काठमाडौं- चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले मंगलबार प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँगको भेटका क्रममा नेपाललाई ९ अर्ब रुपैयाँ अनुदान दिने घोषणा गरेका छन् ।

बेइजिङमा रहेका परराष्ट्र मन्त्रालयका प्रवक्ता कृष्णप्रसाद ढकालले मंगलबार साँझ बेइजिङमा उक्त कुराको पुष्टि गरेका हुन् । यद्यपि यो सहयोग राशिबारेमा अहिलेसम्म चीनले औपचारिक रुपमा बोलिसकेको छैन। नेपालस्थित चिनियाँ दूतावासले जारी गरेको वक्त्वयमा पनि उक्त कुरा उल्लेख छैन ।

बेइजिङको देउताइ स्टेट गेस्ट हाउसमा ओलीसँगको संवादका क्रममा चिनियाँ राष्ट्रपति सीले केही महत्त्वपूर्ण कुरा राखेका छन् ।

राष्ट्रपति सीले ओलीका कुरा सुनिसकेपछि आफ्ना भनाइ राखेका थिए । उनले चीन–नेपाल मित्रताप्रति ओलीको दीर्घकालीन र दृढ प्रतिबद्धताको प्रशंसा गरेका चिनियाँ विदेशमन्त्रालयद्वारा प्रकाशित वक्तव्यमा उल्लेख छ ।

उनले ओलीसँगको वार्ताका क्रममा चीन र नेपाल असल छिमेकी तथा हिमाल र नदीले जोडिएका असल साझेदार भएको पनि बताएका थिए ।

सीले ओलीसँगको संवादमा इमानदारीपूर्वक एकअर्कालाई सम्मान र समर्थन गर्दै आएका कारण द्विपक्षीय सम्बन्ध स्वस्थ र स्थिर रुपमा अघि बढेको पनि उल्लेख गरेका थिए ।

ओलीसँगको वार्ताका क्रममा उनले आगामी वर्ष चीन र नेपालबीच कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएको ७० वर्ष पुगेको पनि चर्चा गरे । त्यसक्रममा सीले चीनले आफ्नो वैश्विक कूटनीतिमा चीन-नेपाल सम्बन्धलाई महत्त्वपूर्ण स्थानमा राखेको पनि विश्वास ओलीलाई दिए । नेपालसँग कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना गर्ने, परम्परागत मित्रतालाई सुदृढ गर्ने, विकास र समृद्धिका लागि चिरस्थायी मित्रताको पक्षमा चीन रहेको पनि सीले बताए । उनले चीन-नेपाल रणनीतिक सहयोगात्मक साझेदारीलाई प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यलाई कायम राख्न इच्छुक इच्छुक रहेको बताउँदै विकासको ठूलो उपलब्धि हासिल गर्नु जरूरी रहेको पनि उल्लेख गरे ।

राष्ट्रपति सीले नेपालको राष्ट्रिय परिस्थिति अनुकूल विकासको पथ छनोटलाई चीनले सम्मान गर्ने, राष्ट्रिय स्वाधीनता, सार्वभौमसत्ता र भौगोलिक अखण्डताको रक्षा गर्न नेपाललाई साथ दिने र नेपालसँगको रणनीतिक पारस्परिक विश्वासलाई निरन्तर सुदृढ गर्ने वाचा पनि गरेका छन् ।

उनले एकअर्कासँग सम्बन्धित मुद्दाहरूका सवालमा दुवै पक्षको मुख्य हितसहित दृढतापूर्वक साथ दिन चीन तयार रहेको कुरामा पनि जोड दिएका छन् ।

चीन–नेपाल ट्रान्स हिमालय बहु्आयामिक अन्तरसम्बन्ध सञ्जालको निर्माण विस्तारै वास्तविकतामा परिणत हुँदै गएको पनि सीले बताए । चीनले नेपालसँगको सहयोगलाई निरन्तरता दिन, उच्च गुणस्तरको ‘बेल्ट एन्ड रोड’ संयुक्त रूपमा निर्माण गर्न, बन्दरगाह, यातायात, प्रसारण लाइन, सञ्चार र अन्य क्षेत्रमा सम्पर्क र सहयोग सुदृढ गर्न तयार रहेको पनि सीले उल्लेख गरे । ‘भूपरिवेष्ठित देश नेपाललाई भू-जडित देशमा परिणत गर्दै नेपालको आर्थिक र सामाजिक विकासमा सहयोग पुर्‍याउन चीन तयार छ । चिनियाँ उद्यमीहरूलाई नेपालमा लगानी गर्दै व्यवसायका लागि प्रोत्साहित गर्न हामी आफ्नो क्षमताअनुसार काम गरिरहने छौँ’, उनले भने ।

सन् २०२५ लाई ‘नेपाल पर्यटन वर्ष’ घोषणा गर्ने कुरामा चीनले समर्थन गर्ने उनले बताए । ‘व्यापार, पर्यटन र विदेश अध्ययनका लागि चीन आउने नेपालीहरूलाई हामी स्वागत गर्दछौँ । विकासशील देशहरूको साझा हितको रक्षा गर्न संयुक्त राष्ट्र संघ र अन्य बहुपक्षीय मञ्चहरूमा नेपालसँग समन्वय र सहयोगलाई सुदृढ गर्न चीन इच्छुक छ’, सीको भनाइ थियो ।

ओलीले यसो भने

राष्ट्रपति सी चिनफिङको बुद्धिमत्तापूर्ण नेतृत्वमा चीनले अतुलनीय विकासका उपलब्धि हासिल गरेको प्रधानमन्त्री ओलीले बताए । चीनको सहयोगले नेपालले धेरै प्रगति गरेको पनि उनले बताए । चीनको मित्रका रूपमा नेपाललले गहिरो गौरव र प्रेरणा पाएको बताउँदै ओलीले यसबाट सिक्ने आशा राखेको बताए । चीनको विकास, समृद्धि र सफलताको अनुभव नेपाललाई काम लाग्ने उनको भनाइ थियो । नेपाल र चीनबीच केवल मित्रता मात्रै रहेको तर कुनै समस्या नरहेको ओलीको भनाइ थियो ।

दुई देशबीचको सम्बन्ध मित्रता, समानता र सम्मानमा आधारित रहेको उनको भनाइ थियो । नेपाललाई विभिन्न ठूला सहयोग उपलब्ध गराउँदै ‘भूपरिवेष्ठित देश’ बाट ‘भूजडित देश’ मा परिणत गर्न सहयोग गरेकोमा चीनलाई ओलीले धन्यवाद दिए । नेपाल ’बेल्ट एण्ड रोड’ परियोजनालाई अघि बढाउने कुरामा सक्रिय रूपमा भाग लिन इच्छुक रहेको ओलीले बताए ।

‘नेपालमा लगानी गर्न थप चिनियाँ कम्पनीहरूलाई स्वागत गर्दछ । विभिन्न क्षेत्रमा हामीबीच व्यावहारिक र गहिरो सहयोग छ। तिब्बत र ताइवान दुवै चीनको भूभागका अविभाज्य भाग हुन् । नेपालमा एक चीन नीतिमा अडिग छ, कुनै पनि शक्तिलाई चीन विरोधी गतिविधिमा संलग्न हुन, चीनको हितलाई हानी पुर्‍याउन र चीनको आन्तरिक मामिलामा विदेशी हस्तक्षेपको हामी विरोध गर्छौँ । चीनले प्रस्ताव गरेको विश्वव्यापी विकास पहल जस्ता महत्वपूर्ण मुद्दाहरूले वर्तमान जटिल अन्तर्राष्ट्रिय परिस्थिति र विश्वव्यापी चुनौतीहरूको सामना गर्न सघाएको छ। चीनको यो पहलमा सम्पूर्ण मानवजातिको संयुक्त साथको जरुरी छ’, ओलीले भने ।

यी हुन् समझदारीका ९  विषय-

१- टोखा–छहरे सुरुङमार्गसम्बन्धी पत्रको आदान-प्रदान
२- नेपाल चीन व्यापार अभिवृद्धिसम्बन्धी समझदारी पत्र
३- नौतले वसन्तपुर दरबार पुनः निर्माण सम्पन्न प्रमाण पत्रको आदान प्रदान

४- थर्मल्ली प्रोसेस्ड बफेल्लो मिट निर्यातसम्बन्धी प्रोटोकल
५- विकास योजनासम्बन्धी समझदारीपत्र
६- आर्थिक तथा प्रविधिक सहयोगसम्बन्धी समझदारी पत्र
७- नगर सहयोगसम्बन्धी पत्र आदान प्रदान
८- स्वयंसेवी चिनियाँ भाषा शिक्षासम्बन्धी समझदारी पत्र

९- नेपाल टेलिभिजन र चाइना मिडिया ग्रुपबीच सञ्चार प्रविधिसम्बन्धी समझदारी पत्र