कलश किन स्थापना गरिन्छ ?

हिन्दु धर्ममा कुनै पनि पूजापाठ गर्दा कलश स्थापना गर्नु सबै भन्दा प्रमुख मानिन्छ। कलशको बारेमा एउटा मान्यता छ कि, यो सबै तीर्थ यात्राको प्रतीक हो। कलशमा सबै देविदेवताको मातृशक्ति हुन्छ। कलश स्थापनाबिना कुनै पूजापाठ पूर्ण मानिँदैन। आज हामी तपाईंलाई कलशसँग सम्बन्धित चाखलाग्दा कुराहरूबारे जानकारी गराउँछौँ ।

कलशबाट जन्मिएकी थिइन् सीता  त्रेता युगमा राजा जनक जब खेतमा हलो जोत्दै थिए। त्यसै क्रममा जमिनको तलबाट कलश हलोमा ठोक्किएको आवज आयो । जब राजाले कलश निकालेर हेरे त्यसमा एउटी कन्या थिइन्। तिनै कन्याको नाम सीता राखियो।

यस बाहेक, अर्को पौराणिक कथा प्रचलित छ कि अमृत कलश समुद्र मथनको समयमा प्राप्त भएको थियो। कलश मुख्य रूपमा माता लक्ष्मीका सबै फोटोहरूमा चित्रित गरिएको छ। यसै कारणले पूजामा कलश स्थापना गर्नु पहिल्यै देखि चल्दै आएको परम्परा हो।

जब पूजामा कलश स्थापित हुन्छ, यो विश्वास गरिन्छ कि कलशमा त्रिदेव र शक्तिहरू राखिएको छ। यसका साथै कलशमा सबै तीर्थयात्रा र सबै पवित्र नदीहरूको पनि हेरचाह गरिन्छ। सबै शुभ कार्यहरूमा कलश स्थापना गर्नु पर्ने नियम छ।

पूजामा सुन, चाँदी, माटो र तामाको कलश राख्न सकिन्छ। तर पूजाको समयमा फलामको कलश राख्नु हुँदैन । कलश रातो कपडा, नरिवल, आम पात र कुशको सहयोगले तयार गरिन्छ। 

अष्टदल हल्दीबाट बनेको छ, जहाँ पूजा गरिरहेको बेला कलश स्थापना गर्नुपर्ने हुन्छ। यसमा चामल राख्नु पर्दछ । चामलमाथि कलश राख्नु पर्छ ।