काठमाडौं – सरकारले देशभरका ठूला र रणनीतिक सडक राजमार्गको मर्मतसम्भार र खाल्डाखुल्डी पुर्न ३ अर्ब बजेट खर्च गर्ने भएको छ ।

भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालयको सडक विभाग अन्तर्गत पर्ने ठूला सडकमार्गको मर्मत, स्तरोन्नति र खाल्डाखुल्डी पुर्न ३ अर्ब बजेट छुट्याएको हो ।

दशैंअघि नै देशभरका सडकमा खाल्डाखुल्डी पुर्न सुरु गरिएको र उक्त बजेटले वर्षभरी मर्मतसम्भारको काम हुनेछ । सडक राजमार्गको मर्मत र स्तरोन्नति गर्न यस वर्ष ३ अर्ब रुपैयाँ बजेट छुट्याइएको मन्त्रालयका सचिव केशवकुमार शर्माले खबरहबलाई जानकारी दिए । देशका राष्ट्रिय राजमार्गहरू मर्मत र खाल्डाखुल्डी पुर्न उक्त बजेट विनियोजन गरिएको उनको भनाइ छ ।

पछिल्लो समय लगातार परेको वर्षाका कारण देशभरका सडक तथा राजमार्गको अवस्था नाजुक बनेको छ । बाढी र पहिरा चल्दा सडक अवरुद्ध हुने, निर्माणधीन सडक समयमै नसकिने र चालु अवस्थाका सडकमा पनि खाल्डाखुल्डी परेका कारण सवारी आवागमन असहज छ ।

त्यसैले बजेट छुट्याएर यस्ता सडक मर्मत गर्न लागिएको शर्माले बताए । सडक विभागअन्तर्गत पर्ने ६ हजार किलोमिटर सडक मर्मतसम्भार हुने उनले जानकारी दिए ।

‘देशभरका राजमार्गको मर्मत र खाल्डाखुल्डी पुर्ने काम अघि बढिरहेको छ, त्यसका लागि ३ अर्ब रुपैयाँ बजेट छुट्याइएको छ,’ शर्माले भने, ‘करिब ६ हजार किलोमिटर सडक मर्मत र खाल्डाखुल्डी पुर्ने योजना छ ।’

दशैं, तिहार र छठपर्वजस्ता महत्वपूर्ण चाडपर्वलाई लक्षित गरी सडक मर्मत र स्तरोन्नति गर्न लागिएको मन्त्रालयले जनाएको छ । सडक धरापयुक्त हुँदा काठमाडौं उपत्यकाकै अधिकांश सडकखण्ड आवागमनयोग्य छैन । काठमाडौं बाहिरका दर्जनौं सडकखण्ड पनि ‘मृत्युमार्ग’ बनिरहेको छ । जोखिमयुक्त र खराब अवस्थाका सडक मर्मतसम्भार गरी चाडपर्वमा यातायात चलाउन बजेट खर्चन लागिएको सरकारको दावी छ ।

दशैंका बेला लाखौं सर्वसाधारण संघीय राजधानी काठमाडौं र देशका शहरबजारबाट चाड मान्न आफ्नो गाउँ पुग्नेगरेका छन् । राष्ट्रिय यातायात व्यवसायी महासंघका अनुसार दशैंका बेला अग्रिम टिकट बुकिङ गरेको आधारमा करिब २० लाख सर्वसाधारणले काठमाडौं छाड्ने अनुमान छ ।

दशैं नजिकिँदै जाँदा गाउँ जाने यात्रुहरूको चाप बढिरहेको छ । यता, लगातारको वर्षाका कारण कतिपय सडकमार्ग भने अवरुद्ध छन् । कतिपय सडक एकतर्फी रूपमा सञ्चालित छन् । कतिपय निर्माणधीन सडकहरू समयमै सम्पन्न हुन नसक्दा चाडपर्वका बेला दुर्घटनाको जोखिम समेत बढ्ने देखिएको छ ।

सडक विभागका अनुसार, अहिलेसम्म ५९४ सडकमध्ये १४ सडक अवरुद्ध र ३०७ वटा सडकहरू एकतर्फी सञ्चालनमा छन् । हाल सञ्चालनमा आएका मध्यपहाडी लगायत राष्ट्रिय गौरवका राजमार्ग पनि जोखिमयुक्त अवस्थामै छन् ।

चाडपर्वका बेला सवारीसाधनको अत्यधिक चाप रहने नागढुङ्गा–मुग्लिनसम्म सडक विस्तारको काम अझै सम्पन्न भएको छैन । यो सडकखण्ड सङ्घीय राजधानी काठमाडौंबाट बाहिरिने प्रमुख सडक हो ।

यो सडकखण्ड अन्तर्गत ठाउँ९ठाउँमा ठूला खाल्डाखुल्डी र कालोपत्रे नै मेटिनेगरी सडकको अवस्था बिग्रिएको छ । सडक विभागले उक्त सडकखण्ड विस्तारको काम गरिरहेको छ । सडक विस्तारको काम चलिरहेकाले कुनै ठाउँमा यातायात दुईतर्फी सञ्चालन हुन सकिरहेको छैन ।

यतिखेर मुग्लिन-पोखरा सडक विस्तारको काम पनि अघि बढिरहेको छ । मुग्लिनदेखि दमौलीसम्म सडकको अवस्था राम्रो भए पनि दमौलीदेखि पोखरासम्मको सडकखण्ड पनि बढी जोखिमयुक्त छ ।

त्यस्तै, नारायणगढ–बुटवल सडक खण्ड विस्तारको काम पनि अहिलेसम्म सम्पन्न हुन सकेको छैन । उक्त सडकखण्डको दाउन्ने र बर्दघाटलगायत क्षेत्रमा सडकको अवस्था निकै नाजुक छ ।

खासगरी पूर्व–पश्चिम राजमार्ग, विपी राजमार्ग, अरनिको राजमार्ग, पृथ्वी राजमार्ग, हुलाकी राजमार्ग, मध्यपहाडी लगायत राजमार्गको मर्मत र खाल्डाखुल्डी समेत पुरिने सडक विभागले जनाएको छ ।

सडक विभागले चाडपर्व बाहेक बाह्रै महिना सडक मर्मत र स्तरोन्नति गर्ने काम गरिरहेको हुन्छ । तर, चाडपर्वका बेला सडकमार्ग हुँदै गरिने यात्राको चाप बढ्ने कारणले सरकारले हरेक वर्ष सडक मर्मत र खाल्डाखुल्डी पुर्न बजेट छुट्याउने गरेको छ ।

यस बाहेक करिब १५ हजार किलोमिटरभन्दा बढी सडकको मर्मतसम्भार र विस्तारको काम भने भइरहेको विभागले जानकारी दिएको छ ।