काठमाडौँ – के तपाईँको कपाल झर्ने गरेको छ ? यदि तपाईँ कपाल झर्ने समस्या झेलिरहनुभएको छ भने सबैभन्दा पहिले यसका कारण थाहा पाउन आवश्यक हुन्छ । अलिअलि कपाल झर्नु सामान्य मानिन्छ । दैनिक एक सयभन्दा धेरै कपाल झर्यो भने मात्र तपाईँले रोकथाम तथा उपचार विधि अपनाउनुपर्ने हुन्छ । कपाल झर्ने विभिन्न कारण हुन सक्छन् । सामान्यतया कपाल झर्ने मुख्य कारणमा मानिसको हर्मोन जिन र चिन्ता पर्छन् ।
कपाल झर्ने कारण के–के हुन् ?
– एन्ड्रोजन हर्मोनको कारणले महिला पुरुष दुबैमा कपाल झर्छ ।
– ड्राई हाइड्रो टेस्ट टेस्टटेरोन हार्मोनको सेन्सेटिभिटी उच्च भएको खण्डमा पनि कपालको जरा सानो पातलो र सुक्दै जाने हुन्छ ।
– एलोपेसिया एरियटाका कारणले पनि कपाल झर्ने समस्या हुनसक्छ । यो भनेको कपाल वा टाउकोको विभिन्न भागमा गोलो गोलो घेराजस्तो देखिन्छ । जसलाई नेपाली भाषामा खोइरो लागेको भनिन्छ ।
– डाइटिङ गर्ने भनेर खाना नखाने, आहारामा प्रोटिनको मात्र घटाइदिने गर्दा पनि कपाल झर्न सक्छ ।
– शल्यक्रिया गरेका मानिसको कपाल पनि झर्छ ।
– तातो पानीले नुहाउँदा वा फरक–फरक किसिमका स्याम्पु लगाउँदा पनि कपाल झर्न सक्छ ।
– चिन्ताका कारण पनि कपाल झर्ने समस्या हुन्छ ।
– अत्यधिक मात्रामा भिटामिन र अरु औषधिको सेवनले पनि कपाल झर्छ ।
कपाल झर्न नदिन के गर्ने ?
– पर्याप्त मात्रामा पानी पिउने
– मद्यपान तथा धूम्रपानको सेवन कम गर्ने
– बेला बेलामा कपालको मालिस गर्ने
– कपाल बलियो बनाउन वा झर्न नदिन सातामा दुई पटक कपालमा अमला, बदाम, जैतुन, नरिवल, तोरीको तेल लगाउनु उपयुक्त हुन्छ ।
– बायोटिन तथा अन्य भिटामिन लगायतका पौष्टिक तत्वयुक्त अण्डा कपालको विकास तथा स्वास्थ्यका लागि पनि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ ।
–प्रशस्त मात्रामा आइरन, भिटामिन बी कम्प्लेक्स तथा प्रोटिन र भिटामिन डी खाने गर्दा कपाल झर्ने समस्या कम भएर जान्छ ।
यस्ता छन् घरेलु उपाय
-नीम र बयरका पातलाई पानीमा पिसेर टाउकोमा लगाउनुहोस् । दुई घण्टापछि टाउको धुनुहोस् । एक महिनासम्म यसो गर्दा कपाल झर्न रोकिन्छ र नयाँ कपाल उम्रिन पनि सहयोग पुग्छ ।
-मौसम परिवर्तन हुँदा पनि कपाल झर्न थाल्छ भने ताजा सयपत्री फूलको पात मिचेर १–२ घण्टासम्म लगाएर धुनुहोस् ।
-अनारको पात पिसेर टाउकोमा लेप लगाउनाले पनि खुइलिएको स्थानमा कपाल पलाउँछ ।
-निरन्तर बन्दाको रसले टाउको मालिस गर्नाले कपाल खुइलिने, कपाल टुक्रिने, कपाल झर्ने आदि समस्याबाट बच्न सकिन्छ ।
प्रस्तुति- पुष्पाञ्जली बस्नेत
प्रतिक्रिया