आज असार ३१, २०७९ या अंग्रेजी क्यालेन्डर अनुसार जुलाई १५, २०२२। तपाईंले थाहा पाउनुपर्ने आज संसारभर भएका प्रमुख घटनाहरू यसप्रकार रहेका छन् :

चीनको अर्थतन्त्र सुस्तायो

चीनको आर्थिक वृद्धि चालु आर्थिक वर्ष सन् २०२२ को दोस्रो त्रैमासिकमा सुस्त बन्न पुगेको तथ्यांक सार्वजनिक भएको छ ।

कोरोना भाइरसको पछिल्लो लहरका बेला शून्य कोभिड नीति अपनाउँदै चीनले विभिन्न ठूला सहरहरुमा लकडाउन गरेसँगै चीनको आर्थिक वृद्धि सुस्त बन्न पुगेको हो ।

गत फेब्रुअरी २४ मा रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेपछि यसबाट उत्पन्न विश्वव्यापी आर्थिक कठिनाइहरुका कारण चिनियाँ अर्थतन्त्र दबाबमा रहेको बताइन्छ ।

यो वर्षको अप्रिलदेखि जुन महिनासम्म चीनको कूल ग्राहस्थ उत्पादन केबल शून्य दशमलब ४ प्रतिशतले बढेको अन्तर्राष्ट्रिय समाचार संस्था रोयटर्सले जनाएको छ ।

शुक्रबार प्रकाशित नयाँ तथ्यांकले चिनियाँ अर्थतन्त्रको धुमिल छवि प्रस्तुत गरेको विश्लेषकहरुले टिप्पणी गरेका छन् । सन् १९९२ मा चीनले तथ्यांक राख्न थालेयता यो त्रैमासिकमा दोस्रो सबैभन्दा सुस्त आर्थिक वृद्धि रेकर्ड गरिएको रोयटर्सले जनाएको छ ।

यसअघि कोरोना भाइरसको महामारीका बेला सन् २०२० को पहिलो त्रैमासिकमा चीनको अर्थतन्त्र ६.९ प्रतिशतले संकुचित भएको थियो ।

रोयटर्सका अनुसार यो त्रैमासिकमा चीनको कूल ग्राहस्थ उत्पादन १ प्रतिशतले बढ्ने अपेक्षा गरिएको थियो । अघिल्लो त्रैमासिकमा भने चीनको अर्थतन्त्र ४ दशमलब ८ प्रतिशतले वृद्धि भएको तथ्यांक प्रकाशित गरिएको थियो ।

चीनले यो वर्षको मार्च र अप्रिल महिनामा कोरोना भाइरसको नयाँ लहर देखिएसँगै मुलुकका विभिन्न मुख्य सहरमा लकडाउनको घोषणा गरेको थियो ।

लकडाउन लागू गरिएको चीनको मुख्य वित्तीय केन्द्र साङ्घाईको आर्थिक वृद्धि अघिल्लो वर्षको तुलनामा १३ दशमलब ७ प्रतिशतले संकुचित भएको छ । त्यस्तै, सोही अवधिमा राजधानी बेइजिङको वृद्धि २ दशमलब ९ प्रतिशतले संकुचित भएको छ ।

लकडाउन एवम् अन्य नीतिहरु फुकुवा गरिएको र जुन महिनाको तथ्यांकले सकारात्मक सुधार देखाएपनि तत्काल चीनको अर्थतन्त्रमा तीव्र गतिमा विस्तार नहुने विश्लेषकहरु बताउँछन् ।

शून्य कोभिड नीतिका कारण चीनको सम्पत्ति बजार समस्यामा रहेको र विश्वव्यापी अवस्था पनि नकारात्मक रहेको रोयटर्सले जनाएको छ ।

श्रीलङ्काली प्रधानमन्त्रीद्वारा अन्तरिम राष्ट्रपतिको शपथ ग्रहण

भूतपूर्व राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षले दिएको राजीनामा संसदका सभामुख महिन्दा यापा अबेवर्देनाले स्वीकृत गरेपछि श्रीलङ्काका प्रधानमन्त्री रनिल विक्रमासिङ्घेले शुक्रबार अन्तरिम राष्ट्रपतिको रूपमा शपथ लिएका छन् ।

विक्रमासिंघेले प्रधानन्यायाधीश जयन्थ जयसूर्यासमक्ष कार्यबाहक राष्ट्रपतिको शपथ लिएका हुन् ।

श्रीलङ्कामा देशैभरि वृहत् विरोध प्रदर्शन भइरहँदा यसअघि सभामुख महिन्दा यापा अबयवार्देनाले गोटाबाया राजपाक्षले राष्ट्रपतिको रुपमा दिएको राजीनामा स्वीकृत भएको बताएका थिए ।

त्यसअघि राष्ट्रपति राजपाक्ष माल्दिभ्सबाट भागेर सिंगापुर पुगेसँगै उतैबाट सभामुखलाई इमेल पठाएर बिहीबार राजीनामा दिएका थिए ।

श्रीलङ्का आर्थिक रूपमा टाट पल्टिएपछि त्यहाँ हजारौँ प्रदर्शनकारीले गोटाबायाको राजीनामा माग गर्दै प्रदर्शन गरेका थिए भने राष्ट्रपतिको निजी निवास समेत कब्जा गरेका थिए ।

श्रीलङ्कामा ज्यानको जोखिम बढेपछि राष्ट्रपति राजापाक्ष मुलुक छोडेर सैनिकको सुरक्षामा माल्दिभ्स भागेका थिए ।

समाचार संस्था बीबीसीकाअनुसार राजापाक्षको राजीनामाको खबर आएपछि प्रदर्शनकारीहरुले श्रीलङ्कामा खुसीयाली मनाएका थिए ।

आन्दोलनकारीको निरन्तरको दबाबलाई साम्य पार्ने प्रयासस्वरूप सम्बोधन गर्दै एबेयवार्देनाले जुलाई १४ देखि राष्ट्रपतिले कानुनी रूपमा आफ्नो कानुनी कर्तव्य र जिम्मेवारीबाट राजीनामा दिएको बताए ।

उनले थपे, “यो प्रक्रिया सफलतापूर्वक र छिटो पूरा गर्ने मेरो मनसाय हो । प्रजातान्त्रिक परम्परालाई पवित्र राख्ने दक्षिण एसियाली क्षेत्रको सबैभन्दा पुरानो प्रजातन्त्र भएकाले यो प्रक्रियालाई पारदर्शी र प्रजातान्त्रिक ढंगले पूरा गर्नु श्रीलङ्काको इतिहासमा मात्र नभई विश्वको प्रजातान्त्रिक इतिहासमा पनि एउटा कोसेढुङ्गा हुनेछ ।”

उनले यस लोकतान्त्रिक प्रक्रियामा सहयोग गर्न पार्टीका नेता, राज्य पदाधिकारी र सुरक्षाकर्मीबाट सहयोगको लागि अनुरोध गरे ।

यसैबीच सिंगापुरको परराष्ट्र मन्त्रालयले राजपाक्षलाई निजी भ्रमणमा सिंगापुर प्रवेशको अनुमति दिएको पुष्टि गरेको छ । मन्त्रालयले भनेको छ, “उहाँले शरण माग्नुभएको छैन । शरण दिइएको पनि छैन ।”

माल्दिभ्सबाट बिहीबार साँझ साउदिया एअरलाइन्सको उडानमा सिंगापुर पुगेको स्थानीय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् ।

राजपाक्ष र उनकी पत्नी सिंगापुरमै रहने र मध्यपूर्वतर्फको थप यात्रा नगर्ने बताइएको छ ।

यसअघि विभिन्न सञ्चारमाध्यमद्वारा सार्वजनिक समाचारमा साउदी एअरलाइन्सको विमान एसभी–७८८ सिंगापुर पुगेका श्रीलङ्काका राष्ट्रपति र उनकी पत्नी साउदी अरबको जेदा जाने बताइएको थियो ।

जुलाई ९ मा प्रदर्शनकारीको भीडले राष्ट्रपतिको निवासमा आक्रमण गरेपछि ७३ बर्षीय राजपाक्ष देशको कुनै स्थानमा लुकेर बसेका थिए । यसपछि राजपाक्ष आफ्नी पत्नीसँगै सुटुक्क माल्दिभ्सतर्फ लागेका थिए । उनले गत बुधबार आफ्नो राजीनामा पत्र हस्तान्तरण गर्ने घोषणा गरेका थिए ।

उनको अनुपस्थिति र राष्ट्रपति पदबाट राजिनापछि मुलुकको संवैधानिक व्यवस्था अनुसार प्रधानमन्त्री रनिल विक्रेमसिङ्घेलाई श्रीलङ्काको अन्तरिम राष्ट्रपति नियुक्त गरिएको थियो ।

शनिबार फोर्टस्थित राष्ट्रपति भवनमा हजारौं प्रदर्शनकारी प्रवेश गरी कार्यालय कब्जा गरेपछि राजपाक्ष त्यहाँबाट सुरक्षाकर्मीको सहयोगमा भागेर सुरक्षित स्थानमा जान बाध्य भएका थिए ।

कोलम्बोमा उच्च सुरक्षा सतर्कता

श्रीलङ्काको सेनाले बिहीबार संसद् भवन नजिकै सेनाका ट्याङ्कहरू तैनाथ गरेको छ । प्रदर्शनकारीहरूलाई संसद्मा प्रवेश गर्नबाट रोक्नको लागि सेनाको ट्याङ्क तैनाथ गरिएको बताइएको छ ।

श्रीलङ्काको फ्लावर रोडमा रहेको प्रधानमन्त्रीको कार्यालयमा प्रदर्शनकारिहरूले बुधबार आक्रमण गरेका थिए । अहिले टापु राष्ट्र गम्भीर आर्थिक र राजनीतिक सङ्कटमा परेको छ। जुलाई ९ गते प्रदर्शनकारीहरू राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको कार्यालयमा जबरजस्ती प्रवेश गरेर विरोध जनाएका थिए ।

आक्रोशित प्रदर्शनकारीले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको तत्काल राजिनामाको माग गरेका थिए ।

अहिले तीन तह प्रहरी, सेना र विशेष बलसहित संसद्को सुरक्षा व्यवस्था कडा पारिएको छ । अहिले श्रीलङ्का इन्धन र अन्य अत्यावश्यक आपूर्तिहरूको गम्भीर अभावको सामना गरिरहेको छ ।

बढ्दो मुद्रास्फीतिका कारण देशले सबैभन्दा खराब आर्थिक सङ्कटको सामना गरिरहेको छ ।

घरेलु कृषि उत्पादनमा कमी, विदेशी मुद्रा सञ्चितिको कमी र स्थानीय मुद्राको अवमूल्यनले यो अभाव बढाएको बताइन्छ ।

इटालीका प्रधानमन्त्रीद्वारा राजीनामा

इटलीका प्रधानमन्त्री मारियो ड्रघीले राजीनामा दिएका छन् । गठबन्धनका सहयोगी पार्टीले समर्थन फिर्ता लिएपछि उनले राजीनामा दिएका हुन् ।

२०२१ को फेब्रुअरीमा सत्ता सम्हालेका ड्रघीले राजीनामासँगैको एउटा विज्ञप्तिमा गठबन्धनमा विश्वास कायम राख्न नसकेको उल्लेख गरेका छन् ।

ड्रघीले आगामी बुधबार संसदमा संवोधन गर्नेछन् । त्यसपछि मात्रै पुनः सरकारमा रहने वा छोड्ने भन्ने निधो अन्तर्राष्टिय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् ।

त्यहाँका राष्ट्रपति सर्जियो मटेरेलाले भने प्रधानमन्त्रीको राजीनामा स्वीकृत गर्न अस्वीकार गरेका छन् ।

डोनाल्ड ट्रम्पकी पूर्वपत्नीको निधन

अमेरिकाका पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पकी पूर्वपत्नी इभाना ट्रम्पको निधन भएको छ ।

न्यूयोर्कस्थित आफ्नै निवासमा ७३ वर्षीया इभाना मृत फेला परेकी हुन् । घरको एउटा सीढी नजिकै बेहोस अवस्थामा फेला परेकोले उनी खसेको हुनसक्ने अनुमान गरिएको त्यहाँको प्रहरीले जनाएको छ।

‘उनी अद्भुत, सुन्दर र महान प्रेरणादायी जीवन बाचिन्’ ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन् । डोनाल्ड ट्रम्पले उनीसँग सन् १९७७ मा विवाह गरेका थिए । विवाहको १५ वर्षपछि सम्बन्ध विच्छेद भएको थियो । उनीबाट जुनियर डोनाल्ड ट्रम्प, इभान्का र इरिक गरी तीन सन्तान छन् ।

रुस समर्थित पृथकतावादीको नियन्त्रणमा रहेका बेलायती नागरिकको मृत्यु

पूर्वी युक्रेनमा रुस समर्थित पृथकतावादीको नियन्त्रणमा रहेका एकजना बेलायती नागरिकको मृत्यु भएको छ । शुक्रबार स्वघोषित ‘डोनेत्स्क जनगणतन्त्र’ ले बेलायती नागरिक ४५ वर्षे पल उरेको मृत्यु भएको जनाएको हो ।

एउटा गैर सरकारी सहायता संस्थामा काम गर्ने उरेलाई रुस समर्थित फौजले गत अप्रिल महिनाको अन्त्यतिर दक्षिणपूर्वी युक्रेनबाट पक्राउ गरेका थिए । उनीमाथि ‘भाडाको सैन्य गतिविधि’ मा संलग्न भएको अभियोग लगाइएको थियो ।

गैर सरकारी सहायता संस्था प्रेसिडियम नेटवर्कले युद्धमोर्चामा पठाउनुअघि उरेलाई त्यहाँ उत्पन्न हुनसक्ने जोखिमबारे अवगत गराइएको जनाएको छ । उनी मानवीय स्वयंसेवी रहेको समेत उक्त संस्थाले टिप्पणी गरेको छ । यस संस्थाका अनुसार बेलायती विदेश मन्त्रालयले उनका परिवारलाई उनको मृत्यु भएकोबारे जानकारी दिइसकेको छ ।

यसबारे बेलायती विदेश मन्त्रालयले कुनै टिप्पणी नगरेको अन्तर्राष्ट्रिय समाचार संस्था रोयटर्सले जनाएको छ ।

‘डोनेत्स्क जनगणतन्त्र’ की मानव अधिकार अभियन्ता डारिया मोरोजोभाले उरे चिनीरोग, श्वास प्रश्वासमा समस्या, मिर्गौलामा समस्या र हृदयसम्बन्धी रोगबाट पीडित रहेको जनाएकी छिन् ।

‘संदिग्ध अपराधको संवेदनशीलताका बावजुद हामीले पल उरेललाई उपयुक्त चिकित्सा सहायता प्रदान गरेका थियौँ । यद्यपि, रोगको परीक्षण र तनावका कारण उनी गत जुलाईमा विदा भए ।’ उनले भनिन् ।

गत अप्रिल महिनाको अन्त्यतिर उरे र अर्का बेलायती नागरिक डेलन हेलीलाई पृथकतावादी लडाकुले नियन्त्रणमा लिएका थिए ।

गत फेब्रुअरी २४ मा रुसले आक्रमण गरेसँगै रुसी फौजको अधिनमा रहेका युक्रेनी भूभागमा रहेका विदेशी नागरिक पृथकतावादीको निशानामा पर्दै आएको बताइन्छ । यसअघि डोनेत्स्क जनगणतन्त्रकै अदालतले एकजना मोरक्कन र अरु दुई बेलायती नागरिकलाई मृत्युदण्डको सजाय सुनाएको थियो ।

पाकिस्तानमा हिन्दू समुदायको प्रदर्शन

पाकिस्तानी हिन्दू समुदायले पूर्व राष्ट्रपति आसिफ अली जर्दारीको सिन्ध प्रान्तको नवाबशाहस्थित निवास अगाडि १६ वर्षीया युवतीको अपहरण, जबरजस्ती धर्म परिवर्तन र विवाह गराएको भन्दै विरोध प्रदर्शन गरेका छन् ।

अपहरित करिना नामकी हिन्दू युवती रहेको स्थानीय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् । प्रदर्शनकारीहरूका अनुसार युवतीलाई खलील रहमान जोनो नाम गरेका व्यक्तिको परिवारका सदस्यहरूले जुलाई ६ मा काजी अहमद टाउनको उन्नार मुहल्ला क्षेत्रमा अपहरण गरेका थिए ।

प्रदर्शनकारीले प्रहरीविरुद्ध नाराबाजी गर्दै युवतीको खोजीका निम्ति पूर्वराष्ट्रपतिलाई हस्तक्षेप गर्न आग्रह गरेका थिए । स्थानीय प्रहरीले करिनालाई अपहरण नगरेको भन्दै जोनोसँग भागेर उनले कराँचीको अदालतमा विवाह गरेको बताएको छ ।

प्रहरीका अनुसार खलीलका बुबा असगर जोनोलाई धारा ३६५ बी बमोजिम एफआइआर दर्ता गरेपछि पक्राउ गरिएको छ ।

पाकिस्तानी प्रहरीका एसएसपीले करीना र खलील रहमान जोनोको विवाह दर्ता प्रमाणपत्र सार्वजनिक गरी युवतीलाई सिन्ध उच्च अदालतमा पेश गरिने बताएका छन् । युवतीले आफूले चाहेको निर्णय गर्न सक्ने उनको भनाइ छ ।

हिन्दू पञ्चायतका उपाध्यक्ष लाजपत राईले एसएसपीको उक्त दाबी अस्वीकार गर्दै हिन्दू समुदायको प्रतिनिधिमण्डलले एसएसपीलाई भेटेको बताए तर उनले प्रहरी प्रकाशनबाट आफूहरूलाई सहयोग नभएको बताएका छन् ।

पाकिस्तानमा महिला, अल्पसङ्ख्यक, बालबालिका र सञ्चारकर्मीहरू माथि विभिन्न दमन र अधिकार उल्लङ्घनका घटनाहरू बढेको पाइएको छ ।