काठमाडौँ- अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले सरकारले आइतबार ल्याएको बजेटमा सबैको स्वामित्व रहेको बताएका छन । समाजका सबै पक्षसँग छलफल गरी बजेट बनेको भन्दै अर्थमन्त्री शर्माले सबैको साथ सहयोग पाएमा बजेट कार्यान्वयन हुने बताए । अर्थमन्त्री शर्माले बजेट निर्माण गर्ने क्रममा विभिन्न सरोकारवाला पक्षसँग छलफल गरेको बताए ।

‘मैलै युवा, महिला, दलित, व्यवसायी, पछि परेको क्षेत्र, अर्थशास्त्री, बैंकर लगायत सम्बन्धित सबै तमाम पक्षहरूसँग छलफल गरेको थिए । दूरदराजका चमार, पोडे देखि  कर्णालीका जनतासँग कुरा गर्दै के हो त समस्या भनेर प्रश्न सोध्दा जे उत्तर दिनुभयो ती सबै पक्षले भनेको कुरा बजेटमा ल्याएको हु । यो बजेटमा सबैको स्वामित्व छ । यहाँहरुले बनाएको बजेटमा मैले प्रतिनिधित्व गरेको हुँ, उनले भने ।

उनले बजेट कार्यन्वयनमा सबै तह र तप्काबाट कार्यन्वयन तथा खबरदारी गर्न आग्रह गरेका थिए  । खबरदारी गरेको खण्डमा बजेटका कार्यक्रम लागू हुनेमा विश्वस्त हुने मन्त्री शर्माले बताए ।

राज्यले किसानलाई सम्मान र उत्साहित बनाउने किसिमले बजेट ल्याएको उनले बताए । कृषिलाई यान्त्रिकीकरणका र व्यवसायिकरण गर्नेतर्फ सरकारले सुरुवाती काम थालेको उनको भनाइ छ।

‘हाम्रो जंगल, पहाड, प्राकृतिक सम्पदा पूजा गर्नका लागि मात्र होइन, यसलाई बाहिर ल्याउँनुपर्यो । हाम्रो आन्तरिक सामानहरुको प्रयोग गर्नुपर्यो’ उनले भने । उनका अनुसार मुलुकसँग कच्चा पदार्थको निर्यात गर्न सम्भावना समेत रहेको छ । ‘त्यसैले हामीले सम्भव भएका क्षेत्रमा सहुलियत दिएर उत्पादन र निर्यात बढाउन खोजेका हौं ।’ उनले भने ।

साथै उनले के हाम्रो काम सुपारी ल्याउने र  सुपारी निर्यात गर्ने मात्रै हो ? भन्ने प्रश्न गर्दै त्यो अब इतिहास भइसकेको टिप्पणी गरे ।

उनले भने–  ‘भारतले चिनी रोक्यो आत्तिनु पर्दैन । छ महिनामा उखु तयार हुन्छ । चिनी मिल हामीसँग छ, किन आत्तिनु ? धानको बीउ ल्याएर तत्काल सुरु गरौँ भनेको नमिल्ने रैछ । यसको अध्ययन हुँदैछ । सकेसम्म छिटो गर्ने प्रयास गरेका छौं । कृषिमा संकल्प सबैले गरौँ – अरुको होइन म मेरो देशमा फलेको तराकारी खान्छु ।’

उनले बजेट सम्बोधन गर्ने किसिमको मौद्रिक नीति आउने अपेक्षा गरे । बजेटमा निर्यात गर्ने उद्योगलाई राज्यले सक्ने जति छुट दिएको समेत बताए।

कुनै पनि विषयमा छलफल गर्दा पर्याप्त अनुसन्धान नहुने गरेको भन्दै उनले अब अनुसन्धानहरु अघि बढाउनुपर्ने धारणा राखे । ‘हाम्रोमा अनुसन्धान समस्या छ ।’ उनले भने । अनुसन्धानमा अर्थविद लगायत अर्थमन्त्रालय लाग्न आवश्यक रहेको बताउदै उनले नेपालमा आइटी क्षेत्रको श्रम सेवामा उच्च सभ्भावना रहेकोले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा श्रम सेवा दिन सकिने उनले भने ।

बजारमा तलताको अभावका विषयमा उनले पुँजीको परिचालन कहाँ भइरहको छ र  कहाँ अड्किएको छ भनेर खोज्नुपर्ने अवस्था आएको समेत बताए । उनले बजारमा पैसा किन आइरहेको छैन केमा लगानी भएको छ भन्ने कुरा खोज्ने काममा लाग्ने बताए ।

नेपाल आर्थिक संघ तथा बैंक तथा वित्तीय संस्था परिसंघ (सिविफिन) ले काठमाडौंमा अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा सरोकारवालासँग छलफल गरेको हो । कार्यक्रममा आर्थिक वर्ष २०७९/८० बजेटका विभिन्न विषयमा अन्तरक्रिया भएको हो ।

कार्यक्रममा नेपाल आर्थिक संघका अध्यक्ष डा. विश्वाभर प्याकुर्‍याल,  नेपाल आर्थिक संघका उपाध्यक्ष प्रा.डा. गोविन्द नेपाल , वरिष्ठ अर्थविद् डा. पोसराज पाण्डे, बैंक तथा वित्तीय संस्था परिसंघ (सिविफिन) का अध्यक्ष पवन गोल्यान, अर्थमन्त्रालयका अर्थसचिव मधु मरासिनी, अर्थमन्त्रालयका विरिष्ठ आर्थिक सल्लाहाकार डा. सुरेन्द्र पाण्डे लगायतको उपस्थिती थियो ।

उक्त छलफलमा बजेटका विषयमा जानकारी यसका चुनौतीका विषयमा छलफल गरिएको  थियो ।