काठमाडौं- झापा बाहुनडाँगीका नेता रविन कोइरालाले नेकपा एमालेको केन्द्रीय कमिटी बैठकमा अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले बाटो खुल्ला गरेर महाधिवेशन अगाडि नै नेतृत्वबाट बिदा लिनुपर्ने माग गरे । एकै जिल्लाको पानी खाएका यी दुई एमाले नेता बाजे-नाति पुस्ता हुन् । तर, कोइरालाले अब ओलीले राजनीतिक विश्राम लिनुपर्ने माग गरेका छन् ।

ओलीले विद्या भण्डारीमाथि अन्याय गरेको बताउँदै उनले सदस्यता नवीकरण गर्नुपर्ने बताए । नेता कोइराला ओलीले राजनीतिक प्रतिवेदनमा आत्मालोचना नगरेकोमा समेत दुःखी छन् ।

कोइरालासँग पार्टी नेतृत्व, महाधिवेशन र पूर्व राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको विषयमा गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश-

झापाली भएर अर्को झापाली अध्यक्ष ओलीको राजीनामा माग्नुभयो नि ?

नेपालको कुरा गरौँ । कुनै जिल्ला विशेषको कुरा होइन । नीतिगत रूपमा नेपाली जनता र राष्ट्र आज कुन अवस्थामा छ ? आज नेपाल र राष्ट्रको नेतृत्व गरिरहेका छौँ । त्यस्तो बेलामा जिल्ला टोल र गाउँ भनेर सङ्कुचित हुने अवस्था किन बन्छ ? त्यो त बन्नु हुँदैन नि । केन्द्रीय कमिटी भनेको राष्ट्रिय नीतिनिर्माण गर्ने थलो हो । यो टोल कमिटी र जिल्ला कमिटीको बैठक होइन । यो राष्ट्रिय नीतिनिर्माणको कुरा हो । बोल्न पाउनुपर्छ । आज देश अप्ठ्यारो अवस्थामा छ ।

मैले झापालीभएर झापाको विरोध गरेको होइन । मैले उहाँलाई अभिभावक बन्नु भनेको हो । मैले यसो भन्न पाउँदिन र ? मेरो घरको हजुरबुबालाई ढोग्न पाउँदिन ? म उहाँको नाति हुन खोजेको, के फरक पर्‍यो र ? मैले उहाँलाई साष्टाङ्ग दण्डवत गर्न खोजेको हो, के फरक पर्छ र ? मैले के अपमान र विरोध गरेको छु र ? गरेको छैन । यो गलत कुरो र बुझाइ हो ।

तर, किन महाधिवेशन अगाडि नै विरोध गरेको ? पर्खन सक्नुभएन ?

हो,, मैले उहाँलाई अभिभावक बन्नु भनेको हो । यो कुरा त मैले उहाँलाई प्रधानमन्त्रीको राजीनामा दिएकै दिन पनि भनेको हो । यत्रो घटना घटेको छ, यसबारे अल्फा र बिटाले पढ्ला, यो परिस्थितिमा उहाँले आफैँ सम्झेर आत्मालोचित हुनुपर्ने, क्षमा याचना गर्नुपर्ने परिस्थिति हो । यो कुरा मैले राखेको हो । उहाँले जनता र राष्ट्रसामु माफी माग्दै कमजोरी भयो भन्दा के हुन्छ ?

जनताले माफी दिन्छन् । पार्टीका कार्यकर्ताले सम्मान गर्छन् । मैले त्योसम्म किन भएन भनेको हो । विरोध र आलोचना गरेको होइन । विनय भावका साथ काम गरेको हो ।

महाधिवेशनअगाडि या पछाडि अध्यक्ष ओलीले पार्टी अभिभावक नबने यसको असर कस्तो पर्छ ?

मैले मिति तोकेर भनेको होइन । उहाँको अभिभावकत्व सधैँभरी कम्युनिस्ट आन्दोलनमा रहोस् । उहाँ झापा आन्दोलनको विद्रोहबाट उभिनुभएको नेता हो । बहुत धेरै दुःख कष्ट गरेर १४ वर्ष जेल जीवन व्यथित गर्नुभएको छ । धरै मेहनत गरेर कम्युनिस्ट आन्दोलनको विरासत निर्माण गर्नुभएको हो । उहाँको आदर गरेको हो ।

म सम्मान व्यक्त गर्छु र उहाँलाई अभिभावक बनिदिनुहोस् भन्न चाहन्छु । अबको दिनका स्वस्थ प्रतिस्पर्धाबाट तपाई मातहतका मान्छेलाई अगाडि बढ्न दिनुहोस्, यति भन्नु मेरो गल्ती हो ? मैले गलत गरेजस्तो लाग्दैन । यो विकल्पका बारेमा उहाँले नसोच्नु भनेको दूरगामी भविष्यद्रष्टा बन्ने कुरामा वञ्चित हुनु हो ।

यहाँको कुरा अध्यक्ष ओलीले आगामी नेतृत्वमा म उठ्दिन भन्नुपर्छ भन्ने नै हो नि, होइन?

हो । फेरि निर्वाचनमा उठ्ने वा फेरि कार्यकारी बन्ने कुरा परको भयो । उहाँले अभिभावक बनेर बसिदिनुपर्छ । अरूलाई पार्टी निर्माणमा अग्रसरता लिनका लागि मार्ग प्रशस्त गर्नुपर्छ भन्ने कुरा हो ।

तर, अध्यक्षलाई बिदा हुनु भन्ने अनि पूर्वराष्ट्रपति भइसकेको व्यक्तिको सदस्यता नवीकरण गर्नुपर्छ पनि भन्नुभयो भन्ने आरोप छ नि ?

हो, मैले भनेकै हो । उहाँलाई फर्काउनुपर्छ । मदन भण्डारी यो देशको कम्युनिस्ट आन्दोलनको, जबजको प्रणेता हो । उहाँको परिवारमा रहेको व्यक्ति र राजनीतिक हिसाबमा पनि एउटा उचाइ प्राप्त गर्नुभएको विद्या भण्डारीले पार्टीको सदस्यता नवीकरण गर्छु भन्दा, मदन भण्डारीको सम्झना र उहाँकै विरासतलाई समझेर, योगदानलाई सम्झेर पनि उहाँको परिवारलाई जहाँ आउँछौँ भन्नुहुन्छ, आउन दिनुपर्छ । यो पार्टी उहाँले नै निर्माण गरेको हो ।

उहाँहरूलाई वञ्चित गरेर एकाधिकार र निरङ्कुशता प्रयोग गर्नु हुँदैन । त्यो सह्य भएन । उहाँ अध्यक्ष बन्नुहुन्छ कि बन्नुहुँदैन, तर पार्टी सदस्य नै बन्न नपाउनेगरी वञ्चित गर्ने कुरा भयो भनेर मैले उठाएको हो । उहाँ भोलि आएर पार्टी समर्थक, सदस्य भएर योगदान गर्नुहुन्छ कि ? उहाँ केन्द्रीय तहमा आउनुहुन्छ कि ? पार्टी अध्यक्ष नै भएर आउनुहुन्छ कि ? त्यो फरक कुरा भयो, तर पार्टीकै सदस्य बन्नबाट वञ्चित गर्ने कुरा ठिक छैन ।

दुनियाँलाई ल्याउने तर आफ्नो देशको होनहार राजनीतिक सिद्धान्तकार व्यक्तित्वको परिवार र राजनीतिक व्यक्तिले म पार्टी सदस्य हुन्छु भनेर भन्दा दिन नसक्नु त्यो भन्दा विवादित के हुन्छ र ?

यहाँको विश्लेषणमा अध्यक्षले आफ्नो भाग खोसिने डरले पूर्वराष्ट्रपतिलाई रोक्नुभएको हो ?

मलाई थाहा छैन । उहाँहरू नजिक भएर सहकार्य गरेको व्यक्ति हो । उहाँहरूको सल्लाह परामर्श हुन्छ होला । तर मैले खाली अन्याय भयो भन्ने सन्दर्भमा मात्र बोलेको हो । उहाँ किन डराउनुभयो भन्ने कुरा नै पत्ता लगाउन सकिएन । तर, छक्क परेका छौँ ।

अर्को कुरा नि, ११ औँ महाधिवेशनमा पनि ओलीजी नै अध्यक्ष चुनिएर आउनुभयो भने यहाँहरू विद्रोह गर्नुहुन्छ कि एमालेमै बस्नुहुन्छ ?
मैले रोजेको पार्टी एमाले हो । कसैले छोड भन्दा नछोडेको पार्टी हो । त्यसो हुँदा को आउनुहुन्छ र कसरी आउनुहुन्छ भन्ने विषयमा मैले सोचेको छैन । आफू एमाले भएर रहन्छु । को कहाँहुने मत कसलाई दिने भन्ने कुरा आफ्नो इच्छाको विषय भयो ।

तर सदस्यता नवीकरण नभए र महाधिवेशनमा नेतृत्वमा उठ्न नपाए उहाँले पार्टी फुटाउनुहुन्छ भन्ने चर्चा छ नि ?

मलाई थाहा छैन । म शून्य छु, यसबारे जानकार छैन । उहाँको के योजना छ के गर्नुहुन्छ भन्ने मलाई जानकारी छैन । मदन भण्डारीको दुर्घटना भएर निधन भयो । एमाले पटक–पटक नेतृत्वमा जाँदा पनि छानबिन भएन । पूर्वराष्ट्रपति पार्टीमा आउन सदस्यता नवीकरण होस् भन्ने कुरा हो । उहाँ के गर्नुहुन्छ भन्ने कुरामा मसँग छलफल भएको छैन ।