जहाँ भाउजूलाई पत्नी नबनाउँदा समाजले हेप्छ ! | Khabarhub Khabarhub

जहाँ भाउजूलाई पत्नी नबनाउँदा समाजले हेप्छ !


३ मंसिर २०८०, आइतबार  

पढ्न लाग्ने समय : 2 मिनेट


267
Shares
  • change font
  • change font
  • change font

काठमाडौं– हुम्लाका सांसद् एवं पूर्वमन्त्री छक्कबहादुर लामा पञ्चायतकालमै बिहेवारी गरेर राजनीतिमा होमिए । घरैमा रहेकी श्रीमती र देवरबीच मायाप्रेम झाँगियो । छोराछोरी जन्मे । छक्कबहादुरको समुदायमा देवर र भाउजूबीच सम्बन्ध रहे पनि दाजुले बहुपतिका रुपमा त्यसलाई स्वीकार्नैपर्दछ र बहुपतिका रुपमा रहनुपर्दछ । तर, सांसद लामाले बहुपतिप्रथा मानेनन् र अर्कै बिहे गरे ।

सांसद लामाले एकनिष्ट परिवार रोजेका कारण उनको समुदायबाट अहिलेसम्मै आलोचित छन् । अहिले पनि सांसद लामा आफ्नो मूलघरमा सहज रुपमा जान पननि हिच्किचाउँछन् । यसको एउटै कारण हो– उनले साझा श्रीमतीसँग बस्न चाहेनन् । श्रीमतीसँग उनको बोलचाल नभएको धेरै भइसक्यो ।

हुम्लाका अघिकांश हिमाली गाउँमा रहेका आदिवासी समुदायमा अहिले पनि एउटी महिलाले ३/४ जना पति राख्ने चलन छ । घरमा जति दाजुभाइ छन्, उनीहरुमध्ये जेठाले बिहे गरेपछि पुग्छ । अरु भाइले बिहे नै गर्दैनन् । दाजुकी पत्नीलाई उनीहरु भाउजू भन्छन् तर श्रीमतीकै रुपमा शारीरिक सम्बन्ध राख्छन् ।

कुनै भाइले भाउजूसँग रहन चाहेन र छुट्टै बिहे गर्यो भने परिवारबाट अंश दाबी गर्न पाउँदैन । उसले गाउँ नै छाडेर हिँड्नुपर्ने हुन्छ । सांसद छक्कबहादुर लामा पनि अहिलेसम्म यही पीडा भोगिरहेका छन् ।

घरको सम्पूर्ण व्यवहार भाउजूले सम्हाल्छिन् । जेठो भोटतिर गएको छ भने माइलो खर्कतिर जान्छ । साँहिलो देवर शहरतिर लागेको हुनसक्छ । कान्छो देवर घरमै छ भने उसबाट पहिले सन्तान जन्मन्छ । अरु भाइको सन्तान जन्माउने पालो पछि आउँछ ।

हुम्ला बारगाउँकी इंकित लामाका तीन श्रीमान् छन् । हरेक भाइका तर्फबाट उनले पालैपालो तीन सन्तान जन्माएकी छिन् । व्यवहारतः पति–पत्नी भए पनि माइला र साइँलाले उनलाई भाउजू भन्छन् । तीनै जना पति र एक जना पत्नी आपसमा मिलेर घरबार चलाएका छन् ।

नेपालको दुर्गम हिमाली भेगमा रहेको यही अनौठो किसिमको बहुपति प्रथालाई ‘सहायक श्रीमान’ नामक सर्ट मुभीका रुपमा उतारेका छन् पत्रकार गणेश पाण्डेले । पाण्डेको यही डकुमेन्ट्रीले अहिले क्यानडाबाट उत्कृष्ट सर्ट फिल्म अवार्ड जितेको छ ।

पाण्डेले हिमाली भेगमा चार वर्ष लगाएर अध्ययन गरी निर्माण गरेको चलचित्र हेर्दा यस्तो लाग्छ, त्यहाँको समुदायमा एक पुरुषले एक जना महिलासँग बिहे गर्नु समाजविरोधी कार्य हो । त्यहाँको समाजमा भाउजूलाई साझा पत्नी मानेर बस्नुपर्ने बाध्यता छ ।

तर, पछिल्लो समय बजार र पुँजीको विकाससँगै बहुपति प्रथा कम हुँदै गएको सांसद लामाले डकुमेन्ट्रीमा बताएका छन् ।

३९ मिनेटको सहायक श्रीमान् मुभीमा नेपालको एउटा अनौठो सामाजिक परम्परा देख्न पाइन्छ । यस्तो बहुपति प्रथालाई नेपालको कानूनले मान्यता दिएको छैन । तर, हुम्लाका गाउँमा राज्यको कानुन लागू हुँदैन ।

प्रकाशित मिति : ३ मंसिर २०८०, आइतबार  ३ : ३३ बजे

रौतहटमा पिकअप भ्यानले ठक्कर दिँदा मोटरसाइकल चालकको मृत्यु

रौतहट – चन्द्रनिगाहपुर–गौर वीरेन्द्र राजमार्गअन्तर्गत गरुडा नगरपालिका–८ जिगडियाचोकमा आज साँझ

पर्यटनमन्त्रीद्वारा सगरमाथा आरोहणको वैकल्पिक मार्गबारे छलफल

काठमाडौं – संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डेले सगरमाथा

वर्षायाममा पनि रोकिएन कालीगण्डकीको अवैध दोहन

पर्वत – वर्षायाममा पनि पवित्र कालीगण्डकी नदीबाट नदीजन्य निर्माण समाग्रीको

गगन थापाले भने : सङ्घीयता कार्यान्वयन बारे गम्भीर समीक्षा गर्नुपर्छ

ललितपुर – नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगनकुमार थापाले सङ्घीयतालाई कार्यान्वयन गर्ने

माधव नेपाल भन्छन् : कम्युनिष्ट पार्टीबीच एकता आवश्यक छ

काठमाडौं – नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एकीकृत समाजवादी)का अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले