काठमाडौं- केही समयअघि सरकारले टिकटक बन्द गर्यो । त्यसको विकल्पमा प्रयोगकर्ताहरु अर्को एप ‘रिल’ तिर लागेका छन् । टिकटकजस्तै लोकप्रिय नभए पनि विकल्पका रुपमा प्रयोगकर्ताहरु फेसबुक वा इन्स्टाग्रामको रिलतिर लागेका हुन् ।

‘रिल’ फेसबुक र इन्स्टाग्रामकै फिचर हो । नयाँ माध्यम भएकाले यसले आफूलाई टिकटकमा जस्तो लोकप्रिय बनाउन भने समय लाग्ने प्रयोगकर्ताहरु बताउँछन् ।

टिकटकका प्रयोगकर्ता सोपराज घिमिरेले एउटा माध्यम बन्द भएपछि मान्छेले अर्को विकल्प खोजिहाल्ने बताउँछन् । फलस्वरुप रिल्सलाई मान्छेहरुले पछ्याइरहेको उनको तर्क छ । घिमिरे भन्छन्, ‘निरन्तर एउटा माध्यम प्रयोग गरिरहेकाहरुलाई एक्कासी अर्को माध्यम समाउँदा पिकअपमा समय लाग्छ ।’

त्यसो त रिल्सबाट पनि आफूलाई टिकटकजत्तिकै लोकप्रिय बनाउन सकिने घिमिरेको बुझाइ छ । टिकटक बन्द गर्ने सरकारको निर्णयविरुद्ध आवाज उठाइरहेको बताउँदै घिमिरे भन्छन् ‘तर सधैं आन्दोलन गरेर हिँड्न फुर्सद हुँदैन । आन्दोलनमा हिँडिराख्ने फुर्सद छैन ।

टिकट नै बन्द गर्नुको साटो सरकारले नियमन गरेको भए हुन्थ्यो भन्ने घिमिरेको सुझाव छ । उनी भन्छन्, ‘चलाउने मान्छे त्यही हो, हेर्ने मान्छे पनि त्यही हो । फेसबुकमा, युटुबमा, रिलमा जाने मान्छे तिनै हुन् । टिकटकमा गलत चिज थियो भने त्यो पो हटाउनुपर्ने थियो ।’

टिकटकमा हप्तामा ४/५ भिडियो हाल्दा पनि राम्रो कमाइ हुने गरेको उनले सुनाए । भ्युज राम्रो भएकाले विज्ञापनदाताले पनि काम दिएको उनी बताउँछन् । तर अहिले त्यो सबै आम्दानी कटौती भएको उनको गुनासो छ ।

‘फेसबुक रिल्समा टिकटकमा भन्दा कम भ्युज छ, त्यसैले विज्ञापनदाताले काम दिएका छैनन्’ टिकटकर घिमिरे भन्छन्, ‘टिकटककै पहिचानले मलाई फिल्ममा कामको अवसर आयो । मेरो कमेडी अब तपाईहरुले रेखा थापासँगको फिल्ममा पनि देख्न पाउनुहुनेछ ।’

यस्तै टिकटक खुला नभए प्रचण्डको सरकार ढाल्छौं भनेर चर्चामा आएका अर्का टिकटकर मनोज खत्रीले पनि सिर्जनशील मान्छेले विकल्प खोज्न थालेको बताए । आफ्नो कला, क्षमता प्रदर्शन गर्ने मान्छेलाई कसैले रोक्न नसक्ने भन्दै उनले प्रयोगकर्ताले ‘सोअप’ गर्न अर्को बाटो खोज्ने बताए । उनले भने, ‘एउटा भोको मान्छेले जसरी खानाको खोजी गर्छ, त्यसरी नै सिर्जनशील मान्छेले माध्यम खोज्छ ।’

खत्री थप्छन्, ‘अरु माध्यम भन्दा टिकटक सहज, सरल र कम खर्चिलो हो । यो प्रयोग गर्न पनि सजिलो छ । रिलमा राम्रो भ्युज जाँदैन ।’

टिकटक बन्द गरेको विरोत्रमा मंसिर १९ गते फेरि आन्दोलनको कार्यक्रम रहेको बताउँदै खत्रीले भने, ‘सरकारले कसैको आवाज सुन्दैन, उ आफ्नो कुरा सुनाउँछ मात्रै ।’

सरकारले नदिए पनि सर्वोच्चले न्याय दिन्छ भन्ने कुरामा आफू विश्वस्त रहेको उनले बताए । सरकार घुसखोरी र बिचौलियाहरुका लागि सहज हुने, आम नागरिकप्रति निर्मम भएको उनको आरोप छ ।

प्रचण्ड सरकारले गरेका गल निर्णयविरुद्ध हरकोही नागरिकले खबरदारी गर्न पाउने अधिकार छ । आफूले त्यही अधिकार प्रयोग गरेको उनले बताए ।

के हो रिल ?

फेसबुकमा रहेको रिल फिचर टिकटकको विकल्प हो । रिलमा अपलोड गरेका भिडियोमा धेरै भ्युज गएमा मोनिटाइज गरेर आम्दानी गर्न सकिन्छ । फेसबुकमा रिलसँगै भिडियोहरू अपलोड गरेर मोनिटाइज गर्न सकिन्छ ।

त्यस्तै, इन्स्टाग्राममा १५ सेकेण्डको छोटो भिडियोलाई रिलका रुपमा पोस्ट गर्न सकिन्छ । यसबाट विभिन्न ब्रान्ड र कम्पनीहरूसँग सहकार्य गरेर पनि पैसा कमाउन सकिन्छ । यसबाट लाइभ र सप फिचरबाट पनि आम्दानी गर्न सकिन्छ ।

टिकटकमा जस्तै साना भिडियो कन्टेन्ट पोस्ट गर्नका लागि फेसबुकले सन् २०२२ जनवरीदेखि रिल फिचर्स ल्याए पनि नेपालीहरुमाझ यसको लोकप्रियता कमै थियो । तर, टिकटक बन्द भएपछि भने त्यहाँ रहेको भिड रिलतिर आउन बाध्य भएको छ ।