काठमाडौं- कोलम्बोमा नवनिर्वाचित वामपन्थी रास्ट्रपति अनुरा कुमारा दिसानायकेले शपथ लिँदै गर्दा श्रीलंकाका भगौडा पूर्वराष्ट्रपति गोटाबाय राजपक्षे भने नेपाल आइपुगेका छन् ।

कोलम्बोमा सन् २०१९ को चुनावमा ३ प्रतिशत मात्रै मत पाएका दिसानायकेले यस पटक बहुमतसहित सत्ताको नेतृत्व लिँदै गर्दा २ वर्षअघि देश छाडेर भागेका राजापापक्षे भने भुटानी राजधानी थिम्पु हुँदै काठमाडौं आइपुगेका हुन् ।

काठमाडौंमा राजापाक्षेलाई डलर अर्बपति विनोद चौधरी समूहले मेजमानी गरिरहेको छ । उनी सोमबार बिहान काठमाडौं उत्रिएपछि झम्सिखेलस्थित मिभान्ता होटलमा बसेका छन् ।

७५ वर्षीय राजपक्षे र उनकी श्रीमती सोमाबर बिहान ड्रुक एअरको उडान नम्बर केबी ४०० उडानबाटछ काठमाडौंमा अवतरण गरेका हुन्।

भिभान्तामा दुई दिन बसेपछि उनीहरू बुधबार भरतपुर जाने कार्यक्रम छ । त्यहाँ तीन दिन चितवन घुमेर उनीहरू लुम्बिनीसमेत पुगेपछि आगामी आइतबार काठमाडौं फर्किने छन् ।

दुई वर्षअघि श्रीलंकामा आर्थिक संकट हुँदा राजपाक्षे सैनिक विमानमा देश छाडेर माल्दिभ्स पुगेका थिए । त्यहाँबाट पनि उी भागेर सिंगापुर हुँदै थाइल्याण्डमा बसेका थिए । देश टाट पल्टिने बिन्दुमा पुग्दा जनताको आक्रोशपछि सत्ताबाट उनले हात धोएका थिए ।

उनलाई त्यसबेला सैनिक विमानमा श्रीमती र दुईजना सुरक्षा गार्डसहित देशबाट बाहिर पठाइएको थियो । त्यसबेला उनले थाइल्यान्डबाटै प्रधानमन्त्री रनिल विक्रमेसिंघेलाई कार्यवाहक राष्ट्रपति बनाएका थिए ।

नेपाली व्यवसायी विनोद चौधरीको श्रीलंकामा होटल र बैंकमा लगानी छ । उनले दक्षिण एसियाका भारत, श्रीलंका, माल्दिभ्ससहितका कयौँ देशमा लगानी गरेका छन् ।

अनुराले लिए शपथ

भगौडा पूर्वराष्ट्रपतिले नेपाल टेकिरहँदा श्रीलंकामा भने नवनिर्वाचित राष्ट्रपतिमा वामपन्थी नेता अनुरा कुमारा दिसानायके शपथ लिएका छन् ।

नेशनल पिपुल्स पावर (एनपीपी) गठबन्धनका प्रमुख समेत रहेका ५५ वर्षीय दिसानायाकले सोमबार पद तथा गोपनीयताका हुन् । दिसानायाके श्रीलंकाको नवौँ कार्यकारी राष्ट्रपति भएका छन् ।

शनिबार सम्पन्न मतदानपछि पहिलो चरणको मतगणनामा कुनै पनि उम्मेदवारले ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत ल्याउन सकेनन् । पहिलो राउण्डमा अनुरा दिसानायकेले ४२.३१ प्रतिशत र उनका प्रतिद्वन्द्वी सजित प्रेमदासाले ३२.७६ प्रतिशत मत प्राप्त गरे । यसैकारण निर्वाचन आयोगले दोस्रो चरणको मतगणना सुरु गरेपछि साँझ अनुरा दिसानायके श्रीलंकाको नवौं राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भए ।

कम्युनिस्ट नेता दिसानायकेले आफूलाई मजदुरको आवाज उठाउने नेताको रूपमा व्याख्या गर्छन् । चुनावी अभियानमा उनले भ्रष्टाचार अन्त्यका लागि कदम चाल्ने कुरा गरेका थिए ।

अनुरा कुमार दिसानायकेले मतदातालाई भ्रष्टाचारविरुद्ध कडा कदम चाल्ने र सुशासन दिने वाचा गरेका छन् । संकटकालदेखि नै व्यवस्थित परिवर्तनको माग गर्दै आएका मतदाताहरूको मनमा उनको आशाजनक सन्देश गहिरो जरा गाडेको विश्वास गरिन्छ ।

सन् २०२२ मा देशमा चर्को विरोध भएको थियो, त्यसपछि गोटाबाया राजापाक्षेले राष्ट्रपति पदबाट राजीनामा दिनुपरेको थियो। त्यो बेला देशले ठूलो आर्थिक संकटको सामना गर्नुपरेको थियो । त्यसपछि शनिबार मुलुकमा पहिलोपटक राष्ट्रपति पदका लागि निर्वाचन भएको थियो ।

श्रीलंकामा १ करोड ७० लाख मतदाता छन्। देशको निर्वाचन आयोगले यो इतिहासकै सबैभन्दा शान्तिपूर्ण निर्वाचन भएको बताएको छ ।

यद्यपि, प्रहरीले ‘सार्वजनिक सुरक्षा’ लाई उद्धृत गर्दै शनिबार राति कर्फ्यू घोषणा गरेको थियो । यसलाई आइतबार स्थानीय समय अनुसार दिउँसो १२ बजेसम्म लम्ब्याइयो ।

श्रीलंकामा दुई वर्षअघि आर्थिक अवस्था बिग्रिएपछि ठूलो प्रदर्शन भएको थियो। त्यसपछि शनिबार मुलुकमा पहिलो पटक राष्ट्रपति निर्वाचनको मतदान भएको थियो ।

तथ्यांकअनुसार मुलुकमा करिब ७० प्रतिशत मतदान भएको थियो । श्रीलंकाको राष्ट्रपतीय निर्वाचनमा कीर्तिमानी ३८ जना उम्मेदवार चुनावी मैदानमा थिए । जसमा वर्तमान राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिंघे पनि सामेल थिए । राजापाक्षेले राष्ट्रपति पद सुम्पिएका उनै रनिल पनि अब पराजित भएका छन्।