एजेन्सी– भारतको राजधानीमा एक दशकभन्दा बढी समयपछिको सबैभन्दा घातक विस्फोट भएको केही दिनमै भारतीय प्रहरीले विवादित काश्मीरमा प्रतिबन्धित इस्लामवादी राजनीतिक पार्टीलाई लक्षित गर्दै व्यापक छापा मारेको छ ।

सोमबार ऐतिहासिक लालकिल्ला नजिक पुरानो दिल्ली क्षेत्रमा भएको विस्फोटमा कम्तीमा १२ जनाको मृत्यु भएको थियो । प्रहरीको पछिल्लो अपरेसन सो विस्फोटसँग प्रत्यक्ष रूपमा जोडिएको छ भन्ने पुष्टि नभए पनि सरकारले यस घटनालाई ‘जघन्य आतङ्ककारी कृत्य’ भन्दै ‘राष्ट्रविरोधी शक्तिहरू’ जिम्मेवार रहेको टिप्पणी गरेपछि सुरक्षा कडाइका नयाँ कदमस्वरूप छापा सुरु गरिएको बताइएको छ ।

भारत प्रशासित काश्मीरका विभिन्न जिल्लामा बुधबारदेखि धेरै स्थानमा छापामारी गरिएको जिल्ला प्रहरीले जनाएको छ । काश्मीर क्षेत्र सन् १९४७ मा ब्रिटिस शासनबाट दुवै देश स्वतन्त्र भएयता भारत र पाकिस्तानबीच विभाजित छ र दुवैले यस हिमाली क्षेत्रमाथि पूर्ण दाबी गर्दै आएका छन् । नयाँदिल्ली–इस्लामाबादबीच तनाव निरन्तर उच्च छ ।

अवन्तीपोर, बन्दिपोर, गान्दरबल, शोपियाँ र सोपोरलगायत जिल्लाका प्रहरी कार्यालयहरूले जारी गरेका विज्ञप्तिका अनुसार यी छापाहरू जमात–ए–इस्लामी (जेइआई) लाई लक्षित थिए । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी नेतृत्वको हिन्दू–राष्ट्रवादी सरकारले सन् २०१९ मा जेइआई–कश्मीर शाखालाई ‘गैरकानूनी सङ्गठन’ घोषणा गरी प्रतिबन्ध लगाएको थियो ।

अवन्तीपोर प्रहरीले जारी गरेको विज्ञप्तामा ‘आतङ्कवादी इकोसिस्टम र त्यसलाई समर्थन गर्ने संरचना नष्ट गर्न’ धेरै ठाउँमा ‘लार्ज–स्केल अपरेसन’ चलाइएको उल्लेख छ । बन्दिपोर प्रहरीले ‘आपत्तिजनक सामग्री’ जफत गरेको जनाएको छ भने सोपोर प्रहरीले ३० भन्दा बढी स्थानमा खोजी गर्दै ‘जमात–ए–इस्लामी–सम्बन्धित नेटवर्कहरू विरुद्ध ठूलो अपरेसन’ गरेको बताएको छ ।

यससँगै, राजधानी दिल्लीको दक्षिणी बाहिरी क्षेत्रमा पर्ने फरीदाबादस्थित अल–फलाह विश्वविद्यालयमा पनि छापामारी गरिएको छ । सुरक्षा बलहरूले शुक्रबार काश्मीरको पुलवामा जिल्लामा एउटा घर ध्वस्त पारेका छन् । यद्यपि प्रहरी पक्षबाट यसबारे औपचारिक टिप्पणी आएको छैन । अघिल्ला घटनाहरूमा कानून कार्यान्वयन निकायहरूले आक्रमणमा संलग्न भएको आरोपितहरूका संरचना नष्ट गर्ने गरेको इतिहास छ ।

सोमबारको विस्फोटको अनुसन्धान भारतको राष्ट्रिय अनुसन्धान एजेन्सी (एनआइए) ले नेतृत्व गरिरहेको छ । सरकारले ‘अपराधीहरू, तिनका सहयोगी तथा प्रायोजकहरूलाई’ न्यायको कठघरामा ल्याइने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको छ । तर अहिलेसम्म यो आक्रमण स्वदेशी समूहले गरेको हो वा विदेशी समन्वय थियो भन्नेबारे स्पष्ट विवरण सार्वजनिक गरिएको छैन ।

भारतीय मिडियाले नोभेम्बर १० मा पक्राउ परेका व्यक्तिहरूको शृङ्खलालाई विस्फोटसँग जोडेर व्यापक रूपमा समाचार प्रसारण गरेका छन् । ती व्यक्तिहरू पाकिस्तानमा आधारित अल–कायदासँग सम्बन्धित जैश–ए–मोहम्मद (जेएम) तथा यसको काश्मीर शाखा अन्सार गजवत–उल–हिन्दसँग सम्बन्धित रहेको प्रहरीले जनाएको छ ।

काश्मीर प्रहरीले सोमबारै दिएको भनाइमा विस्फोटभन्दा केही समयअघि गरिएको पक्राउले ‘पाकिस्तान तथा अन्य देशबाट सञ्चालित कट्टरपन्थी पेशेवर तथा विदेशी ह्यान्डलरहरूसँग सम्पर्कमा रहेका विद्यार्थीहरू समावेश भएको सेतो–कलर आतङ्ककारी इकोसिस्टम’ फेला परेको दाबी गरेको थियो ।

यसअघि अप्रिल २२ मा भारत प्रशासित काश्मीरको पहलगाममा भएको आक्रमणमा २६ जना मुख्यतया हिन्दू नागरिक मारिएका थिए । त्यसपछि भारत–पाकिस्तानबीच तीव्र तनाव उत्पन्न भएको थियो । सोमबारको दिल्ली विस्फोट त्यसयताकै सबैभन्दा गम्भीर सुरक्षा घटना मानिएको छ ।