काठमाडौँ– नेकपा एमालेको विधान महाधिवेशन नजिकिएका बेला पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी सोमबार मधेश प्रदेश बारा-पर्सा घुमेर फर्किएकी छन् । भदौ १४ गते सिमरा हुँदै पर्साको वीरगञ्ज पुगेकी उनी १५ मा फेरि बाराको सिमरा फर्किइन् ।

संयोग कस्तो भने भण्डारी मधेश झर्दै गर्दा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली उत्तरतिर उडिसकेका थिए । ओली चीनतिर लाग्दा भण्डारी दक्षिण दिशामा लागेकी थिइन् ।

भण्डारीले चीन भ्रमण गरेर आएपछि नै मुखर भएर एमालेको नेतृत्व लिन तयार भएको बताएकी थिइन् । त्यसपछि ओलीले आफूसँग प्रतिस्पर्धा गर्न आएको भन्दै साउन ५-६ को केन्द्रीय कमिटी बैठकमा नवीकरण भइसकेको उनको सदस्यता नै खारेज गरिदिए ।

त्यहाँका जिल्ला र केन्द्रीय तहका नेतालाई भेटेकी उनले आफू राजनीतिमा फर्किने निर्णयबाट पछि नहट्ने अडान लिइन् । उनले कम्युनिस्ट शक्तिलाई एकीकृत गर्ने सन्देश पनि दिइन । उनले त्यहाँ एमाले नेतृत्वसँग असन्तुष्टहरूलाई भेटेर ढाडस देखाइन् ।

सिमरा विमानस्थलमा उत्रिँदा विद्यालाई एमाले नेताहरूले ५५ केजीको मालाले स्वागत गरे । भदौ १५ गते मदन भण्डारी फाउन्डेशनको कार्यक्रममा भाग लिन सिमरा पुगेकी उनले सरप्राइज पाएको बताइन् ।

त्यसबेला उनी प्रफुल्लित मुद्रामा देखिइन् । मधेश प्रदेशका नेताहरूलाई एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको सचिवालय र महासचिव शंकर पोखरेलसहित भण्डारीको स्वागतमा नजान निर्देशन दिएका थिए ।

तर एमाले नेतृत्वको निर्देशनलाई अवज्ञा गर्दै स्थायी कमिटी सदस्य मुकुन्द न्यौपाने, पोलिटब्युरो सदस्य पुरुषोत्तम पौडेल र केन्द्रीय सदस्य अरविन्द सिंहसहितका नेता–कार्यकर्ताहरू विमानस्थल पुगेर स्वागत गरे ।

उनीहरूले भण्डारी मधेश आउँदा आफूहरू ज्यादै हर्षित भएको बताए । त्यसका कारण ओली र उनी पक्षीय नेताहरू थप चिढिएका छन् ।

भण्डारीको सचिवालयका सदस्य राजकुमार राईका अनुसार यो पटकको मधेश भ्रमण कोशीको जस्तै भव्य भएको छ । उनका अनुसार मधेशबासी र नेताहरूले भण्डारीलाई राजनीतिमा आएर एमालेलाई सच्याउन सुझाव दिएका छन् ।

‘तपाईं राजनीतिमा आउनुपर्छ बाटो बन्द हुनु हुँदैन । हामी विधान महाधिवेशनमा पनि कुरा राख्छौँ । तपाईंप्रति हाम्रो भरोसा छ भन्नुभएको छ’, नेताहरूको भनाइ उद्धृत गर्दै सचिवालय सदस्य राईले भने, ‘विधान महाधिवेशनपछि धेरै कुरा बाहिर आउनेछन् । उहाँको मधेश भ्रमण सोचेभन्दा राम्रो भयो । उहाँ राजनीतिबाट पछि हट्ने मुडमा हुनुहुन्न । जनताको अपार मायाले थप बलियो हुनुभएको छ ।’

हुन पनि यो पटकको मधेश दौडमा उनले राम्रो माहोल बनाएको देखियो । ८ जिल्ला रहेको मधेशका नेताहरूसँग उनले औपचारिक–अनौपचारिक छलफल गरेर आफ्नो प्रभाव बनाएकी छन् ।

उसो त राष्ट्रपतिबाट बिदा हुनेबित्तिकै नै पुनः एमालेको राजनीतिमा फर्किने स्पष्ट सन्देश दिएकी भण्डारीले सदस्यता नवीकरण गर्न जोड गरेकी थिइन् । तर, ०८१ वैशाखमा सदस्यता नवीकरण गर्न च्यासल पुगेपछि उनको सदस्यता नवीकरण र राजनीतिमा फर्किने कुरा एमालेमा पेचिलो बनेको थियो ।

गत असार १४ मा मदन भण्डारी जयन्तीको कार्यक्रममा आफू राजनीतिबाट पछि नहट्ने बताएपछि ४ साउनमा ओली र भण्डारीबीच ‘वान टु वान’ वार्ता भएको थियो । त्यसबेला ओलीले सदस्यता नवीकरण नहुने बताएका थिए ।

त्यसपछि एमाले केन्द्रीय कमिटी बैठक ६ साउनमा बसेर भण्डारीको सदस्यता नवीकरण नगर्ने निर्णय लियो । च्यानलको ढोका बन्द भएपछि एमालेको राजनीतिक परिस्थिति बुझेर कोशी प्रदेश भ्रमणमा निस्किएकी उनलाई कोशीका नेताहरूले राम्रो साथ दिए ।

लगत्तै उनले ५ भदौमा थापा गाउँमा सम्पर्क कार्यालय खोलिन् । उक्त कार्यक्रममा उनलाई साथ दिन एमाले वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल, उपाध्यक्षद्वय सुरेन्द्र पाण्डे, युवराज ज्ञवाली, स्थायी कमिटी सदस्य कर्णबहादुर थापा उपस्थित थिए ।

भण्डारीले प्रभाव बढाएको सुइँको पाएपछि ओलीले सबै केन्द्रीय र जिल्ला तहका नेतालाई सकेसम्म बालुवाटार बोलाएर छेकिरहेका छन् । अहिले ओली विद्यालाई कहीँ पनि स्पेस नदिने योजनामा छन् ।

ओलीले विद्यालाई छेक्न खोजे पनि उनी रोकिएकी छैनन् । बरु उनी आफ्नो छुट्टै टिम बनाउँदै छन् । पार्टी कार्यालय प्रवेश गर्न रोक लगाइएको उनलाई कोशी प्रदेशको मोरङ कार्यालयमा प्रवेश गरेर ओली चिढ्याइन् ।

मोरङको कार्यालय प्रवेश गराउने एमाले नेता विनोद ढकाल, जिल्ला कमिटी अध्यक्ष अजम्बर राई, सोमराज थापाबारे केन्द्रीय नेतृत्वले प्रश्न उठाइरहेका छन् ।

यतिमात्रै होइन, कोशी प्रदेशमा भएको एमाले बैठकमा पनि उनलाई रोक्न नहुने पक्षमा नेताहरू खुलेको थिए । यता बागमती प्रदेशको सुझाव संकलन समिति बैठकमा पनि रोक्नु गलत भएको आवाज उठ्यो । जिल्ला कमिटी र प्रदेश कमिटी अध्यक्ष नै उनको पक्षमा उभिए । सुदूरपश्चिम प्रदेशको बैठकमा पनि केही नेताहरू उनको पक्षमा खुले ।

भंगाल धाउँदै नेताहरू

एमालेको दोस्रो विधान महाधिवेशन २० गतेबाट २२ गतेसम्म ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा हुनेछ । विधान महाधिवेशनका लागि काठमाडौँ आएका नेताहरू धमाधम भण्डारी निवास भंगाल धाउँदै छन् ।

मधेशबाट आएलगत्तै कोशी प्रदेश पूर्वमुख्यमन्त्री एवम् एमाले इन्चार्ज शेरधन राईले भण्डारीलाई भेटेर विधान महाधिवेशनमा प्रस्तुत हुने फरक दस्तावेजको विषयमा छलफल गरेको स्रोतको दाबी छ ।

‘कोशीबाट शेरधन नियमित संवादमा हुनुहुन्छ । उहाँले अन्य नेतालाई पनि साथमा लिएर जानुभएको छ’, स्रोतले भन्यो, ‘हरेक प्रदेशबाट नेताहरू भंगाल जाने क्रम जारी छ ।’

यसबारे प्रश्न गर्दा पूर्व मुख्यमन्त्री राईले आफूले पूर्वराष्ट्रपतिलाई नभेटेको बताए । उनले भने, ‘मैले भेटेको छैन । बाहिर आएका कुरा हल्ला मात्रै हुन् ।’ राईले भण्डारीको विषयमा थप कुरा गर्नसमेत चाहेनन् ।

यस्तै, बागमतीबाट पनि उनको पक्षमा ठूलो पंक्ति सक्रिय भएको छ । आनन्द पोखरेल, कैलाश ढुङ्गेल, सानुकुमार श्रेष्ठ, कृष्णगोपाल श्रेष्ठ अहिले भण्डारीको पक्षमा माहोल बनाइरहेका छन् ।

यस्तै सूदुरपच्चिम प्रदेशबाट कर्ण थापा लगायतका नेताहरूले उनको पक्षमा लागिरहेका छन् । यता, सांसद विद्या भट्टराई लगायत पनि सक्रिय भएका छन् । विमला राई पौडेल भण्डारीलाई अघि बढाउन लागिरहेकी छन् ।

एमाले स्रोतका अनुसार वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल, उपाध्यक्षहरू सुरेन्द्र पाण्डे, युवराज ज्ञवाली लगायतका नेताहरू फरक दस्तावेजमा काम गरिरहेका छन् । उनीहरू नियमितजसो भण्डारीको सम्पर्कमा छन् ।

भण्डारीका सचिवालय सदस्य राईले नेताहरूको बाक्लो उपस्थिति र संवाद भइरहेको बताए । ‘एमालेका धेरै नेताहरूले पूर्वराष्ट्रपतिसँग छलफल गर्नुभएको छ’, राईले खबरहबलाई भने, ‘नियमित सम्पर्क र समन्वय भइरहेको छ । उहाँको अभाव पार्टीमा खड्किएको बताउनुहुन्छ ।

भण्डारीको पक्षमा दस्तावेज

भण्डारीलाई रोक्न नहुने पक्षमा एमाले नेताहरू क्रमशः खुलिरहेका छन् । वरिष्ठ उपाध्यक्ष पोखरेल, पाण्डे, ज्ञवाली लगायत नेताले फरक दस्तावेज बनाएर उनको पक्षमा प्रस्तुत गर्ने तयारीमा छन् । उपाध्यक्ष पाण्डेले त सोमबार संविधानले नै पूर्व राष्ट्रपतिलाई सक्रिय राजनीतिमा फर्कने कुरा नरोकेको बताए । उनले फरक दस्तावेज बनिरहेको पनि संकेत गरे ।

यो समूहले बनाएको दस्तावेजमा ११ औँ महाधिवेशनमा नेतृत्व हस्तान्तरण र पूर्वराष्ट्रपतिको सदस्यता नवीकरण गर्नुपर्ने कुरा राखिएको छ । यस्तै उमेर हद कायम गर्नुपर्नेबारे पनि उल्लेख गरिएको नेताहरूको दाबी छ । यस्तै सरकारले जनताको निराशा चिर्न नसकेको र तल्लो तहका नेता कार्यकर्ताको असन्तुष्टि पनि समेटिएको छ ।

विधान महाधिवेशनपछि नेताहरू विद्याको पक्षमा खुल्ने तयारीमा छन् । यसबारे प्रश्न गर्दा एमाले उपाध्यक्ष पाण्डेले भने, ‘समय आएपछि विस्तारै देखिन्छ । समय भएको छैन । मैले पटक–पटक भनेको छु, संविधानले रोकेको छैन, पूर्वराष्ट्रपतिलाई एमालेको राजनीतिमा फर्काउँछौँ ।’

तर अध्यक्ष ओलीले उनको पक्षमा खुलेका नेताहरूलाई एमालेमा स्पेस नदिने भएकाले डर त्रास पनि उत्तिकै छ ।