कायल जेमिसनका लागि १५ करोड भारु खर्चिएको यो टोलीले ग्लेन म्याक्सवेलका लागि १४.२५ करोड तथा एबी डी भिलियर्सका लागि ११ करोड भारु खर्चिएको छ ।

राजस्थान रोयल्सले १६.५ करोडमा दक्षिण अफ्रिकी अलराउन्डर क्रिस मोरिसलाई भित्र्याएपछि अर्को सनसनीपूर्ण समाचार बनेको छ । सबै टोलीले विगतको भन्दा व्यवस्थित टोली बनाएको जनाए पनि कलकत्ता नाइट राइडर्स यसपटक गत सिजनको भन्दा फरक देखिएको छ ।

कलकत्ताले गत सिजनका प्रमुख खेलाडीलाई यथावत राख्दै अस्ट्रेलियाका अलराउन्डर बेन कटिङ, बङ्गलादेशका अलराउन्डर सकिबल अल हसन र भेट्रान स्पिनर हर भजन सिंहलाई टोलीमा समावेश गरेको छ ।

किङ्स पन्जाब ११ नाम परिवर्तन गर्दै पन्जाब लायन भएको छ । यो टोली सन् २०२१ को आइपीएलमा केही पाटामा भाग्यमानी पनि देखिएको छ ।

पन्जाबले शीर्ष बरियताका टी २० ब्याट्सम्यान इङ्ल्यान्डका डेभिड मलानलाई १.५ करोड मात्र खर्चिएर आफ्नो टोलीमा राख्न पाएको छ । १४ करोड भारु बलर जे रिचर्डसनका लागि खर्चिएको पन्जाबले कम मूल्यमा टोली तयार गरेको छ ।

गत सिजन प्रभावकारी रहेका दक्षिण अफ्रिकाका एन्चरिच नोर्तेजेलाई दिल्ली क्यापिटलले ३० लाख भारुमै आफ्नो टोलीमा राख्न पाएको छ । यस पटकको आइपीएल अक्सनको यो एउटा चर्चाको समाचार बनेको छ ।

वेस्ट इन्डिज, दक्षिण अफ्रिका, इङ्ल्यान्ड र अस्ट्रेलियाका खेलाडीको उपस्थिति धेरै टोलीको लागि निर्णायक साबित हुने गरेका छन् । इङ्लिस खेलाडी मोइन अलीका लागि चेन्नाई सुपर किङ्सले ७ करोड भारु खर्चियो । अफ स्पिनर अलराउन्डर अलीले गत सिजन भने धेरै खेल बेन्चमै बिताएका थिए । इङ्लिस गत सिजन झैँ इङलिस खेलाडीकै प्रभावमा रहने टोली राजस्थान रोयल्स रहेको छ ।

फास्ट बलर जोफ्रा आर्चर ७.२ करोड भारुमा सोही टोलीमा यथावत छन् । जोस बटलर र अलराउण्डर बेन स्टोक्स पनि सो टोलीमा यथावतै छन् । स्टोक्स १२.५ करोड तथा बटलर ४.४ करोड भारुमा सो टोलीमा रहेका हुन् । यस सिजनमा मोरिस र तीन इङलिस खेलाडी नै नियमित खेल्ने सम्भावना बढेको छ ।

चेन्नाई सुपर किङ्सले ५ करोड भारु खर्चिएर साम कुरानलाई टोलीमा यथावत राखेको छ । कलकत्ताले ७५ लाख भारुमा हेरी गुर्नेलाई आफ्नो टोलीमा यथावत राखेको छ ।

दिल्ली क्यापिटलले साम विलिङ्सलाई २ करोड तथा टम कुरानलाई ५.२५ करोड भारुमा टोलीमा आबद्ध गरेको छ । यो निर्णयले इङलिस खेलाडीको दिल्लीमा समेत राम्रो उपस्थिति देखिएको छ ।

मुम्बई इन्डियनले भने रोहित शर्माका लागि १५ करोड भारु खर्चिएको छ । सो टोलीले हार्दिक पाण्डेका लागि ११ करोड तथा क्रुनाल पाण्डेका लागि ८.८ करोड भारु खर्चिएको हो ।

आइपीएलमा सबैभन्दा सफल टोली मुम्बईले एडम मिल्ने र नाथन कुल्टर नाइनलाई टोलीमा राखेको छ । कुल्टर नाइन ५ करोड तथा मिल्ने ३.२ करोडमा आबद्ध भएका हुन् । मुम्बईले जेमी निसमलाई पनि ५० लाखमा टोलीमा भित्र्याएको छ ।

विगतदेखि आइपीएलमा वेस्ट इन्डिजका खेलाडीको प्रभाव उत्तिकै रहँदै आएको छ । विस्फोटक ब्याटिङका कारण आइपीएलमा यिनीहरूको प्रभाव बढेको हो । सबैभन्दा धेरै उपाधि जितेको मुम्बईको विजय यात्रामा किरोन पोलार्डको भूमिका धेरै छ ।

त्यसैगरी लामो समय बङ्गलोरमा बिताएका क्रिस गायल पछिल्ला केही सिजन देखि पन्जाबमा आबद्ध छन् । एकै पारीमा सबैभन्दा धेरै रनको उनको कीर्तिमान कायम छ ।

गत सिजन पन्जाबबाट खेल्दै निकोलास पुरणले पनि आफूलाई त्यत्तिकै विस्फोटक ब्याट्सम्यान सिद्ध गरे । उनी ४.२ करोड भारुमा पन्जाबमा यथावत छन् ।

कलकत्ताका लागि त आन्द्रे रसेल र सुनिल नारायण प्रभावकारी खेलाडीको रूपमा लामो समयदेखि रहँदै आएका छन् । चेन्नाइले उपाधि जित्दा पनि ड्वान ब्राभोको भूमिका उत्तिकै थियो । गायल २ करोड भारुमा पन्जाबमा यथावत छन् ।

रसेल ८.५ करोड तथा नारायण १२.५ करोड भारुमा कलकत्तामा यथावत छन् । पोलार्ड ५.४ करोड भारुमा मुम्बइमा तथा ब्राभो ६.४ करोड भारुमा चेन्नाइमा यथावत छन् ।

दक्षिण अफ्रिकी खेलाडीमा मोरिसको अलावा क्वीन्टन डी कक, फाफ डु प्लेसिस र इम्रान ताहिर यस सिजनको आइपीएलमा देखिने छन् ।

डी कक २.८ करोडमा मुम्बइमा यथावत छन् । डु प्लेसिस १.६ तथा भेट्रान स्पिनर ताहिर १ करोड भारुमा चेन्नाइमा यथावतै रहेका हुन् । सोही टोलीमा दक्षिण अफ्रिकी फास्ट बलर लुङ्गा एनगीडी पनि छन् । एनगीडीको मूल्य ५० लाख भारु रहेको छ । मुम्बईले २० लाख भारुमा मार्को जेन्सनलाई टोलीमा राखेको छ । उनका लागि यो ब्रेक थ्रु कस्तो रहने हो, प्रतीक्षाको विषय बनेको छ ।

यसपटक आइपीएल बजारमा अस्ट्रेलियाका खेलाडीको उपस्थिति महत्त्वपूर्ण देखियो । प्याट कुमिन्स १५.५ करोडमा कलकत्तामा यथावत रहे । ग्लेन म्याक्सवेललाई बंगलोरले १४.२५ करोड भारु खर्चेर आफ्नो टोलीमा राखेको छ ।

यी दुई खेलाडी महँगा भए पनि हैदरावादलाई सन् २०१६ मा उपाधि दिलाउन महत्त्वपूर्ण योगदान गरेका विस्फोटक ब्याट्सम्यान तथा अलराउन्डरलाई बेन कटिङलाई कलकत्तामा ७५ लाख भारु मात्र खर्चेर आफ्नो टोलीमा राखेको छ ।

बङ्गलोरले २० लाख भारुमै जोस फीलीपलाई आफ्नो टोलीमा यथावत राख्न सफल भएको छ । सोही टोलीले डानियल क्रस्चियनलाई ४.८ करोड भारु खर्चेर आफ्नो टोलीमा राखेको छ । एडम जाम्पा बङ्गलोरमा रहने अस्ट्रेलियाका चौथो खेलाडी हुन् । उनलाई १.५ करोड भारु खर्चेर टोलीमा यथावतै राखिएको हो ।

मुम्बई इन्डियन्सले २ करोड भारु खर्चेर क्रिस लियनलाई टोलीमा राखेको छ । दुई सिजन अघि कलकत्तामा जम्न नसकेपछि गत सिजन मुम्बई पुगेको लियन सो सिजन त झन् धेरै समय बेन्चमै बिताउन बाध्य भए ।

यसबीचमा मुम्बइमा रहेका कुल्टर नाइनको मूल्य स्वाभाविक मानिएको छ । जोस हजेल उड २ करोड भारुमा चेन्नाइमा यथावत रहे ।

अस्ट्रेलियाका कप्तान स्टेभन स्मिथ राजस्थान रोयल्सबाट दिल्ली पुगेका छन् । दिल्लीले २.२ करोड भारुमा उनलाई टोलीमा राख्न सफल भएको छ । गत सिजन स्मिथले राजस्थानको कप्तानी सम्हालेका थिए । थुप्रै खेलमा दिल्लीलाई जिताउन अहम् भूमिका निभाएका मार्कस स्टोनिस ४.८० करोडमा दिल्लीमा यथावतै रहे ।

अलराउन्डर मोइसेस हेन्रिक ४.२ करोड भारुमा पन्जाबमा रहेका छन् । झाए रिचर्डसन पनि १४ करोड भारुमा पन्जाबमा रहे । उनी सो टोलीका सबैभन्दा महँगा खेलाडी पनि हुन् । आन्ड्रयु टाय १ करोड भारुमा राजस्थानमा यथावतै रहे ।

सनराइजर्स हैदरावादलाई सन् २०१६ को उपाधि दिलाउन सफल कप्तान तथा आइपीएलमा सबैभन्दा सफल प्रारम्भिक ब्याट्सम्यानको रूपमा रहेका डेभिड वार्नर १२.५ करोड भारुमा पुरानै टोली हैदरावादमा यथावतै रहेका छन् । अलराउण्डर मिचेल मार्स २ करोड भारुमा हैदरावादमै छन् । केन रिचर्डसनका लागि बङ्गलोरले ४ करोड भारु खर्चेको छ ।

त्यसो त पछिल्लो समय क्रिकेटमा फड्को मारिरहेको अफगानिस्तानका एकाध खेलाडी यस सत्रको आइपिएलमा पनि देखिएका छन् । संयोग वश तीन खेलाडी हैदरावादमै रहेका छन् ।

टोलीका प्रमुख खेलाडी रसिद खान पुरानै टोलीमा यथावतै रहेका छन् । अलराउण्डर मोहम्मद नावी १ करोड भारुमा सोही टोलीमा यथावत छन् । पछिल्लो सिजन पन्जाबमा रहेका मुजिबुर रहमान १.५ करोडमा हैदरावादमा आबद्ध भएका छन् ।

न्युजिल्यान्डको पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण उपस्थिति देखिएको छ । कायल जेमिसनसँगै अलराउन्डर जेम्स निसम पनि यो आइपिएलमा देखिने छन् । निसम ५० लाख भारुमा मुम्बइमा आबद्ध भएका छन् । मिल्ने पनि सोही टोलीमा रहेका छन् । विगतदेखि सोही टोलीमा रहेका ट्रेन्ट बोल्टलाई टोलीमा यथावतै राख्न मुम्बई ले ३.२ करोड भारु खर्चिएको छ ।

मिचेल सान्टनर ५० लाख भारुमा चेन्नाइमा र लुकी फर्गुसन १.६ करोड भारुमा कलकत्तामा यथावत छन् । केन विलिम्सनलाई टोलीमा यथावत राख्न हैदरावादले ३ करोड भारु खर्चेको छ ।

नेपालका लागि यस पटकको आइपिएल त्यति रोमाञ्चक रहेन । विगतमा दिल्लीमा रहँदै आएका सन्दीप लामिछाने यस पटक आइपिएलमा देखिने छैनन् । तीन वर्षअघि आइपीएलमा मौका पाएपछि संसारका धेरै फ्रेन्चाइजमा मौका पाएका सन्दीपलाई यसपटक दिल्लीले पत्याएन । गत सिजन पनि उनले बेन्चमै बिताए ।

खासमा भारत बाहिरका ४ खेलाडी मात्र खेल्न पाउने र भारतमा धेरै राम्रा स्पिनर भएका कारण सन्दीपका लागि अन्य फ्रेन्चजाइज भन्दा आइपिएल कम उपयुक्त ठहरिँदै आएको थियो ।

हाल कुनै टोलीमा नभए पनि तीन वर्ष अघि माइकल क्लर्क र रिक्की पोन्टिङका कारण आइपीएलमा प्रवेश पाएका सन्दीपका लागि त्यो आइपीएल नै जीवनको एउटा महत्त्वपूर्ण कोशेढुङ्गा साबित भएको हो ।

विश्व क्रिकेटको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण फ्रेन्चाइजका अन्य महत्त्वपूर्ण पाटा हुन सक्लान् । तर, यो सिजनको आइपीएलमा अस्ट्रेलिया क्रिकेटरहरूको प्रभाव हालसम्ममै सबैभन्दा धेरै रहने निश्चित झैँ रहेको छ ।