काठमाडौं – नेपालमा अहिले मुस्लिम समुदायको प्रमुख पर्व रमजान चलिरहेको छ । विश्वभर छरिएर रहेका मुस्लिमहरु रमजान मनाउनमा व्यस्त छन् । नेपालमा पनि यसको रौनक चलिरहेको छ ।
काठमाडौंको जामे मस्जिद वरपर शुक्रबारको दिन विशेष उल्लास देख्न सकिन्छ । देशभरका मस्जिदहरुमा यसै गरी मुस्लिम धर्मावलम्बीहरुको उल्लासपूर्ण जमघट हुने गरेको छ ।
रमजानको अवधि एक महिनाको हुन्छ । यो अवधिमा इस्लाम धर्मका अनुयायीहरु कठोर उपवास बस्छन् ।
यो पर्वमा मूलत दुई कुरालाई विशेष महत्व दिइन्छ ।
एक– निराहार व्रत । र, अर्को दान वा गरिब–दुःखीको सेवा ।
एकातिर निराहार ब्रतले आफ्नो शारीरिक शुद्धीकरण गराउँछ भने अर्कोतिर पुण्यको कामप्रति प्रेरित गर्छ । त्यसैले रमजान पर्वलाई पवित्रता र पुण्यको पर्व मानिन्छ ।
इस्लामिक पात्रोअनुसार हिजरी सम्वतको नवौं महिनालाई रमजानका रुपमा लिइन्छ । रमजानको महिना मुसलमानको सबैभन्दा ठूलो ग्रन्थ कुरान अवतरण भएको विश्वास गरिन्छ ।
मुस्लिम समुदायले यो महिनालाई पवित्र महिना मान्ने गर्छन् । रोजाजस्तो कठिन व्रत अशक्त, बिरामी र बालबालिकाबाहेक सबैलाई अनिवार्य गरिएको हुन्छ ।
रमजानको अवधिमा दिनभर उपवास बस्ने गरिन्छ । सूर्योदयअघि केही खानेकुरा खाएर सुरु गरिने रोजा सूर्यास्तपछि फलफूल तथा मिठाई खाएर पूरा गरिन्छ । राति सुत्नुअघि कुरान पढ्ने गरिन्छ ।
रोजाको समयमा मुस्लिम धर्मावलम्बीहरु निराहार बस्छन् । यहाँसम्म कि जानेर थुक पनि निल्नुहुँदैन भन्ने उनीहरुको मान्यता छ।
तीस दिनको यो रमजानलाई तीन भागमा बाँडिएको पाइन्छ ।
पहिलो १० दिनको अवधिलाई फलिफलाप प्राप्तिका लागि बसिन्छ । दोस्रो १० दिन दया–माया आदान–प्रदानका लागि बसिन्छ ।
अन्तिम १० दिनको अवधि अल्लाहबाट माफी पाउने आशामा ब्रत बसिन्छ ।
मुस्लिम समुदायका ब्रतालुहरु यिनै तीन कुराको प्राप्तिका लागि अल्लाहको आदेशलाई पालना गर्दै रोजा बस्ने गर्छन् ।
रोजा बस्ने धर्मावलम्बीले आफ्नो शरीरलाई चोखो राखी दिनमा नियमित पाँचपटक नमाज पढ्नुका साथै रातमा थप तराबीको नमाज पढ्नुपर्छ । तराबी भनेको कुरान पूरै कण्ठस्थ भएको धर्मगुरु हाफिजले पढाउने विशेष नमाज हो ।
हाफिजले यो महिनामा ३० खण्डमा रहेको कुरान तरावी पढ्ने नमाजीलाई नमाज मार्फत सुनाउनुपर्छ ।
झूटो नबोल्नु, शान्तिले बस्नु र गरिब तथा दीनदुःखीलाई दान र दया गर्नु यो पर्वको विशेषता हो । रमजान महिना गरिब, दिनदुःखी र असहायका लागि नराम्रो नहोस् भन्ने दृष्टिकोणबाट अल्लाहले इस्लाम धर्ममा यस महिनाका लागि विशेष व्यवस्था गरेका छन् ।
यस महिनामा प्रत्येक मुस्लिम धर्मावलम्बीले जनही एक किलो ७५० ग्राम गहुँ वा सो बराबरको ‘फित्तरा’ अर्थात् चन्दा निकाल्नुपर्छ । साथै वर्षभरिको कमाइबाट अढाइ प्रतिशत ‘जकात’ अर्थात् कर निकाल्नुपर्छ ।
यस्तो फित्तरा र जकात गरिब, असहाय, दीनदुःखी, मस्जिद वा मदरसाहरुमा इदको नमाज पढ्नुभन्दा अगावै दिनुपर्ने धार्मिक मान्यता छ ।
रमजानको अवधिमा खराब लतहरु छुटाउनुपर्छ भन्ने मान्यता छ ।
मदिरापान, चुरोट सेवन, गुट्खा खाने जस्ता लतहरु यतिबेला निषेधित हुन्छन् । रमजान यस्ता खराब लतबाट छुटाएर आफूलाई शुद्ध बनाउने पर्व पनि मानिन्छ ।
रमजानले सेवाभावप्रति प्रेरित गर्छ । यसबेला आफूभन्दा गरिब, असहायलाई सहयोग गर्ने, दान दिने जस्ता पुण्य काम गर्नुपर्छ । यो महिनामा अल्लाहको कृतज्ञता प्राप्त हुने विश्वास गरिन्छ ।
रमजानको अन्तिम दिन चन्द्रमा हेरेसँगै भोलिपल्ट इदुल फित्र इद मनाइन्छ ।
भिडियो-
हेर्नुहोस् दरबारमार्गस्थित जामे मस्जिद अगाडिका दृश्यहरु-
तस्बिर – दीपेश पौडेल/ खबरहब
प्रतिक्रिया