काटमाडौं– अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले स्पेनलाई नाटो (नाटो) बाट निष्कासित गर्न सुझाव दिएका छन्।  नयाँ ५ प्रतिशत रक्षा खर्च लक्ष्य पूरा नगर्ने एकमात्र सदस्य देश स्पेन रहेकोले उसलाई निकाल्ने पक्षमा ट्रम्प उभिएका हुन् । 

ट्रम्पले यस वर्ष जुनमा भएको नाटो शिखर सम्मेलनमा सदस्य राष्ट्रहरूबाट वार्षिक रक्षा खर्चलाई स्थूल घरेलु उत्पादन (जीडीपी) को ५ प्रतिशतसम्म बढाउने प्रतिबद्धता लगभग सर्वसम्मत रूपमा गराएका थिए।

फिनल्यान्डका राष्ट्रपति एलेक्जान्डर स्टब्बसँग ह्वाइट हाउसमा भएको भेटका क्रममा ट्रम्पले भने, ‘हामीसँग एउटा मात्र ढिलो सदस्य थियो, स्पेन। तिनीहरूका लागि यो नगर्ने कुनै कारण छैन। सायद तपाईंहरू उनीहरूलाई नाटोबाट निकाल्नुपर्छ।’

ट्रम्पले पहिलो कार्यकालदेखि नै नाटोका सदस्य राष्ट्रहरूलाई समान रूपमा रक्षा खर्चको बोझ नबोक्ने आरोप लगाउँदै आएका छन्। जनवरीमा पुनः पदभार सम्हालेपछि उनले युरोपेली सदस्य राष्ट्रहरूलाई रक्षा खर्च बढाउन अझ कडा दबाब दिएका छन्।

उनको पहलले द हेगमा भएको जुन शिखर सम्मेलनमा २०३५ सम्ममा सदस्य राष्ट्रहरूले वार्षिक जीडीपीको ५ प्रतिशत रक्षा क्षेत्रमा खर्च गर्ने प्रतिबद्धता जनाए। ट्रम्पले उक्त सम्मेलनलाई इतिहासकै सबैभन्दा एकीकृत र उत्पादनशील बैठक भनेका थिए।

तर सबै सदस्य राष्ट्रहरू यस निर्णयबाट सन्तुष्ट थिएनन्। स्लोभाकियाका प्रधानमन्त्री रोबर्ट फिकोले आफ्नो देशले रक्षा खर्चमा ठूलो वृद्धि नगरी पनि नाटोको माग पूरा गर्न सक्षम भएको भन्दै सरकारका अन्य प्राथमिकता पनि छन् भनेका थिए।

स्पेन भने यो निर्णयको सबैभन्दा कडा विरोधीका रूपमा देखिएको छ। प्रधानमन्त्री पेद्रो सान्चेजले सम्मेलनअघि नै स्पेनका लागि छुट पाएको बताएका थिए। 

स्पेनले जीडीपीको २.१ प्रतिशतमा रक्षा खर्च सीमित गर्ने प्रस्ताव राखेको थियो। गत वर्ष स्पेनले नाटोका सबै सदस्य राष्ट्रहरूमध्ये सबैभन्दा कम करिब १.३ प्रतिशत जीडीपी रक्षा क्षेत्रमा खर्च गरेको थियो।

जुन शिखर सम्मेलनपछि स्पेनी रक्षा मन्त्री मार्गरिटा रोब्लेसले ५ प्रतिशत रक्षा खर्च लक्ष्यलाई पूर्ण रूपमा असम्भव भनेकी थिइन्।

‘कुनै पनि उद्योगले यस्तो बोझ वहन गर्न सक्दैन’ , उनले भनिन्, युरोपेली रक्षा उद्योगहरूसँग आवश्यक दक्ष जनशक्ति र कच्चा पदार्थ नै छैन, सरकारहरूले बजेट दिए पनि उत्पादन क्षमता विस्तार गर्न सम्भव छैन।’